publikacje

Wróć do listy

Janina Smoleńska, relacja

Wspomnienia są spisane w formie wywiadu. Autorka opisuje w nich działalność w podziemiu w czasie okupacji niemieckiej i tuż po wojnie oraz lata więzienia. Jak z nich wynika, należała do oddziałów „Łupaszki” (była w nich sanitariuszką), a po wojnie, do 1957 r., była więźniem politycznym. Janina Smoleńska urodziła się w 1926 r. na Wileńszczyźnie w rodzinie nauczycieli. W chwili wybuchu wojny najpierw na te tereny wkroczyła Armia Czerwona, a w 1941 r., gdy rozpoczęła się wojna niemiecko-radziecka, Niemcy i Litwini. Zaczęło się wtedy prześladowanie Polaków przez Litwinów.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Jerzego Żuławskiego, t.4

Tom zawiera listy z 1907 r. oraz listy niedatowane, pochodzące prawdobopobnie z różnych lat. Listy z 1907 r. są pojedyncze, nie daje się z nich odtworzyć historii zakończenia romansu z Żuławskim – prawdpodobnie wszystkie były napisane już po jego finału, bo nie zawierają treści osobistych, a najczęściej stanowią zaproszenia na spektakli albo przekazują praktyczne informacje o sztukach.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Jerzego Żuławskiego, t.3

Niepublikowane listy Solskiej z roku 1906 dopełniają w sposób istotny historię finału tego romansu, ponieważ w Listach Ireny Solskiej (Warszawa 1984) została ona przedstawiona zaledwie w kilku pozycjach. Zapoznanie się z całością korespondencji też podważa treść komentarzy, którymi została opatrzona publikacja jej fragmentów w tomie Zasługi Jerzego Żuławskiego i jego rodu i jego rodu dla literatury i kultury polskiej XX wieku (Lublin 2011).

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Jerzego Żuławskiego, t.2

Drugi tom korespondencji Ireny Solskiej do Jerzego Żuławskiego zawiera listy z r.1905, kiedy 26 czerwca urodziła się jej córka Solskiej Anna. Wiele listów poświęconych okresu ciąży i troski o maleństwo zostało opublikowano w Listach Ireny Solskiej pod redakcją Lidii Kuchtówny (Warszawa 1984). Natomiast zostały całkowicie pominięte listy treści obyczajowo kontrowersyjnej (Solska uważała, że ojcem dziecka jest Żuławski).

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Niny Leszczonak-Prudnikowej

Nina Leszczonak-Prudnikowa opowiada o swoim dzieciństwie, kiedy mieszkała z rodziną na wsi Troick w Kraju Krasnojarskim na Syberii. Miała osiem lat, kiedy po raz pierwszy się zakochała. Wybrankiem jej serca był Piotr, syn polskich zesłańców. Mieszkał z matką i siostrą, byli bardzo biedni. Rodzina autorki też była dosyć uboga. Dziadek (Blinow) był kowalem, zajmował się majsterkowaniem, naprawianiem. Wieśniacy płacili mu, czym mogli. Od biednych jednak nie brał nic. Dzieci marzyły, że ich ojcowie wrócą z wojny. Ale tak się nie stało. W 1987 r.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Bolesława Góreckiego, 6.12.1996–24.04.2002

Listy do Bolesława Góreckiego, ps. „Snica”. Adresat był bliskim przyjacielem Haliny Martin. W czasie okupacji i tuż po wojnie, aż do jej wyjazdu z kraju, mieli romans.

6.12.1996 r. - List, w którym autorka omawia kilka tematów, poruszonych przez Bolka w ostatnim liście do niej.

publikacje

Wróć do listy

Elżbieta Zawacka do Haliny Martin, 1977–2006

Kolekcja listów Elżbiety Zawackiej (ps. „Zo”) do Haliny Martin (ps. „Dorota”). Jest to blisko 30-letnia korespondencja pomiędzy dwoma zasłużonymi działaczkami środowisk kombatanckich, przy czym Zawacka mieszka w Polsce, zaś Martinowa wyjechała tuż po wojnie do Londynu. Obie należały do AK i odegrały znaczącą rolę w czasie okupacji. Kobiety przyjaźnią się i darzą się wielkim szacunkiem. Listy dotyczą w większości spraw kombatanckich, ale zawierają też wiele wątków prywatnych. Z czasem korespondencja staje się coraz bardziej serdeczna.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Elżbiety Zawackiej, 1980–2006

Listy do mieszkającej w Toruniu Elżbiety Zawackiej, ps. „Zo”, pisane z Londynu na przestrzeni dwudziestu sześciu lat 1980-2006. Kobiety są ze sobą zaprzyjaźnione, a ich listy są coraz bardziej serdeczne, pełne ciepła i zrozumienia. W większości dotyczą spraw związanych z AK, ale poruszają także wątki prywatne. Obie kobiety odegrały bardzo ważne role zarówno w konspiracyjnej działalności podczas okupacji, jak i w latach powojennych, wykonując tytaniczną pracę kombatancką m.in. na rzecz dokumentowania historii polskiego podziemia. Ich losy powojenne bardzo się różniły.

publikacje

Wróć do listy

Zeszyt Salomėi Bačinskaitė-Bučienė

Zeszyt zawiera różne zapiski z lat 1941-1945. Autorka odnotowuje w nim swoje wiersze, lecz nie tylko – można znaleźć bowiem również jej przemyślenia odnośnie sztuki Czechowa. Tematyka wierszy jest różnorodna; od wojennej (wierszem opisuje na przykład wejście wojsk litewskich do Polski), aż do bardzo prywatnej, która dotyczy trudu rozłąki i tęsknoty za mężem. Miłość nazywa autorka czekaniem. Druga strona zeszytu jest rodzajem notatnika. Znajduje się tam wiersz Pergalės kelias z licznymi poprawkami i skreśleniami.

publikacje

Wróć do listy

Czerwone róże

Utwór przysłany na konkurs literacki „Dnia Polskiego” z 1936 r. Jest to opowiadanie o dworskim życiu. Młoda hrabina – głowna bohaterka utworu – przyjechała do podmiejskiego dworu swojej rodziny. Po kilku dniach zatęskniła za miastem i postanowiła się do niego wybrać – lecz w tajemnicy przed domownikami. Okazuje się, że jej zmartwieniem jest, że nie potrafi zakochać się w mężczyźnie, który ma zostać jej mężem. Ma ona z tego powodu wyrzuty sumienia, gdyż – jak twierdzi – jest on dobrym i szlachetnym człowiekiem. Cały czas jednak rozmyśla nad sensem małżeństwa z rozsądku.

Strony