publikacje

Wróć do listy

Relacja Reny Taubenblatt z obozów pracy w Skarżysku-Kamiennej i Lipsku

Tekst otwierają informacje dotyczące wysiedlenia Autorki z lagru w obozie pracy Płaszów do Skarżyska-Kamiennej (dwa dni oczekiwania na transport i dwudniowa droga w zatłoczonych wagonach).

Opis zabudowań fabrycznych w obozie pracy w Skarżysku-Kamiennej (Hasag). Autorka zapisała, że w obozie znajdowały się trzy oddziały – A, B i C. Przydzieloną ją do pierwszego z nich, w C panowała epidemia, której ofiarami padała większość więźniów. Lakoniczny opis samego lagru.

Autorka zanotowała, że prace w fabryce amunicji dobywały się na dwunastogodzinnych zmianach. Strażnicy bili robotników za takie przewinienia, jak odwrócenie się, czy spojrzenie w innym niż maszyna kierunku. Napisała także, że sprzęt fabryczny wydawał się jej niemiłosiernie głośny i uszkadzał słuch.

Jednym z ciekawszych ustępów wydaje się ten, mówiący o "kuzynostwie". Wedle słów Autorki miał być to proceder, którego stosunkowo często dopuszczali się więźniowie. Polegał na podawaniu się osób niespokrewnionych za rodzinę – szczególnie często dotyczyć miało to młodych kobiet i starszych od nich mężczyzn. Strażnicy pozwalali na prywatne spotkania w specjalnie wyznaczonych do tego barakach. Autorka nie napisała wprost jaki cel przyświecał osobom podającym się za rodziny, można jednak domniemywać, że chodziło o przekazywanie informacji i towarów pomiędzy barakami lub oddziałami.

Ostatnim zapisem dotyczącym Skarżyska-Kamiennej jest informacja o pojawiających się plotkach dotyczących zbliżającego się frontu. W okolicach obozu coraz częściej przejeżdżały transporty więźniów z innych miejsc, jadące na zachód. W końcu doszło do demontażu maszyn i ewakuacji obozu.

W relacji znajduje się osobny tekst o pobycie Autorki w obozie w Lipsku. Otwierają go informacje o ścisku, duchocie i wysokiej temperaturze panujących w wagonie, którym przewożono więźniarki. Na miejscu kobietom pozwolono wziąć prysznic, później rozdano nowe majtki i koszule – innych ubrań w obozie nie było.

Autorka ponownie pracowała w fabryce amunicji. Opisała pobieżnie warunki obozowe. Spory fragment tekstu poświęciła przemyśleniom dotyczącym produkcji amunicji dla żołnierzy odpowiedzialnych za wymordowanie Żydów.

Pod koniec tekstu informacje o alianckich nalotach w okolicy Lipska. Kobiety spędzały noce w schronie, a warunki obozowe coraz bardziej się pogarszały – panował coraz większy głód. Po kilku dniach obóz ewakuowano, kobietom rozkazano iść dalej na zachód. Po kilku dniach, nad ranem, okazało się, że strażnicy uciekli.

Tekst zawiera dużo opisów. Jest też nieco chaotyczny w konstrukcji, przytaczane wspomnienia wydają się być niezbyt uszeregowane – wcześniejsze przeplatają się z późniejszymi.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Kraków
Opis fizyczny: 
8 kart (210x295mm) maszynopisu w języku polskim.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
Dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1945
Stan zachowania: 
Dobry, czytelny i zdigitalizowany tekst
Sygnatura: 
301/249
Tytuł kolekcji: 
Zespół: Relacje ocalałych z holokaustu (zespół 301)
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet.
Słowo kluczowe 1: 
Główne tematy: 
warunki pracy w fabryce amunicji, działalność konspiracyjna w obozach pracy, pracownice przymusowe w fabrykach amunicji
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1943 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja