publikacje

Wróć do listy

Nasza Podolan rozpacz – Sowietów hańba!

Janina Sikorowska opisuje przymusowe wysiedlenie swojej rodziny z Zaleszczyk w 1945 r. – okoliczności i okres poprzedzający wyjazd na Ziemie Zachodnie. W emocjonalnym wpisie autorka wspomina m.in. represje wobec polskiej ludności podczas II wojny światowej i emocje towarzyszące opuszczeniu rodzinnej miejscowości – rozpacz i tęsknotę.

publikacje

Wróć do listy

Opis historii mego życia w okresie osadnictwa polskiego po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych

Wspomnienia Urszuli Gawron koncentrują się na losach autorki i jej rodziny podczas II wojny światowej. W tekście znajdują się fragmenty dotyczące domu rodzinnego Gawron, mordów ukraińskich na Polakach, wysiedlania – przygotowań i oczekiwania na wyjazd, atmosfery panującej wśród wysiedlanych mieszkańców Lwowa, warunków i trasy podróży. Autorka opisuje także realia życia osadników po przesiedleniu: warunki bytowe, organizację życia na nowo, początki wyczekiwanej stabilizacji. Dokument kończy smutna, pełna tęsknoty refleksja o utraconej tożsamości i marzenie powrotu do Lwowa.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Reny Knoll

Relacja spisana 4 grudnia 1945 roku. Dotyczy wydarzeń z okresu od 1943 do 1945 roku.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Zofii Jaffe

Relacja dotyczy wydarzeń z lat 1941-1945.

publikacje

Wróć do listy

Poniewież - wspomnienia

Autorka opowiada o polskich instytucjach, istniejących w Poniewieży na Litwie. Zaczyna od dawniejszych czasów, czyli I poł. XVIII w. Wspomina o polskim kościele ufundowanym przez Krzysztofa Dąbskiego, starostę bernotańskiego. Oprócz kościoła był tam jeszcze klasztor pijarów i Kolegium oo. Pijarów. W czasie zaborów władze carskie zabrały budynki klasztorne na koszary, a w kościele urządzono cerkiew. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę, kościół zwrócono wiernym. Ludność polska kilkakrotnie budowała szkoły, które następnie były konfiskowane przez władze carskie.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Elżbiety Zwiek

Rodzinę Zwieków rozdzielił wybuch II wojny światowej, dopiero w 1941 r. Elżbieta odnajduje rodziców i przebywa z nimi w getcie. Potem była ukrywana przez Polaków. Dowiaduje się o śmierci matki i ojca, wtedy określa swój stan jako „przechodzenie wewnętrznej gehenny”. Po zakończeniu wojny Zwiek pozostała u rodziny, która się nią opiekowała. Decyduje się na bycie Polką, a nie Żydówką.

publikacje

Wróć do listy

Kolego, kim jesteś?

Są to refleksje Haliny Martin na temat emigracji i poczucia przynależności narodowej. Tekst pisany jest podczas pobytu w szpitalu, ok. 2005 r. Przynoszą jej korespondencję, która do niej przychodzi w dużej ilości. W jednym z listów pojawiło się pytanie, czy mając paszport amerykański jest się Polakiem na obczyźnie, czy Amerykaninem polskiego pochodzenia. Autorka stara się odpowiedzieć, zastrzegając, że opiera się jedynie na własnych przemyśleniach. Nawiązuje do niedawnej śmierci Jana Pawła II, który wezwał Ducha Św., by zszedł na Tę Ziemię – Ojczyznę XXI w.

publikacje

Wróć do listy

[wiersze i list]

Jest to zbiór wierszy poprzedzony listem do redakcji. W liście autorka stara się wyjaśnić, dlaczego w jej utworach pojawiają się błędy ortograficzne oraz informuje o tym, co dzieje się w rejonie, w którym nadawczyni mieszka (są to okolice Kaunas). Ewa wyraża żal, że msze nie są już odprawiane po polsku i że część jej sąsiadów wyrzekła się polskości. Autorka pisze również, jak chciałaby być podpisana, jeżeli „Chata Rodzinna” opublikuje jej wiersze.

publikacje

Wróć do listy

List Jadwigi Jeleniewskiej do Krzysztofa Jasiewicza

List adresowany do prof. Krzysztofa Jasiewicza z Instytutu Studiów Politycznych PAN – jednego z organizatorów konkursów Archiwum Wschodniego na wspomnienia Polaków ze Wschodu. Autorka, odpowiadając na komunikat w „Prawie i Życiu”, przesyła swoje wspomnienie na temat przesiedleń Polaków. Postrzega siebie jako osobę, która zna bardzo dobrze stosunki polsko-litewskie w związku z osobistą biografią. Wychowała się w Wilnie, w 1945 r. została przesiedlona do Krakowa. Dodaje, że może dosłać kopie dokumentów z tajnych studiów w Wilnie, gdzie studiowała medycynę i historię sztuki.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik

Dziennik najprawdopodobniej prowadzony był w Moskwie. Wpisy są nieregularne, a daty dzienne pojawiają tylko w nielicznych przypadkach.

Strony