publikacje

Wróć do listy

Dziennik, 1844

Zapiski dziennikowe dokumentują codzienność i przemyślenia autorki od końca lutego do początku maja 1844 roku. Geryczowa opisuje bieżące wydarzenia zajmujące Polaków w Paryżu, w tym odbiór prelekcji Mickiewicza – relacjonuje także treść jednej z nich (z 5 marca), stwierdzając, że „wszystko tam było pomieszane” (k. 5v.). Autorka, która zarówno na emigrację, jak i na wykład udała się, by towarzyszyć synowi, „po skończonej mowie” dowiedziała się, „iż ma myśl, aby przystąpić do tej sekty” dla „spokojności duszy” (k. 6). Troska o syna stanowi centralny wątek dziennika. Matka martwi się o jego zdrowie fizyczne i psychiczne – Edward nie zamierza odwiedzać doktora, a jego wypowiedzi są świadectwem pogłębiającej się melancholii. Po zetknięciu się z ideami Towiańskiego nihilistyczne deklaracje Gerycza zaczynają przeplatać się z równie niepokojącymi wybuchami entuzjazmu („Zaczął chodzić prędko po pokoju, wołając »Rzeczy nadzwyczajne się dzieją, albo to koniec świata, albo ja wariat [...] Zgubiłem moje ja«” (k. 10v.)). Geryczowa nie wierzy plotkom, że „sekta ta jest płatna przez rząd Cesarza Mikołaja”, szuka nadziei w autorytecie Mickiewicza, który „nigdy [...] nie byłby przedajny” (k. 5). Ponieważ poeta „wierzy w mękę Zbawiciela”, autorka nie wierzy, aby „ta Sekta miała być ułudną i przekupną” (k. 6). Trudno jej jednak pogodzić nową drogę syna z własną dewocją. Świadczą o niej obszerne wpisy o charakterze religijnym, m.in. rozważania i relacje z kazań, zwłaszcza gdy ksiądz radzi, „aby nigdy nie schodził się z towiańczykami, bo mu to zmysły pomiesza” (k. 18v.). „O Boże. O Boże! O Boże!” – notuje Geritzowa 9 marca – „Co się stanie z Synem? [...] Już czyta tylko nowy Testament, któren mu dał Mickiewicz!” (k. 10). Edward konsekwentnie podąża za naukami poety, np. gdy ten każe mu, by „trzy dni z nikim nie mówił, a potem [...] mszę wysłuchał przed Obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej” (k. 35v.).

Autor/Autorka: 
Inny tytuł: 
Część dziennika z 1844 r.
Miejsce powstania: 
Paryż
Opis fizyczny: 
37 k. ; 22,4 cm
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1844
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
1031/1
Tytuł kolekcji: 
Anna z Rejtanów Geritzowa – urywki z pamiętników
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
towianizm, Andrzej Towiański, Koło Sprawy Bożej, Adam Mickiewicz, prelekcje Adama Mickiewicza, emigracja polska po 1831 r.
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste