publikacje

Wróć do listy

Garść wspomnień o Stanisławie Hubermanie-Huberze (pseudopartyjne „Wrzos”)

Wspomnienie o mężu rozpoczyna autorka od jego dzieciństwa w rodzinnym domu Hubermanów. Stanisław urodził się w Zehlendorfie 8 sierpnia 1897 r. jako syn Jakuba i Aleksandry z Goldmanów. Matka skupiła się na wychowaniu i kształceniu syna Bronisława, utalentowanego skrzypka. Stanisław został oddany jako niemowlę pod opiekę rodziny stryja. Rodzina ta była związana jeszcze przed 1905 r. z ruchem socjalistycznym – w kołysce Stanisława przechowywano nawet nielegalną literaturę. W późniejszych latach działalności partyjnej Stanisław nazywany był przez działaczy cudownym dzieckiem dyplomacji radzieckiej, tak jak jego brata Bronisława nazywano cudownym dzieckiem muzyki.

Stella poznała swojego przyszłego męża na demonstracji pierwszomajowej w 1916 roku. Później często widywali się w kole młodzieżowym Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy „Juliusz”, kierowanym przez Władysława Steina-Kamińskiego. Należeli do niego także Helena Adalińska, Natalia Dnielowa i Bronisław Szmulewicz (łącznie koło miało piętnaścioro członków). Działalność koła: lektury Kapitału Marksa, Nauk ekonomicznych Kautskiego, Kobiety i socjalizmu Bebla. Dość szczegółowy opis działalności koła był jednak niemożliwy – zadania rozdzielane poszczególnym członkom miały poufny charakter. Obszerne fragmenty poświęcone działalności koła są okazją do opisania postawy członkiń – córek kupców i właścicieli kamienic. Kobiety te podczas strajków stawały po stronie strajkujących.

W 1917 r. Stanisław wyjechał na studia do Berlina (na Wydziale Górniczym). Po śmierci Róży Luksemburg, przebywając nadal w Berlinie, zajmował się porządkowaniem biblioteki i spuścizny po Luksemburg. Huber opisuje swojego przyszłego męża jako „Żołnierza Rewolucji”, dojrzałego politycznie już w wieku dwudziestu dwóch lat, kiedy otrzymał propozycję kierowania Międzynarodówką Komunistycznej Młodzieży. W 1920 r. Stella i Stanisław wyemigrowali do Wiednia. Oboje podjęli pracę w poselstwie oraz studia na Uniwersytecie Wiedeńskim. W domu Hubermanów zbierali się licznie członkowie Komunistycznej Partii Austrii.

Druga część wspomnień dotyczy warszawskiego okresu w biografii Stanisława Hubermana (1926–1932), gdy pełnił m.in. funkcję członka Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Polski. Nie tylko rozłąka wpłynęła negatywnie na relacje małżeńskie – dużą rolę odegrały kwestie ideologiczne: zaangażowanie Stelli w sprawy ZSRR i jej brak zainteresowania dla działalności komunistów w Polsce.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
73 k. ; 29,5 cm.
Postać: 
kartki w teczkach
Technika zapisu: 
fotografia (jako oryginalne źródło / dzieło)
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1967
Stan zachowania: 
bardzo dobry
Sygnatura: 
akc.12565
Uwagi: 
Do wspomnień dołączono aneks z odpisem akt Komendy Głównej Policji Województwa Śląskiego dotyczący działalności partyjnej Hubermana. 7 pocztówek – fragment korespondencji Stelli Huber z Zygmuntem Ochreterem (1960–1975), 6 fotografii przedstawiających Stanisława Hubera, ich syna, na jednej Stella Huber, 1 zdjęcie z dedykacją Bronisława Szmulewicza.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
działalność polityczna, działalność ideologiczna, zaangażowanie partyjne
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1915 do 1936
Nośnik informacji: 
papier
fotografia / skan
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia