Parczewska, Emilia Bibiana

Emilia Liszkowska-Parczewska (1877-1962) urodziła się w Poznaniu w ziemiańskiej rodzinie Ossowickich. Jej ojcem był Antoni Ossowicki, lekarz, dyrektor szpitala i członek wydziału medycznego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Matką Emilii była Helena z domu Lossow z Gryżyny. Z zamiłowania Emilia była artystką – malarką, uczennicą Olgi Boznańskiej. Studiowała malarstwo w Krakowie, Dreźnie, Paryżu, Wiedniu. Od młodych lat była zaangażowana w działalność patriotyczną na terenie zaboru pruskiego, którą łaczyła z aktywnością społeczną. W Jeżewie współtworzyła wiele instytucji (m.in. bank, spółdzielnię handlową, koło gospodyń wiejskich, kółko rolnicze). Czynnie działała między innymi w Towarzystwie Czytelni Ludowych i Zjednoczonym Kole Ziemianek Polskich w Świeciu nad Wisłą. Jej głośna walka z Komisją Kolonizacyjną o majątek w Lipienkach zakończyła się przymusowym wywłaszczeniem owdowiałej w 1912 r. Emilii, którą żandarmi musieli dosłownie wynieść na rękach z domu. Dwukrotnie zamężna, z Wincentym Liszkowskim, ziemianinem wielkopolskim (herbu Prawdzic), a po jego śmierci z Tadeuszem Parczewskim (herbu Nałęcz), właścicielem majątku Belna (koło Jeżewa). Miała sześcioro dzieci: pięcioro własnych i chłopca, którego zaadoptowała po zakończeniu I wojny światowej. Władze polskie za patriotyczną postawę w czasie zaborów i wszechstronną działalność społeczną odznaczyły ją Orderem Odrodzenia Polski oraz zwróciły majątek Lipienki. Od 1938 r. Parczewscy zamieszkali w Poznaniu. Wybuch II wojny światowej zastał ich w Brasławiu. Z Wileńszczyzny okupowanej przez wojska radzieckie zostali wywiezieni w czerwcu 1941 r.  do miasteczka Sławgorod w Kraju Ałtajskim, gdzie przebywali w ciężkim obozie pracy do 1945 roku. Dopiero w 1946 r. Emilia Parczewska i jej syn Antoni wrócili do Poznania. Mąż Emilii zmarł z wyczerpania na zesłaniu w 1943 r. W obozie spisywała swoje wspomnienia z przymusowego pobytu na Syberii. Ostatnie lata Emilia poświęciła sztuce, organizując kilka wystaw malarskich. Zmarła 27 lutego 1962 r. w Poznaniu.