Deybel, Ksawera

Śpiewaczka, uczennica Moniuszki, towianka. Przed wyjazdem do Paryża (w 1841 r.) nauczycielka renomowanej wileńskiej pensji, którą prowadzili jej rodzice. W latach 40. opiekowała się dziećmi Adama Mickiewicza. Była wieloletnią kochanką poety i urodziła mu co najmniej jedno dziecko. W 1855 roku poślubiła Edmonda Mainarda, towiańczyka, komisarza paryskiej policji. Bohaterka pamiętnika Zofii Szymanowskiej (późn. Lenartowiczowej), w którym siostra Celiny Mickiewiczowej opisała jej domowe nieszczęścia (zniszczonego przez Władysława Mickiewicza – por. T. Boy-Żeleński, Tajemnice pamiętnika Zofii Szymanowskiej, w: tegoż, Brązownicy i inne szkice o Mickiewiczu, Warszawa 1956), oraz wielu dwudziestowiecznych esejów biograficznych.