Historia obozu Ravensbrück. Schemat władz obozowych i funkcjonowanie. Wspomnienia

Wspomnienia dotyczą pobytu autorki w obozie Ravensbrück (1939–45) i zwierają szczegółowy opis niektórych aspektów rzeczywistości obozowej – nie mają jednak charakteru zapisu osobistych przeżyć. Są raczej próbą przekazania świadectwa za pomocą szczegółowych opisów faktograficznych. Salska prowadzi narrację z punktu widzenia podmiotu zbiorowego (wracamy, występujemy, otaczają nas), daltego niekiedy można odnieść wrażenie, że występuje w imieniu wszystkich uwięzionych Polek („Dla nas Polek”), bądź używa form bezosobowych („Nie widziało się tu”, „Stoją teraz kobiety”), stawiając się w roli biernej obserwatorki. Wspomnienia stanowią bogate źródło informacji na temat m.in.: organizacji życia obozowego (apele, porządki, posiłki czy szczegółowo opisane standardowe „obozowe wyposażenie” więźniarek), administracji i władz obozowych (obowiązujące procedury, schemat i sposób funkcjonowania obozu), rozkładu obozu (budynki, ich rozkład i funkcje) i jego otoczenia. Jednakże w opisywanym obozowym życiu codziennym praktycznie nieobecny jest temat śmierci i chorób, ich przyczyn i powszechności. Pojawia się jedynie przy okazji opisu szczególnych dla autorki wydarzeń, wyjątkowych ze względu na ich „patriotyczny” wydźwięk i szerszy, ojczyźniany kontekst, jak np. rozstrzelanie Polki ujętej z bronią w ręku, tzw. Waffenfrau: „Dla nas, Polek więzionych w Ravensbrück, był to dowód, że kraj broni się przed najeźdźcą”.

W tekście Slaskiej nie znajdziemy niczego, co umożliwiłoby poznanie jej życia osobistego sprzed wojny i pobytu w obozie. Z treści wspomnień można wywnioskować jedynie, że dominującą i w zasadzie jedyną rzeczą identyfikującą autorkę jest silne poczucie polskości, patriotyzm z akcentem położonym na rodzimą kulturę.

Interesującym rozdziałem wspomnień jest fragment poświęcony kobietom w Ravensbrück. Stanowi on przede wszystkim opis pierwszych więźniarek, zarówno w podziale według „struktury socjalnej”, jak i podług klucza narodowościowego. Najwięcej miejsca autorka poświęca Polkom, podkreślając ich patriotyczną postawę i przywiązanie do polskości („Prawie wszystkie były wielkimi patriotkami”).