publikacje

Wróć do listy

Poezja wojenna i powojenna: wiersze Bogumiły Nadstazik

Wiersze nieprofesjonalnej autorki, stroficzne, z nieregularnymi rymami. Jednym z wątków poruszanych przez Bogumiłę Nadstazik jest liryczny powrót do krainy dzieciństwa i młodości – na Lubelszczyznę („Lublinianka”, „Gubernia”, „Moja ziemio”). Nie jest to rzut na miejskie tło przedwojennego regionu, lecz nostalgiczny wyobrażony powrót na wieś. W wierszach poetyckie opisy przyrody współgrają z obrazkami przedstawiającymi pracę na roli. Podmiot mówiący nie jest obserwatorem, tylko uczestnikiem, zdradza swoje chłopskie pochodzenie. Wizerunek sztetla przedstawia Nadstazik w wierszu „Kurów 1939” – w liryku pojawia się stereotypowy wizerunek Żyda nędzarza, samo miasteczko jest ukazane jako brudne i śmierdzące. Co dwie strofy w wierszu pada retoryczne wykrzyknienie: „gdzieś jest Polsko ukochana!”. Elementy topografii w wierszach „Most”, „Ostatnie lato w wojnie” czy „Paprocie” przełamują wspomnienia o sielskiej wsi – nagle pojawiają się zerwane mosty, opuszczone groby żołnierzy Armii Krajowej i postacie żołnierzy opłakujących swoich towarzyszy. Wiersz „Dla Poematu – wojna 1939 r.” zawiera konstrukcje onomatopeiczne opisujące wybuchy i strzały. Ostatnia strofa podaje obraz dzieci śmiejących się z poddających się hitlerowców. Koniec wojny opisany jest niczym dar niebios – „aż tu pewnego ranka”. Z kolei liryk „Wiślany brzeg” przywołuje odmienną perspektywę, w której podmiotem mówiącym i obserwującym jest rzeka Wisła, która w czasie wojny staje się świadkinią okrucieństwa – w jej wodach płyną rozczłonkowane ciała ofiar. Wiersze odnoszące się do okresu powojennego opisują zgliszcza i powroty z exodusu („Po wojnie 1945 r.”), także warunki nowego ustroju, w którym hołd poległym oddają komunistyczni robotnicy („1 maja 1945 roku. Puławy”), a natura powoli powraca do swojego dziewiczego stanu („Polskie wiatraki”, „40-lecie PRL”).

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Pniewy
Opis fizyczny: 
[13] k. ; 20 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1986
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
XIV-5, v.24
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
26 lut 1986
Główne tematy: 
stosunek do wojny, natura wobec wojny, poezja nieprofesjonalna
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1930 do 1980
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
teksty literackie