publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Keil

Anna Keil wspomina, że po wybuchu II wojny światowej jej rodzina nie uzyskała pozwolenia na dalsze przebywanie w Krakowie. Przeprowadzili się do Woli Duchackiej, po upływie roku wrócili do Krakowa i trafili do getta. Keil opisuje akcje wysiedlania – podczas jednej z nich zabrano jej siostrę. Mąż autorki był pracownikiem Judenratu i to uratowało ich oboje przed wywiezieniem. W 1943 r. dostała się (wraz z mężem) do obozu w Bieżanowie, a pół roku później do Płaszowa.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Rozalii Bornstein

Relacja obejmuje wydarzenia z lat 1939-1945.

Autorka rozpoczyna wspomnienie od informacji, że w momencie wybuchu wojny, wraz z dzieckiem, przebywała poza Katowicami (w których wówczas mieszkała) i nie mogąc tam wrócić, zdecydowała się udać do rodziców do Krakowa.

publikacje

Wróć do listy

W sprawie denuncjanta i szantażysty JB

Relacja dotyczy wydarzeń z lat 1939-1945.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Haliny Penner

Halina Penner przebywała wraz z rodziną w krakowskim getcie. Podczas jednej z akcji likwidacyjnych jej rodziców wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. Autorka i jej siostra pracowały pod koniec 1942 r. w fabryce „Kabel”, w 1944 zostały przeniesione do obozu w Płaszowie, a następnie w październiku trafiły do Auschwitz-Birkenau. Penner opisuje warunki życia w obozie i selekcje przeprowadzane przez Josefa Mengele. W styczniu 1945 r. nastąpiła ewakuacja obozu. Autorka i jej siostra szły trzy dni w tzw. marszu śmierci.

publikacje

Wróć do listy

Papiery aryjskie

Lorka Waszkowitzer rozpoczyna relację od przypomnienia o śmierci męża i konieczności przeprowadzki do getta na Podgórzu w Krakowie. Wraz z córką były w trudnej sytuacji, sprzedawały meble z domu, aby zdobyć pieniądze na jedzenie. Ich warunki życia poprawiły, gdy córka wyszła za mąż. Waszkowitzer wspomina, że wówczas rozpoczęły się szantaże ze strony szkolnych koleżanek i córka wyjechała do Warszawy. W dalszej części opisuje chorobę, wskutek której czasowo straciła wzrok. Po wyjściu ze szpitala nie mogła zrobić zakupów ani zejść do piwnicy po węgiel.

publikacje

Wróć do listy

Szpital przy ul. Węgierskiej (o Drze Aleksandrowiczu)

Szpital przy ul. Węgierskiej (o Drze Aleksandrowiczu)

Relacja dotyczy wydarzeń z lat 1940-1945.

Autorka rozpoczyna od informacji o powstaniu w getcie krakowskim szpitala.

Relacja dotyczy sylwetki doktora Aleksandrowicza, lekarza z getta krakowskiego. Autorka opisuje ofiarną i bezinteresowną pomoc udzieloną jej siostrze. Wspomina jak Aleksandrowicz uratował ją dwukrotnie przed selekcją.

Wspomnienie ma zapewne służyć procesom, bądź być podstawą do przydzielenia Aleksandrowiczowi nagrody lub odznaczenia.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 8)

W kolejnej części pamiętnika Antonina Górska opisuje wydarzenia z życia rodziny i znajomych, wspomina o ślubach i pogrzebach, a także o swojej teściowej, z którą miała dobrą relację. Nie zgadzały w jednej kwestii, Maria Górska z Łubieńskich, jak pisze autorka, „bardzo nie lubiła, gdy ludzie prości wychodzili ze swego środowiska, pchali się wyżej”. Natomiast autorka uważała, że ambitne zamiary są rzeczą słuszną i naturalną. Przywołuje proces formowania się „stanu średniego” we Francji, przekonana, że jest on siłą kraju.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 7)

Antonina Górska opisuje małżeństwo Lucjana Rydla, którego znała osobiście, z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Przedstawia zalety tego związku i przytacza anegdoty dotyczące Rydlów. Autorka zastanawia się także nad różnicami w postawach mieszkańców trzech zaborów. Uważa, że Wielkopolska, z której pochodzi, jest zupełnie inna niż pozostałe ziemie polskie. Porównuje Galicję z Królestwem Polskim, przeciwstawiając zachodnią łagodność i wschodnią deprawację. Górska wspomina podróże do Berlina i Belgii.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 6)

Zeszyt ten jest kontynuacją zapisków Antoniny Górskiej i rozpoczyna się od ciągu dalszego zdania z poprzedniego kajetu. Autorka opisuje krąg towarzyski Stanisława Przybyszewskiego i Dagny Przybyszewskiej. Wspomina, gdzie była zaproszona i kogo odwiedziła. Wymienia takie nazwiska jak: Lutosławski, Modrzejewska, Fałat, Potkański, Stanisławski, Malczewski. Autorka opowiada różne historie i przytacza liczne anegdoty. Pisze o swojej przyjaźni z Janiną Kostanecką, żoną Konstantego Kostaneckiego, córką Jana Gottlieba Blocha, słynnego przedsiębiorcy „króla kolei żelaznych”.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Antoniny Górskiej (zeszyt 5)

Antonina Górska wspomina, że po powrocie z Paryża zaczęła postrzegać Kraków jako prowincjonalny. Przeszkadzał jej brak anonimowości, która daje poczucie swobody. Autorka opisuje wrażenia związanie z mieszkaniem w Krakowie. Czuje do tego miasta sentyment, jednak krytykuje jego rozwój urbanistyczny, brak ciągłości estetycznej, niszczenie ogrodów i wycinanie drzew. Barwnie przedstawia życie kulturalne i naukowe, koncentrując się na najważniejszych „kołach towarzyskich”, zapisuje plotki i różne prywatne spostrzeżenia. Przypomina spór o obraz Łabędzie Józefa Pankiewicza.

Strony