publikacje

Wróć do listy

Relacja Marii Nawrockiej z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja Marii Nawrockiej z pobytu w Niemczech i przymusowej pracy podczas II wojny światowej. Autorka wspomina dzień, w którym została zabrana z domu – 5 października (nie wiadomo jednak, którego roku), emocje, jakie temu towarzyszyły, oraz samą podróż do Niemiec. W dalszej części opisuje ciężkie warunki pracy w fabryce (pracowała m.in. w fabryce mebli w Schwerin), stosunki z niemieckimi pracownikami oraz koniec wojny.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Wandy Oczkowicz z pobytu w Niemczech w okresie II wojny światowej

Wanda Oczkowicz w krótkiej relacji opisuje kilkuletni okres w Niemczech w czasie II wojny światowej. Została wywieziona w 1941 r., trafiła do fabryki konserw w Lubece. Niewolnicza praca w fabryce została opisana lakonicznie – głównie poprzez pryzmat relacji z siostrą, z którą autorka dzieliła codzienne trudy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Bronisławy Piekiełkowej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja młodej dziewczyny z pracy przymusowej w Niemczech podczas II wojny światowej. Autorka wspomina kolejnych „pracodawców” i opisuje krótko swoje obowiązki. Najwięcej miejsca poświęca wyczerpującej fizycznie pracy w cegielni, gdzie pracowała najdłużej – dwa lata. Dokument został spisany gwarą i obfituje w błędy językowe (np. „nie ras zapuł durmu nie ras rubiłam”), co może utrudniać zrozumienie relacji.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Jadwigi Piwockiej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja Jadwigi Piwockiej została spisana w Lubece po zakończeniu wojny. Młoda autorka opisała bolesne rozstanie z najbliższymi oraz podróż i przybycie do Niemiec oraz procedurę przyjmowania przymusowych robotników i przydzielania ich do pracy. Piwocka opisała także warunki, w jakich mieszkała, swoją tęsknotę za rodzicami i swoje codzienne modlitwy o rychłe spotkanie z nimi.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Apolonii Sobiech z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja Apolonii Sobiech obejmuje okres jej niewolniczej pracy podczas II wojny światowej. Przekaz obfituje w emocjonalne, emfatyczne zwroty i metafory („[…] jak jastrząb napada na gniazdka małych ptasząt i wyrywa jedno i leci w świat, tak mię porwano od rodziny i wywieziono w daleki świat”).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Eleonory Sobieskiej z pracy przymusowej w niemieckim majątku

Relacja Eleonory Sobieskiej dotyczy ponaddwuletniego okresu pracy przymusowej w Niemczech w czasie II wojny światowej. Autorka odtwarza chronologicznie poszczególne rozdziały z tego okresu, opisując m.in.: dzień wywózki, pierwszy miesiąc rozłąki, warunki życia i pracy na rzecz bogatego właściciela majątku (w oborze przy krowach), a pod koniec wojny ucieczkę statkiem do Danii w czasie zbliżania się frontu.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Emilii Sobolewskiej z pracy przymusowej w Niemczech

Dokument dotyczy czterech lat pracy przymusowej w Niemczech w czasie II wojny światowej, kiedy autorka opiekowała się dziećmi niemieckich gospodarzy. We wspomnieniach z tego okresu, spisanych w formie wypracowania Mój pobyt w Niemczech, Sobolewska koncentruje się przede wszystkim na rozpaczy i bólu spowodowanym przymusowym rozstaniem z rodziną. Wielka tęsknota i dojmująca potrzeba wieści od bliskich to emocje wybrzmiewające w tej relacji. Autorka opisuje m.in. sposób, w jaki odbywało się przydzielanie Polaków niemieckim gospodarzom.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Janiny Szwalbe z pracy przymusowej w Niemczech

Dokument jest relacją Janiny Szwalbe z lat jej niewolniczej pracy podczas II wojny światowej. Autorka opisała swoje przeżycia od momentu deportacji do Niemiec pod koniec 1942 r. do wyzwolenia w 1945 r. Opisała m.in. warunki i charakter niewolniczej pracy w fabryce konserw w Lubece oraz realia życia na obczyźnie. Szwalbe wspomniała również swoją ucieczkę do Łodzi i jej konsekwencje – ponowne aresztowanie, pobyt w więzieniu, karnym obozie i ponowną eksploatację w charakterze przymusowej robotnicy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ewy Trzeckiej dotycząca jej losów w latach 1944–1945

Relacja Ewy Trzeckiej rozpoczyna się opisem wyjazdu z Polski w lipcu 1944 r. i dotyczy jej losów do momentu wyzwolenia niecały rok później. Trzecka opisuje m.in. trasę, którą przebyła razem ze szpitalem niemieckim, gdzie pracowała jej siostra – najpierw półroczny przejazd przez Polskę, który dobrze wspominała. W dokumencie brak zapisków dotyczących przymusowej pracy autorki, gdyż szczęśliwie – dzięki zbiegowi okoliczności i czasu – udało się jej uniknąć tego losu. Autorka kończy swój przekaz wzmianką o ówczesnym miejscu pobytu – Lubece.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Marysi Turkowiakówny z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja Marysi Turkowiakówny dotycząca jej pobytu w Niemczech i przymusowej pracy na wsi podczas II wojny światowej. Została wywieziona wraz z rodziną, początkowo do obozu w Parchimiu, później pracowała u niemieckiego gospodarza. Wspomina ponad osiem miesięcy spędzonych w Niemczech – od 27 lipca 1944 r. do końca wojny 2 maja 1945 r.  Relacja dziewczyny jest przede wszystkim opisem codziennego rytmu niewolniczej pracy u gospodarza. Sporadyczne kontakty z rodziną – rodzicami i siostrą – łagodziły nieco jej fizyczne i psychiczne wyczerpanie.

Strony