Polska pisarka, publicystka, dramatopisarka, działaczka kulturalna i działaczka organizacji kobiecych. Urodziła się w rodzinie Wacława (geografa, publicysty i działacza społecznego) i Anny z domu Šafránkovej (pochodzącej z Moraw, nauczycielki, autorki podręczników do geografii). Jej młodszą siostrą była rzeźbiarka Hanna Nałkowska. Zofia ukończyła pensję Anieli Hoene-Przesmyckiej w Warszawie i studiowała historię, geografię, ekonomię i językoznawstwo na Uniwersytecie Latającym. Zadebiutowała w 1898 r. na łamach Przeglądu Tygodniowego publikując poezję, a w 1904 r. wydała pierwszą powieść Lodowe Pola. Należała do Polskiej Akademii Literatury, polskiego PEN Clubu (reprezentowała polskich pisarzy na zjazdach międzynarodowych) i ZZLP, była współzałożycielką grupy literackiej Przedmieście. W czasie wojny zaangażowała się w podziemną działalność kulturalną, tuż po wojnie była posłanką do Krajowej Rady Narodowej, a następnie jako bezpartyjna posłanka uczestniczyła w sejmowej Komisji Kultury i Sztuki. Działała w Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, czego owocem był zbiór opowiadań Medaliony. W swojej twórczości zajmowała się tematyką kobiecą, społeczną, zawiłością ludzkiej psychiki i osobowości. Zadawała pytania o sens ludzkiego cierpienia i źródła zła. Wiele jej utworów było nowatorskich, bazujących na nowoczesnych koncepcjach literackich. Nałkowska stworzyła liczne powieści: cykl Kobiety, Rówieśnice, Narcyza, Hrabia Emil, Węże i róże, Granica, Niecierpliwi, Mój ojciec, autobiograficzną Dom nas łąkami i inne. Była autorką opowiadań, szkiców, nowel i dramatów, np. Dom Kobiet - wystawiany na wielu światowych scenach. Wielokrotnie wydawane były także tomy Dzienników, które Nałkowska pisała od 1896 r. (zachowały się rękopisy os 1899 r.) aż do śmierci. W życiu prywatnym była dwukrotnie zamężna; z publicystą, pedagogiem Leonem Rygierem oraz z działaczem PPS, wojskowym Janem Jur-Gorzechowskim. Zofia Nałkowska była laureatką nagród literackich m.in. Państwowej Nagrody Literackiej za powieść Granica i za całokształt twórczości. Została także uhonorowana wieloma odznaczeniami państwowymi: Krzyżem Wielkim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Wawrzynem Akademickim i wieloma innymi. Pisarka zmarła 17 grudnia 1954 r., jej grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach. W letnim domu Nałkowskich w podwarszawskim Wołominie znajduje się muzeum Dom nad Łąkami poświęcone Zofii i jej ojcu Wacławowi.
