publikacje

Wróć do listy

Mój pobyt w Niemczech

Relacja młodej dziewczyny, Zofii Chlebickiej, spisana tuż po wojnie w 1945 r., podczas kursu gospodarstwa domowego dla dziewcząt w Lubece, w ramach zadanego wypracowania pt. „Mój pobyt w Niemczech”.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Genowefy Fabrykowskiej z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja Geni Fabrykowskiej obejmuje czteroletni okres jej niewolniczej pracy podczas II wojny światowej. Autorka opisuje okoliczności trafienia do Rzeszy (miała wtedy 13 lat, jej rodzice zostali wywiezieni wcześniej) oraz charakter i warunki niewolniczej pracy na wsi u niemieckiego gospodarza: przemoc wobec przymusowych pracowników, głód i fizyczne wyczerpanie zbyt ciężką pracą. Wspomina również pierwsze oznaki nadchodzącego końca wojny – coraz częstsze bombardowania i ciężką „pod każdym względem” wiosnę 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja H. Jankowiak z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja dotycząca pobytu w Niemczech i przymusowej pracy autorki na wsi podczas II wojny światowej. Jankowiak opisuje okoliczności, w jakich trafiła do Niemiec, rozstanie z matką i rodzeństwem oraz swoją pracę u niemieckiego gospodarza. Relację kończy smutną refleksją o wyzwoleniu: wprawdzie upragniona wolność ostatecznie nadeszła, ale nie taka, o jakiej marzyła.

publikacje

Wróć do listy

Relacja M. Koniecznej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja z okresu niewolniczej pracy podczas II wojny światowej obejmuje okres od 31 maja 1940 r. do końca wojny. Autorka przede wszystkim dała świadectwo swojej tęsknoty za rodziną i smutku spowodowanego przymusową rozłąką. W narracji dominują emocje i trauma nastoletniej dziewczyny oderwanej od rodziców, pojawia się również wątek silnej identyfikacji narodowej Polaków.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Bronisławy Piekiełkowej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja młodej dziewczyny z pracy przymusowej w Niemczech podczas II wojny światowej. Autorka wspomina kolejnych „pracodawców” i opisuje krótko swoje obowiązki. Najwięcej miejsca poświęca wyczerpującej fizycznie pracy w cegielni, gdzie pracowała najdłużej – dwa lata. Dokument został spisany gwarą i obfituje w błędy językowe (np. „nie ras zapuł durmu nie ras rubiłam”), co może utrudniać zrozumienie relacji.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Jadwigi Piwockiej z pracy przymusowej w Niemczech

Relacja Jadwigi Piwockiej została spisana w Lubece po zakończeniu wojny. Młoda autorka opisała bolesne rozstanie z najbliższymi oraz podróż i przybycie do Niemiec oraz procedurę przyjmowania przymusowych robotników i przydzielania ich do pracy. Piwocka opisała także warunki, w jakich mieszkała, swoją tęsknotę za rodzicami i swoje codzienne modlitwy o rychłe spotkanie z nimi.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Eleonory Sobieskiej z pracy przymusowej w niemieckim majątku

Relacja Eleonory Sobieskiej dotyczy ponaddwuletniego okresu pracy przymusowej w Niemczech w czasie II wojny światowej. Autorka odtwarza chronologicznie poszczególne rozdziały z tego okresu, opisując m.in.: dzień wywózki, pierwszy miesiąc rozłąki, warunki życia i pracy na rzecz bogatego właściciela majątku (w oborze przy krowach), a pod koniec wojny ucieczkę statkiem do Danii w czasie zbliżania się frontu.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Marysi Turkowiakówny z pracy przymusowej na wsi w Niemczech

Relacja Marysi Turkowiakówny dotycząca jej pobytu w Niemczech i przymusowej pracy na wsi podczas II wojny światowej. Została wywieziona wraz z rodziną, początkowo do obozu w Parchimiu, później pracowała u niemieckiego gospodarza. Wspomina ponad osiem miesięcy spędzonych w Niemczech – od 27 lipca 1944 r. do końca wojny 2 maja 1945 r.  Relacja dziewczyny jest przede wszystkim opisem codziennego rytmu niewolniczej pracy u gospodarza. Sporadyczne kontakty z rodziną – rodzicami i siostrą – łagodziły nieco jej fizyczne i psychiczne wyczerpanie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Genowefy Wiliosz z pobytu w Niemczech w czasie II wojny światowej

Relacja dotyczy pobytu i przymusowej pracy autorki na wsi w Niemczech podczas II wojny światowej i jest przede wszystkim zapisem poczucia osamotnienia i ogromnej tęsknoty za domem rodzinnym. Trudne warunki egzystencji i ciężka fizyczna niewolnicza praca zostały wspomniane na marginesie opisu stanu emocjonalnego autorki.

publikacje

Wróć do listy

Harcerstwo

Osobne wspomnienie, będące uzupełnieniem opowiadań Hanny Znatowicz obejmujących lata 1945–1946 i dotyczących pobytu autorki w obozie dla dipisów, w całości poświęcone działalności polskiego harcerstwa w strefie amerykańskiej Niemiec. Znatowicz krótko opisuje aktywność i prace harcerstwa, które zaczęło odradzać się wśród polskiej społeczności zaraz po przybyciu do obozu, rozwijając się równolegle z powstawaniem i organizowaniem nauczania. Wśród jego aktywności autorka wymienia m.in.: organizowanie obozów harcerskich, regularne zbiórki, ogniska, wycieczki, rekrutację itp.

Strony