publikacje

Wróć do listy

Dziennik (t. 1)

Pierwszy tom dziennika Alicji Wahl zawiera wpisy od września 1959 roku do wiosny 1965 roku. Zapiski w brulionie formatu A4 prowadzone są w charakterystyczny sposób: jedno lub kilka zdań, rzadziej kilka akapitów, zapisanych jest na górze strony, kolejna notatka dzienna dopiero na następnej. Krótkie wpisy często ciążą ku metaforom oddającym nastrój chwili lub aforyzmom ujmującym refleksje o życiu, np.: „Jestem jak opuszczony dom. Z zupełnym spokojem patrzę jak pustoszeje i coraz bardziej rozpadam się.” (sk. 12). 

publikacje

Wróć do listy

Listy Anny Dzieduszyckiej do Tadeusza Dzieduszyckiego (1914–1917)

Druga część kolekcji listów Anny Dzieduszyckiej do męża Tadeusza obejmuje lata 1914–1917. W korespondencji autorka omawia głównie sprawy rodzinne i gospodarskie. Kilka pierwszych listów zostało napisanych w Jaryczowie, gdzie autorka spędzała czas u swojej synowej Wandy. Prawdopodobnie pomagała jej w opiece nad wnukiem. W liście z 1 września 1914 r. Dzieduszycka zaznacza, że dowiedziała się „o tragedii w Sarajewie i śmierci arcyksięcia i jego żony” (k. 17). Listy z 1916 r. zostały napisane w Zarzeczu. Autorka opisywała stan pałacu i gospodarstwa.

publikacje

Wróć do listy

List Arnsztajnowej do Antoniego Madeja, 2 stycznia 1935

W pierwszych słowach listu autorka odnosi się do kwestii nieodpowiedzialności kolegów ze Związku. Zgadza się z Madejem, że absolutnie nie można na nich liczyć, i dopowiada, że rozumie jego zniecierpliwienie oraz frustrację. Pyta, czy spotkał się z Czechowiczem, bo otrzymała od niego kartkę z życzeniami, a nie wie, czy poeta dalej przebywa w Lublinie i na jaki adres przesłać odpowiedź. Pisze, że pod koniec stycznia musi być w Warszawie z powodu rocznicy pogrzebu Jaśka (Jan Arnsztajn, syn autorki, 1897–1934).

publikacje

Wróć do listy

List Arnsztajnowej do Antoniego Madeja, 7 grudnia 1934

Arnsztajnowa uważa, że wyjazd do Zakopanego pomoże Madejowi fizycznie i duchowo. Z jego wrażliwością na przyrodę będzie się czuł w swoim żywiole. Chwali przysłane jej wiersze, szczególnie ustęp czwarty poematu Zwykła droga. Wyraża zainteresowanie, jakie książki filozoficzne wybrał sobie do czytania. O sobie pisze, że w Warszawie czuje się jak Robinson Crusoe, tylko bez Piętaszka. Poetka wspomina, że raz był u niej Józef Czechowicz i przywiózł jej egzemplarz „Dźwigarów”.

publikacje

Wróć do listy

List Arnsztajnowej do Antoniego Madeja, 19 listopada 1934

Autorka niepokoi się, czy Madej bardzo przejął się diagnozą lekarza dotyczącą stanu jego płuc. Wyraża nadzieję, że w Zakopanem jego stan się poprawi. Jest przekonana, że będzie mu się tam również dobrze pisało, o co jest zazdrosna. Liczy, że będą kontynuować literacką korespondencję. Arnsztajnowa prosi o zostawienie niedrukowanego wiersza do odczytu na wieczorze poetyckim.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 6.06.1974 – 3.01.1975

Krótki, obejmujący zaledwie pół roku dziennik Anny Pogonowskiej koncentruje się na sprawach prywatnych autorki i jej przeżyciach wewnętrznych. Kwestie twórczości literackiej – tak ważne w poprzednich miesiącach – schodzą w tym tomie zdecydowanie na dalszy plan.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 03.06.1966 – 14.01.1968

Dziennik Anny Pogonowskiej z lat 1968–1969 nie oddaje w pełni wszystkich aspektów jej życia w tym okresie. Autorka stwierdza, że wpisuje do diariusza selektywne informacje, przez co staje się on bardziej relacją z jej marzeń niż rzeczywistego życia: „Ten mój dziennik tak właściwie fikcyjnie odizolowany od mej codzienności, odizolowany od najbardziej ważnych uczuć rodzinnych – na jakiej zasadzie go prowadzę? Marzenia?” (k. 13v). Dziennik otwiera jedna z ostatnich notatek na temat romansu autorki z młodszym od niej mężczyzną, określonym pseudonimem „Pe”.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 28.01.1959 – 2.04.1960

W dzienniku z lat 1959–1960 Pogonowska kładzie ciężar swojej opowieści na pracy literackiej oraz swoich relacjach z innymi poetami. W przeciwieństwie do poprzedniego tomu w dzienniku można jednak znaleźć więcej przemyśleń na temat ustroju komunistycznego, który, zdaniem Pogonowskiej, całkowicie niszczy polskie społeczeństwo: „Kiedyś powiedziałam bon mot, że obecne czasy nauczyły nas klasowej nienawiści. Nas t.j. inteligencję. Jesteśmy pariasami w stosunku do każdej pomywaczki czy parobka” (k. 13r).

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 1.01.1958 – 23.01.1959

Dziennik Anny Pogonowskiej z lat 1958–1959 niemal w całości poświęcony jest twórczości literackiej i relacjom autorki ze środowiskiem polskich pisarzy i poetów. Wątki związane z życiem rodzinnym diarystki są mniej liczne, występują niejako na drugim planie opowieści.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik 13.06.1954 – 03.11.1955

W kolejnym tomie dzienników Anna Pogonowska skupia się przede wszystkim na notowaniu informacji na temat swojej pracy literackiej oraz relacji z innymi poetami i poetkami. Po raz kolejny pojawia się tu motyw przyjaźni autorki ze Zbigniewem Herbertem, która rekompensuje jej problemy w relacjach z mężem: „Obserwując powierzchownie wydaje się, że ja dobrze ubrana, otoczona rodziną, wyjeżdżająca do Zakopanego – jestem w o wiele szczęśliwszym położeniu niż on bez rodziny udręczony zarabianiem na chleb.

Strony