Czartoryska, Anna

Działaczka społeczna. Wychowywana przez matkę, Annę Zamoyską. Jako dziecko mieszkała w Teofilpolu, a później w Radzyniu, Paryżu i Wilnie. We wrześniu 1817 r. poślubiła księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. W czasie powstanie listopadowego przebywała z dziećmi w Krakowie. Po klęsce insurekcji emigrowała wraz z mężem do Paryża, gdzie poświęciła się działalności społecznej, w tym charytatywnej. Organizowała dobroczynne koncerty i kiermasze. Utworzyła Towarzystwo Dobroczynności Dam Polskich i przewodziła mu aż do swojej śmierci. W 1844 r. powołała do życia zakład wychowawczy dla dziewcząt – Instytut Panien Polskich. Z jej inicjatywy powstał również Dom św. Kazimierza, początkowy pełniący funkcję domu dziecka, później przekształcony w przytułek dla emigrantów.