publikacje

Wróć do listy

Relacja Estery Waldman

Relacja Estery Waldman dotyczy warunków życia w getcie łaskarzewskim oraz akcji likwidacyjnej. W dalszej części autorka opisuje obóz pracy w Wildze oraz masowe egzekucje Żydów. Waldman ocalała dzięki pomocy Polki. Ukrywając się po tzw. aryskiej stronie, doczekała wyzwolenia.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Eugenii Gutstadt

Eugenia Gutstadt opisuje początek wojny i okupacji: wkroczenie wojsk niemieckich do Radomia, prześladowania ludności żydowskiej, nakładane kontrybucje, utworzenie getta i powołanie Judenratu, a także akcje likwidacyjne w getcie. W 1943 r. ucieka z mężem i synem do Warszawy, ukrywają się po tzw. aryjskiej stronie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Dwojry Szczucińskiej

Dwojra Szczucińska opisuje prowokację gestapo (sprawa Hotelu Polskiego) i rolę, jaką odegrał żydowski agent gestapo Lolek Skokowski. Na przełomie 1941 i 1942 r. z inspiracji szwajcarskich organizacji żydowskich na terenie Generalnej Guberni Żydzi mogli ubiegać się o paszporty państw, z którymi III Rzesza nie była w stanie wojny (głównie dokumenty wystawione przez kraje Ameryki Południowej) i uzyskać pozwolenie na wyjazd z Europy.

publikacje

Wróć do listy

Wiersze, wspomnienia i pamiętnik

Pierwsza część księgi zawiera wspomnienia obejmujące lata 1938-1942. Halina Nelken opisuje życie w Krakowie w okresie poprzedzającym wybuch II wojny światowej, a następnie zmiany, jakie zaszły po zajęciu miasta przez Niemców i wprowadzeniu rozporządzeń okupanta. Wówczas to kobieta została przesiedlona do getta, później przebywała w podobozie Płaszów na Zabłociu. Druga część mieści wiersze Nelken pisane podczas wojny i po jej zakończeniu.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z okresu okupacji część I

Wspomnienia z okresu okupacji, część I.

 

Tekst powstał pomiędzy rokiem 1961 a 1967, opisuje wydarzenia z okresu 1941-1945.

 

Autorka opisała grupę dywersyjną, powiązaną z działającą przed wojną Komunistyczną Partią Zachodniej Ukrainy, oraz akcje dywersyjne, w których brała udział lub o których słyszała. Zadania te wypełniała w okresie od 1941 roku, do swojego wyjazdu do Warszawy, który nastąpił na początku 1942 roku.

publikacje

Wróć do listy

The Stolen Years

Autorka spisała swoje wspomnienia w 1985 roku w języku angielskim. Tekst otwierają informacje dotyczące oblężenia Warszawy, w tym reakcje ludzi, przewidywania i nastroje panujące wśród warszawiaków. Irena sporo miejsca poświęciła opisowi śmierci jej pierwszego męża, który zmarł w szpitalu jesienią 1939 roku, w wyniku ran odniesionych w kampanii wrześniowej. W dalszej części wspomnień pojawiają się opisy dotyczące wprowadzana antyżydowskich praw i organizacji warszawskiego getta.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Cypory Jabłoń-Zonszajn

Zapiski stworzone z myślą o przekazaniu ich dziecku Autorki. Cypora Jabłoń-Zonszajn rozpoczyna swoją narrację od likwidacji getta w Siedlcach (po tej akcji postanowiła uciec z getta z córką i oddać ją pod opiekę polskiej rodziny). Następnie przeszła do informacji o akcjach poszukiwawczych i obławach na Żydów ukrywających się „po aryjskiej stronie”. Tekst kończą informacje o utworzeniu małego getta. W pamiętniku znajduje się również relacja Maksa Bigelmana, Żyda, który uciekł z Treblinki i opowiadał o tym, co widział, chcąc ostrzec innych przed transportami.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z okupacji niemieckiej. Sierpień 1939 r. – 25 listopada 1940 r.

Autorka spisała swoje wspomnienia z okresu początku okupacji, utworzenia getta, przesiedlenia i początkowego okresu mieszkania za jego murami. Dużo miejsca poświęca stosunkom pomiędzy Żydami a Polakami (np. w odniesieniu do zamiany mieszkań). Pisze o przepisach antyżydowskich, zamieszaniu towarzyszącemu ich wprowadzaniu i szykanowaniu ludności żydowskiej. Zamieszcza także informacje dotyczące działalności organizacji samopomocowych, w szczególności żydowskiej opiece społecznej, z którą była związana.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Celiny Grynszpan (1)

Wspomnienia spisane po roku 1945 obejmujące wydarzenia 1939 roku.

Tekst rozpoczyna się przedstawieniem wydarzeń w Sandomierzu we wrześniu ’39 roku. Autorka opisuje przebieg wypędzenia Żydów sandomierskich wraz z jeńcami pochodzenia polskiego z miasta do obozu koło Opatowa (w Zachcinie). Poświęca nieco miejsca utworzeniu rady żydowskiej i początkom okupacji. Później przechodzi do opisu dotarcia do Sandomierza wysiedleńców z zachodniej Polski.

Tekst nie obejmuje okresu całej wolny, tylko kilka tygodni 1939 roku.

33 strony rękopisu / 25 stron maszynopisu

 

Strony