publikacje

Wróć do listy

Sekret żydowskiej przewrutności. Ciekawe obrządki żydowskie w każdym miesiącu roku.

Rekord stanowią zapiski osobiste autorki. Sposób prowadzenia narracji wskazuje na to, że miała ona zamiar upublicznić pracę.

Jest to spis świąt żydowskich według kalendarza gregoriańskiego. Na początku każdego rozdziału Autorka pisze jak dany miesiąc nazywa się po hebrajsku. Nazwy te są jednak błędne (nie tylko zła transliteracja, lecz również przestawione miesiące lub zupełnie przypadkowe nazwy). Opis rozpoczyna się od święta przypadającego 4 stycznia, które – zdaniem Autorki – polega na dodaniu krwi chrześcijańskiej do potrawy.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Janiny Luidor

Janion Luidor była ukrywana w warszawskim getcie przez matkę, która pracowała w szopie. Potem matka przekazała ją pod opiekę polskiej rodzinie w Zielonce k. Warszawy. Luidor doczekała wyzwolenia w Kazimierówce k. Grodziska, potem Centralny Komitet Żydów w Polsce umieścił ją w łódzkim Domu Dziecka. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Lubelskiej

Anna Lubelska opisuje sytuację w Warszawie po wkroczeniu wojsk niemieckich, szykany wobec ludności żydowskiej, a także wymuszenia i szantaże ze strony Polaków, trudne warunki życiowe w getcie, do którego trafiali również Żydzi z okolic Warszawy. W zakończeniu pojawia się informacja o ostatecznej akcji likwidacyjnej w getcie i samobójstwie prezesa Judenratu Adama Czerniakowa.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Elżbiety Zwiek

Rodzinę Zwieków rozdzielił wybuch II wojny światowej, dopiero w 1941 r. Elżbieta odnajduje rodziców i przebywa z nimi w getcie. Potem była ukrywana przez Polaków. Dowiaduje się o śmierci matki i ojca, wtedy określa swój stan jako „przechodzenie wewnętrznej gehenny”. Po zakończeniu wojny Zwiek pozostała u rodziny, która się nią opiekowała. Decyduje się na bycie Polką, a nie Żydówką.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Feli Kokotek

Fela Kokotek opisuje wybuch II wojny światowej i bombardowania. Po zajęciu Sosnowca przez Niemców wraz z rodziną trafiła do getta. Stamtąd uciekła z ojcem i ukrywała się po tzw. aryjskiej stronie (głównie na strychach i w piwnicach). Po upływie roku ojciec znalazł dla niej bezpieczne miejsce na wsi. Po zakończeniu wojny została umieszczona w Domu Dziecka w Chorzowie. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Luby Minikies

Luba Minikies opisuje zajęcie Wilna przez Niemców i utworzenie getta. Jej ojciec został zamordowany w Ponarach. Autorka i jej brat byli ukrywani przez Polkę. 

publikacje

Wróć do listy

Relacja Alicji Prechner

Alicja Prechner wspomina, że po wybuchu II wojny światowej jej rodzina planowała wyjechać do Związku Radzieckiego, lecz przeciwny był dziadek, który stwierdził: „nie będzie tak źle”. Rodzina straciła dom na warszawskim Powiślu wskutek bombardowania. Ojcie został powołany do wojska, a Prechner wraz z matką przebywały w getcie. Jej matka była organistką w Caritasie: „bo wszyscy starali się jakoś pracować”. Kiedy Prechnerowa znalazła się na Umschlagplatz, wyprowadził ją znajomy policjant. Autorka w tym czasie mieszkała z ojcem w obozie pracy w Rembertowie. Następnie była ukrywana po tzw.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Gizeli Szulberg

Gizela Szulberg po wybuchu wojny przenosi się z rodziną z Warszawy do domu babci w Dubecznie (Lubelszczyzna). Po utracie domu i śmierci babci, rodzice ukryli ją u znajomego Polaka, gdzie była szykanowana przez członków jego rodziny, zmuszana do pracy i często chowana w szafie. Jednak czuła wdzięczność za udzieloną pomoc. Szulberg przypomina o chwili, kiedy pierwszy raz przyszła na grób rodziców i płakała, ale potem stwierdziła: „dziś już nie płaczę, takie serce mam zatwardziałe z tego strachu, co przeżyłam”.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Stanisława Aronsona, 1996–1997

Dwa listy do Stanisława Aronsona z Tel-Awiwu, byłego członka Armii Krajowej. Martinowa na początku listu przedstawiła się w kilku słowach, powołując się na wspólnych znajomych z okresu działalności w konspiracji. Stwierdziła, że w podziemiu działała od początku, dlatego znała wiele osób, zwłaszcza z pokolenia doktora Józefa Rybickiego pseudonim „Andrzej”. Podała też dane kontaktowe do Zofii Breskin z Tel-Awiwu, która mogła mu więcej na jej temat opowiedzieć. Autorka przywołała list Aronsona, który czytała w prasie, w którym wystąpił przeciwko pomawianiu żołnierzy AK o mordowaniu Żydów.

publikacje

Wróć do listy

Potworny sekret

Halina Martin opisała, jak Polacy informowali zachodnich polityków i opinię publiczną o prześladowaniu i masowym mordowaniu Żydów przez Niemców w Polsce. Na maszynopisie znalazła się odręczna adnotacja, że to opracowanie zostało wysłane do Jerzego Giedroycia. Autorka wspomniała o misji kuriera Jana Karskiego, który w drodze do Londynu we wrześniu 1942 r. dostał od Delegata Rządu Polski Podziemnej zadanie, by zabrać również polecenia dwóch organizacji żydowskich, socjalistycznego Bundu i Syjonistów.

Strony