Wittek, Maria

Żołnierka, pierwsza Polka-generał, odznaczona Krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Urodzona na Mazowszu, podczas I wojny światowej wraz z rodzicami przeniosła się na tereny dzisiejszej Ukrainy. Skończyła szkołę podoficerską, studiowała matematykę na Uniwersytecie Kijowskim. Należała do harcestwa, Polskiej Organizacji Wojskowej i Wojska Polskiego. W 1920 r. walczyła w obronie Lwowa jako członkini Ochotniczej Legii Kobiet. W 1928 r. została Komendantką Naczelną Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Od 1935 r. podjęła pracę w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W 1939 r. walczyła we Lwowie, później przeniosła się do Warszawy, gdzie działała w konspiracji. Od marca 1940 r. była szefem Wojskowej Służby Kobiet w Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. Walczyła w powstaniu warszawskim, po którego upadku współtworzyła antysowiecką organizację konspiracyjną o nazwie „Nie”-„Niepodległość”. W 1945 r. zaangażowała się w odbudowę struktur Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W 1948 r. została aresztowana przez władze komunistyczne. W 1970 r. z jej inicjatywy powstała Komisja Historii Kobiet w Walce o Niepodległość.