publikacje

Wróć do listy

Listy Matki Urszuli Ledóchowskiej do Marii Leokadii Sternickiej-Deymer z lat 1921–1937

W zachowanym korpusie listów Urszuli Ledóchowskiej do Marii Leokadii Sternickiej-Deymer autorka zwraca się do adresatki formułami „kochana Lodziu”, „kochane dziecko”, „dziecino moja”. Podpisuje się pod listem jako „Matuchna”. Listy mają częściowo charakter informacyjny – Ledóchowska powiadamia adresatkę o miejscach, w których przebywała, wyraża nadzieję na spotkanie, zapraszała do Pniew (Poznańskie), jeśli Sternicka miała zamiar jechać do Berlina. W wielu miejscach listy mają również charakter religijny. Ledóchowska wspiera Leokadię w wierze, podejmując wątki religijne. Np.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Halinie Prószyńskiej

Wspomnienie poświęcone Halinie Prószyńskiej, sanitariuszce zmarłej w 1920 r. w Nieświeżu, córce Konstantego Prószyńskiego. Autorka wspomnienia, Wacława Potemkowska, poznała ją 3.07.1920 roku, kiedy Prószyńska miała 22 lata. Potemkowska przybyła do szpitala polowego nr 701, kwaterującego w Bobrujsku, razem z dwiema innymi siostrami-studentkami, w tym z Jadwigą Karwasińską. Autorka szkicu wspomnieniowego była w jednej czołówce z Prószyńską; komendantem jednostki był lekarz – kapitan Aleksander Skowroński.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik J. Cybulskiej-Bąkowskiej z lat 1893–1894

Józefa Bąkowska odnotowuje w swoim dzienniku z lat 1893–1984 codzienne czynności i odczuwane stany emocjonalne. Wspomina m.in. o liście od matki, w którym znalazła fotografię Jana Matejki. Opisuje również swoją samotność, zmęczenie, poczucie oddalenia od bliskich i pragnienie spotkania się z rodziną (zapis z sierpnia 1893). Pod koniec grudnia 1893 r. autorka przebywa w Odessie, w której odczuwa motywację do pracy; pisze, że nie czuje się tam „nieproduktywną istotą ani ciężarem nikomu”. Niektóre zapiski mają charakter intymny, introspekcyjny.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Anny Beck

Dziennik Anny Beck stanowi realizację diarystycznego podgatunku, popularnego w dziewiętnastowiecznej diarystyce, również polskiej – dziennika dla dzieci. Typowy także dla dziewiętnastowiecznej diarystyki jest autobiograficzny wstęp, którym autorka poprzedza dzienne notatki. W tym biograficznym zarysie opisuje pochodzenie swojej rodziny, najważniejsze wydarzenia z dzieciństwa, relacje z rodzicami i rodzeństwem, okres zaręczyn i małżeństwo z Józefem Beckiem.

publikacje

Wróć do listy

Adela Dobrzańska do Heleny Marek, 1959–1985

Kolekcja obejmuje kilkadziesiąt listów i kartek pocztowych pisanych przez Adelę i Stanisława Dobrzańskich do Heleny i Lucjana Marków w ciągu dwudziestu sześciu lat, między 1959 a 1985 r. Dobrzańscy mieszkali w Szczawnie-Zdroju na Dolnym Śląsku i byli w podobnym wieku jak Markowie. Analiza korespondencji pozwala przypuszczać, że oba małżeństwa łączyła wieloletnia przyjaźń. W listach przekazywano liczne wyrazy serdeczności i troski o zdrowie Marków. Rodziny przesyłały sobie także życzenia z okazji świąt, wzajemnie zapraszały w odwiedziny.

publikacje

Wróć do listy

Stella Bortnowska do Heleny Marek, 10.05.1965–27.05.1970

Stella Bortnowska wysłała do Heleny Marek siedem kartek pocztowych z kilku miejsc. W pierwszej kartce datowanej na 10 maja 1965 r. i wysłanej z Ciechocinka autorka zwracała się do Heleny Marek per „Towarzyszko”. Pisała o swoim pobycie w sanatorium Młoda Gwardia. Narzekała na deszczową pogodę. Zabiegów nie miała dużo. Chodziła do kina, czytała prasę, czasem spacerowała (gdy nie padało). Pytała, co słychać i prosiła o list. Pozdrowiła Helenę i jej rodzinę oraz towarzysza Rosenmana. Z Warszawy autorka wysłała kartkę 20 października 1965 r., Helena wówczas przebywa w Karlowych Varach (Czechy).

publikacje

Wróć do listy

Poezja obozowa: wiersze Izy Jarnickiej

Zbiór zawiera cztery wiersze o charakterze autobiograficznym, odnoszące się do pobytu Izy Jarnickiej w obozach koncentracyjnych. Tematem dominującym tego wyboru poezji Izy Janickiej jest tęsknota – motyw utworów Do Matki, Błędne koło i Do ukochanego. Pierwszy wiersz – osobiste wyznanie skierowane do matki – powstał w obozie w Ravensbrück. Drugi, o charakterze nostalgicznym, wyraża też nadzieję na bliski koniec wojny. Trzeci z utworów to erotyk.

publikacje

Wróć do listy

Moje pierwsze lata w Szczecinie. Fragmenty wspomnień

Wspomnienia obejmują okres od przybycia autorki do Szczecina do roku 1964. Okres tuż po przybyciu do miasta opisany jest najbardziej szczegółowo i z największym sentymentem. Tekst rozpoczyna się od obrazu miasta o zachodzie słońca. Następnie autorka opisuje swoją pierwszą noc spędzoną w Szczecinie na przełomie maja i czerwca (prawdopodobnie 1945 r.).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Hanny Nałkowskiej

Autorka zaczyna prowadzić dziennik 14 czerwca 1942 r., ponad tydzień po śmierci matki. Jest on przejmującym zapisem przeżyć i uczuć związanych z żałobą autorki: rozpaczy, osamotnienia, tęsknoty. Często pisze o swoich snach. Nałkowska cierpi na bezsenność, ma myśli samobójcze, nie może rzeźbić. Obwinia się za to, że ostatnie tygodnie przed śmiercią matki spędziła w pracowni, zamiast poświęcić jej ten czas. Nie jest w stanie pogodzić się z utratą.

publikacje

Wróć do listy

Próba życiorysu

Tekst jest formą pośrednią między dziennikiem a pamiętnikiem. Autorka zapowiada pisanie pamiętnika i wspomnień, jednak każdy wpis poprzedza datą dzienną; pojawiają się także komentarze do bieżących wydarzeń. Zofia Muśnicka-Surwiłłowa ma świadomość ograniczeń związanych z pisaniem wspomnień. Już na wstępie zaznacza, że: „Nie ma szczerości absolutnej, jest tylko szczerość danej chwili. Bardzo jest trudno wypowiedzieć siebie”. Mimo to próbuje opowiedzieć swoją historię. Czyni to w momencie, gdy jest na urlopie zdrowotnym i wyjeżdża do Zakopanego.

Strony