publikacje

Wróć do listy

Oświadczenie Konstancji Szczepańskiej

Konstancja Szczepańska opowiada o masowych mordach ukraińskich, jakie miały miejsce we wsi Głęboczyca w 1943 r. Pierwsze represje w ich wsi zaczęły wczesną wiosną, kiedy UPA rozbroiła placówkę niemiecką, spaliła dwór i majątek dziedzica Krzyżanowskiego. Dziedzic wyjechał ze swego majątku rok wcześniej. Wtedy nasilły się rewizje, aresztowania i prześladowanie ludności polskiej. Autorka podaje nazwiska osób pomordowanych przez Ukraińców. Polacy chowali się w zabudowaniach, piwnicach i lasach. W dniu 29 sierpnia autorka nocowała w swego ojca, Eljasza Małeckiego. Jej mąż Władysław przybiegł do nich i ostrzegł, że UPA wszystkich morduje. Konstancja z dwuletnim dzieckiem ukryła się w stogu siana, jej rodzeństwo uciekło w kierunku rzeki. Banderowcy strzelali za nimi, ale udało im się zbiec. Gdy wyszła z ukrycia, znalazła ojca z głową rozłupaną na pół. Przez trzy tygodnie ukrywała się z dzieckiem w lesie. Byli tam również inni ocaleni, ale nie chcieli jej przyjąć do grupy uciekających, bo dziecko mogło ich zdradzić płaczem. Nocą przychodziła do wsi w poszukiwaniu żywności. Pomordowanych zakopywano w miejscu mordu, w zagrodach. Wykorzystywano do tego Ukraińców, świadków Jehowy, którzy nie chcieli zabijać. Mordowano siekierami, a do uciekających strzelano z broni. Gdy po trzech tygodniach wyszła z lasu, natknęła się na Ukraińca, który chciał ją zabić. Ale ujął się za nią inny, znany jej Ukrainiec, mówiąc, że przyda im się jeszcze, że powie im, co mówią o nich Polacy. Zaprowadzili ją do domu Ukrainki, świadkowej Jehowy. Tam znaleźli ją Niemcy, którzy przyjeżdżali z Włodzimierza w poszukiwaniu żywności. Wtedy spotkała brata stryjecznego, Jana Małeckiego, z którym zabrała się do Włodzimierza. Zamieszkała z nimi w namiocie do zimy, po czym wyjechali do Dubienki, a następnie do Chełma. Tam odnaleźli ją jej mąż i brat, Wacław Małecki. W Chełmie pozostali do końca wojny, mąż pracował w piekarni. Następnie wyjechali na Ziemie Zachodnie, gdzie się osiedlili.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Witkowo, pow. Starogard Szczeciński
Opis fizyczny: 
4 s. luź. ; 30 cm.
Postać: 
synkretyczna
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1995
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
AWII/2451/10
Tytuł kolekcji: 
Archiwum Wschodnie
Uwagi: 
Tytuł nadany przez redakcję Archiwum Kobiet.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Data dzienna: 
10 Maj 1995
Główne tematy: 
Wołyń, represje, mordy Ukraińców na ludności polskiej, UPA, wojna, przemoc, prześladowanie ludności polskiej
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1943 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
relacja