Działyńska, Celestyna Gryzelda

Działaczka społeczna, filantropka, zaangażowana w działalność patriotyczną. W 1825 r. poślubiła Adama Tytusa hr. Działyńskiego i przeniosła się do Wielkopolski. Wraz z wybuchem powstania listopadowego przeniosła się z mężem do Warszawy i brała udział w charytatywnej akcji na rzecz powstania organizowanej przez Klaudynę Potocką (siostrę Tytusa Działyńskiego). Po klęsce powstania, gdy Działyńscy zostali pozbawieni dóbr w Wielkopolsce (sekwestr nałożony przez rząd pruski), zamieszkała z mężem w Oleszycach pod Jarosławiem, gdzie rozpoczęła działalność oświatową wśród ludu wiejskiego, zakładając w okolicy ochronki i szkoły. W 1842 r., po zniesieniu sekwestru, powróciła do Poznania i poświęciła się całkowicie pracy charytatywnej. W tym celu powołała w Poznaniu Towarzystwo Dobroczynności, które przekształciła w 1853 r. w Towarzystwo Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo. Celem tej organizacji była pomoc najuboższym poprzez zakładanie ochronek dla dzieci, odwiedzanie i pielęgnowanie chorych. W Kórniku Działyńska założyła Dom Sióstr Miłosierdzia z ochronką, szpitalem i pracownią, w której młode kobiety uczyły się robót ręcznych. Podobne działania podjęła w swych dobrach w Oleszycach oraz w Środzie Wielkopolskiej. W 1848 r. zorganizowała akcję żywienia więźniów politycznych przetrzymywanych w fortecy poznańskiej. Zaangażowała się także w powstanie styczniowe, zamieniając pałac w Poznaniu w pracownię, gdzie przygotowywano odzież dla powstańców. W 1871 r. była opiekunką jeńców francuskich przetrzymywanych w Poznaniu. Jej zaangażowanie patriotyczne przejawiało się w trosce o weteranów, inwalidów powstań narodowych czy wdowy i sieroty po tych, którzy polegli. Na ich rzecz organizowała koncerty, odczyty, loterie, wystawy sztuki.