publikacje

Wróć do listy

Życiorys dr. Wacława Knoffa, jednego z pierwszych założycieli Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie

Tekst poświęcony ojcu Romany Balickiej, dr. Wacławowi Knoffowi.  Jest to bardziej wspomnienie o nim niż oficjalny życiorys. Znalazło się tu również kilka epizodów z życia rodziny, np. wspomnienie o matce Romany, czy babce ze strony ojca.

Wacław Knoff urodził się pod koniec XIX w. w rodzinie  Mateusza Wacława Knoffa (właściwie nazywał się von Knoff, ale ze względów patriotycznych nie używał tego przydomka) i Marii z domu de Huisson. W dzieciństwie mieszkał z rodzicami w Ciechanowie, wychowywany w duchu patriotycznym. Autorka opisuje w kilku słowach członków rodziny ojca: jego matkę, jej siostrę Zofię, młodsze rodzeństwo: brata Czesława, siostry Marylkę i Wandę. Dziadkowie byli zamożni, bowiem stać ich było na wysłanie dzieci na zagraniczne studia.

Ojciec skończył 5. Gimnazjum w Warszawie. Należał do tajnych organizacji patriotycznych, w 1905 r. brał udział w strajku i rewolucji. Nawiązał wówczas wiele znajomości z późniejszymi czołowymi postaciami w polityce, rządzie, nauce i literaturze. Studiował medycynę ze specjalizacją w psychiatrii. W 1906 r. ożenił się z 10 lat młodszą Romaną z domu Plewińską i oboje wyjechali do Paryża. Na praktykę na Sorbonie. Matka, wychowana w atmosferze intelektualnych zainteresowań (jej matka Jadwiga Plewińska prowadziła salon, gdzie spotykała się ówczesna śmietanka artystyczno-literacka Warszawy), po powrocie z Paryża niezbyt dobrze odnajdywała się w obcym jej środowisku zakładów dla umysłowo chorych (najpierw w Drewnicy, potem w Tworkach), w których ojciec pracował jako lekarz. Na skutek bombardowania w 1914 r. cały szpital został ewakuowany w głąb Rosji. Po różnych etapach rodzina znalazła się w Petersburgu, gdzie dr Knoff pracował w szpitalu i jednocześnie zrobił dyplom z chorób wewnętrznych. Następnie rodzina przeniosła się na Kaukaz, do Kisłowodzka. Po wybuchu rewolucji w ich domu często ukrywali się rewolucjoniści, bądź „Biali” – w zależności, kto aktualnie był u władzy.

Do Polski wrócili w 1918 r. Rodziny ojca i matki przeżyły wojnę w Warszawie (rodzice ojca już nie żyli). Knoffowie zamieszkali na ul. Wilczej 46, a ojciec poświęcił się pracy społecznej. Był jednym z organizatorów pierwszego w wolnej Polsce Czerwonego Krzyża w Warszawie. Matka pracowała w szpitalu PCK jako pielęgniarka, wolontariuszka. Romana i jej brat Wacław chodzili do szkoły i należeli do harcerstwa. Ojciec często wyjeżdżał z nimi na obozy w charakterze lekarza. W 1923 r. małżeństwo Knoffów się rozpadło. Ojciec ponownie się ożenił, z lekarką – Ludwiką, która była dla niego ogromną pomocą przy tworzeniu sanatorium w Karolinie. Głównym celem tej placówki miało być stworzenie oazy dla przemęczonych pracowników umysłowych. Oprócz kierowania sanatorium, Wacław Knoff pełnił wiele innych funkcji w życiu publicznym – był konsultantem Ministerstwa Komunikacji, ekspertem sądowym, konsultantem szpitala PCK i św. Łazarza, ordynatorem Jana Bożego. Tuż przed I wojną światową razem z dr. Kopcińskim i dr. Gepnerem otworzyli sanatorium w Komorowie, które uległo zniszczeniu podczas wojny.

Miejsce powstania: 
s.l.
Opis fizyczny: 
mps., 3 k. zszyte; ; 30 cm
Postać: 
oprawa zeszytowa
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
2026
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
1875/17
Tytuł kolekcji: 
Akta Wacława Knoffa i Romany Balickiej-Oszczakiewicz
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
biografia/życiorys