organizacje/partie

Wróć do listy

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy

Wariant nazwy: 
SDKPiL

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL)- marksistowska partia polityczna działająca na przełomie XIX i XX wieku. Została założona w 1893 roku (początkowo jako Socjaldemokracja Królestwa Polskiego) po opuszczeniu PPS przez część działaczy Związku Robotników Polskich i organizację II Proletariat. SDKP nie podzielała dążeń niepodległościowych, postulowała zniesienia państw narodowych, dążyła do obalenia kapitalizmu i wprowadzenia rządów proletariatu, była też przeciwna współpracy z ze środowiskami chłopskimi. W 1899 roku SDKP połączyła się ze Związkiem Robotników Litwy, przemianowując się na Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy. W 1906 roku SDKPiL weszła w skład Socjaldemokratycznej Partii Rosji jako autonomiczna sekcja. Działalność agitacyjna partii była wspierana przez wydawanie pism: Czerwony Sztandar, Przegląd Robotniczy i Spraw Robotnicza. Oprócz Róży Luksemburg - głównej teoretyczki ruchu, do znanych działaczy partii należeli: Feliks Dzierżyński, Zofia Muszkat, Julian Marchlewski, Adolf Warszawski. Wielu z nich odegrało znaczącą rolę w czasie rewolucji październikowej 1917. W czasie I wojny światowej SDKPiL brała udział w międzynarodowych zjazdach socjalistycznych, pod hasłami antywojennymi i antyimperialistycznymi. W 1918 roku w wyniku połączenia SDKPiL z PPS-Lewicą utworzono Komunistyczną Partię Robotniczą Polski (od 1925 roku Komunistyczna Partia Polski (KPP)).

Źródło: Muzeum Historii Polski muzhp.pl


Publikacje

Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW