publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia i listy 1864 - 1914 - 1941

Wspomnienia Izy z Moszczeńskich Rzepeckiej to tekst o podwójnym autorstwie: samej Moszczeńskiej oraz jej córki, Hanny Pohoskiej. która stworzyła maszynopis „Wspomnień” z elementami rękopisu, mając nadzieję na ich przyszłą książkową publikację. Maszynopis został przekazany Bibliotece Uniwersytewtu Warszawskiego przez syna i poprzedzony jego objaśnieniami, składa się z sześciu rozdziałów („Moje gniazdo rodzinne. Wspomnienia z dzieciństwa. 1864-1878"; „Moje lata szkolne. 1878-1880"; „Młodość na wsi. 1880-1890"; „Wyrzuceni z gniazda. 1890-1894"; „Ciężkie lata. 1894-1904"; „Bojowe lata.

publikacje

Wróć do listy

Jak należałam do tajnego harcerstwa

Waleria Solińska zdaje relację z działalności tajnego harcerstwa prowadzonego przez Hoppe-Przybyszewską w Inowrocławiu. Autorka została harcerką przed wybuchem powstania wielkopolskiego (1918-1919). Przeszła przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy, uczyła się języka polskiego i historii, a także, jak podkreśla, przyswoiła wiedzę na temat patriotyzmu. Według niej Polacy i Polki stawiali w tym czasie sprawy kraju nad interesy osobiste.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o boju w Inowrocławiu na ziemi kujawskiej

Waleria Solińska opisuje przebieg walk rozgrywających się w Inowrocławiu podczas powstania wielkopolskiego (1918-1919). Autorka zdaje szczegółową relację ze zwycięskich potyczek i przegranych bitew. Wspomina, że niemiecka ludność cywilna strzelała z okien swoich domów. „Fakt ten był prawdziwy, gdyż Niemiec Wajnert z ul. Poznańskiej wyszedł z kokardką biało-czerwoną i oznajmił naszym, że w jego domu są jajowate granaty ręczne” – zanotowała Solińska.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie Hanny Wróblewskiej z powstania wielkopolskiego

Helena Wróblewska wspomina kilka wydarzeń z okresu powstania wielkopolskiego (1918–1919), m.in. opisuje przemarsz wojsk niemieckich przez ulicę, przy której mieszkała. Odnotowuje odgłosy wystrzałów rozlegające się w okolicy. Podczas opisywanych wydarzeń autorka miał dziesięć lat, mieszkała w Inowrocławiu z wujkiem, dziadkiem i babcią. Napisała, że 19 listopada 1918 r. zmarł jej dziadek. Przypomina, że wuj jeszcze przed wybuchem powstania kupił strzelbę. W listopadzie 1918 r. wyszedł z domu ze sztandarem, na którym namalował orła białego, i recytował polskie wiersze na rynku w Inowrocławiu.

publikacje

Wróć do listy

Fragmenty wspomnień z terenu Inowrocław Złotniki Kujawskie Powstania Wielkopolskiego 1918/19

Wspomnienia Kazimiery Ostrowskiej dotyczą walk prowadzonych w Inowrocławiu i Złotnikach Kujawskich podczas powstania wielkopolskiego (1918-1919), w których brała udział ona oraz jej rodzina. Na początku I wojny światowej (1914) ojciec Kazimiery wynajął mieszkanie w Złotnikach, „osadzie kolonistów niemieckich", ponieważ sądził, że rodzina będzie tam bezpieczna. Kazimiera nie czuła się dobrze w nowym miejscu, ponieważ była szykanowana przez niemieckich rówieśników.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Justynie Wichlińskiej (1878–1964)

Wspomnienie Justyny Wichlińskiej, działaczki i aktywistki społecznej, spisane przez jej córkę – Annę z Wichlińskich Drecką. Wichlińska już jako młoda dziewczyna pracowała społecznie, m.in. ucząc języka polskiego dzieci robotników rolnych na tajnych kursach. Po ślubie nadal była aktywna na terenie ówczesnego powiatu inowrocławskiego oraz w samym Inowrocławiu, założyła Towarzystwo Kobiet Pracujących, którego członkiniami były żony i córki włościan oraz robotników rolnych. W późniejszych latach udało się jej m.in.

publikacje

Wróć do listy

Dorota Kalinowska do Żanny Kormanowej, 20.12.1949

List pisany przez uczennice szóstej klasy szkoły podstawowej w imieniu całej klasy. Postanowiły one napisać z podziękowaniami do Kormanowej, ponieważ bardzo podobała im się napisana przez nią czytanka, p.t. Panna Stefania. Autorki pytały Kormanową, czy znała osobiście Stefanię Sempołowską i czy jej zdaniem umierając wierzyła ona, że spełnią się jej marzenia o niepodległej i ludowej Polsce Chciały także wiedzieć, czy Kormanowa planowała coś jeszcze dla nich napisać. Prosiły, aby odwiedziła Kujawy i ich małe miasteczko.