Eugenia Hołuj po repatriacji z terenu obecnej Ukrainy trafiła w 1945 r. do Budkowic na Opolszczyźnie, gdzie podjęła pracę w szkole. Autorka opisała m.in. okoliczności znalezienia się na tzw. Ziemiach Odzyskanych i swoją drogę do wsi, w której miała zostać nauczycielką, oraz pierwsze wrażenia po przybyciu na miejsce osoby z zewnątrz i kontakty z miejscową ludnością.

Genowefa Arciemowicz urodziła się i mieszkała przed II wojną światową na Brasławszczyźnie, nad nad jeziorem Drywiaty (obecnie Białoruś); za rodzinne miasto uważała położony nieopodal Dyneburg (Daugavpils, obecnie Łotwa). Rodzina autorki w 1939 r.

Wspomnienia Heleny Szczurowskiej z pierwszych trzech lat pracy w zawodzie nauczycielki na tzw. Ziemiach Odzyskanych, od roku szkolnego 1945–46 do 1947–1948. Autorka zaczęła pracę w przedszkolu i szkole w Wołczynie na Opolszczyźnie, nie mając jeszcze formalnych kwalifikacji. Opisała m.in. wysiłki, aby odbudować szkolnictwa w mieście, zorganizować pracę i naukę. W 1946 r. z własnej inicjatywy ukończyła w Oleśnie pięciomiesięczny wstępny kurs pedagogiczny dla czynnych niewykwalifikowanych nauczycieli.

Wspomnienia nauczycielki Albiny Knap, w których opisuje doświadczenia i przeżycia z okresu pracy w małej wiejskiej szkole we wsi Bogdanówka, gdzie trafiła w 1952 r., mając 18 lat. Autorka rozpoczyna od wzmianki na temat okoliczności, które sprawiły, że została wiejską nauczycielką, a w dalszych częściach często podkreśla istotną rolę, jaką w jej życiu – zawodowym i prywatnym – odegrała pierwsza praktyka nauczycielska. Wspomnienia zawierają kulturowy obraz powojennej polskiej wsi: jej zwyczaje, uroczystości, przesądy, wierzenia ludowe i obyczaje (np.

Helena Osojca, stosując narrację trzecioosobową, opisała swoje pierwsze dziecięce wrażenia z rozpoczęcia nauki i fakt, że już wówczas, jako mała dziewczynka, podjęła decyzję, że zostanie nauczycielką. W dalszej części wspomnień autorka (pisząc już w pierwszej osobie) skoncentrowała się na latach powojennych, kiedy zaczęła realizować swoje marzenie sprzed lat. Opisała swoje obowiązki w kolejnych placówkach, sposób organizacji nauki, funkcjonowania szkoły i problemy z tym związane.

Wspomnienia Anny Pabiszowej dotyczą początków jej pracy jako nauczycielki, przypadających na lata 1945–1955, i są ciekawym obrazem kształtującego się szkolnictwa na Ziemiach Odzyskanych. Autorka opisuje zapał oraz entuzjazm, który towarzyszył wszystkim – nie tylko nauczycielom – w pierwszych latach po wojnie. Obraz ówczesnych warunków pracy jest jednocześnie historią rozwoju zawodowego autorki: począwszy od pracy z dziećmi po ukończenie studiów pedagogicznych.

Janina Paszkowska opisała pracę nauczycielki w podkrakowskim liceum (pracowała m.in. w Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym pp. Benedyktynek w Staniątkach pod Krakowem) w okresie stalinizmu. Na przykładzie własnego doświadczenia ukazała ówczesny system edukacji: przesiąknięty ideologią program nauczania, szeroki system kontroli nad nauczycielami (wizytacje, zebrania, egzaminy ideologiczne, obowiązek składania szczegółowych sprawozdań itp.).

Wspomnienia dotyczą pracy nauczycielskiej Elżbiety Schönthaler. Autorka opisała okoliczności, w jakich została nauczycielką, swoją pracę z młodzieżą w czasach okupacji oraz powojenne życie szkoły, m.in.: warunki pracy, napotykane trudności, prowadzone lekcje i zajęcia pozalekcyjne (harcerstwo, czyny społeczne). Schönthaler relacjonowała również różne wydarzenia, które szczególnie utkwiły jej w pamięci: dzień, w którym ogłoszono koniec wojny, konferencję Związku Nauczycielstwa Polskiego w Kielcach. Opisała również okoliczności wyrzucenia jej z pracy w 1950 r.

Elżbieta Staw-Zielińska w swoich wspomnieniach z lat 1950–1956 opisuje drogę do zawodu nauczycielki i pierwsze powojenne lata pracy zawodowej w szkolnictwie, przede wszystkim z okresu nauczania w Technikum Leśnym w Warcinie. Dokument ukazuje głównie rodzaj i charakter pracy autorki, jej zaangażowanie i liczne pomysły, które z zapałem i sukcesem realizowała. Staw-Zielińska poświęca w tekście wiele miejsca swoim uczniom, którzy są ważnym elementem w jej opowieści. Niewiele dowiadujemy się o innych osobach – choćby z kadry nauczycielskiej – ani o życiu prywatnym autorki.

Stefania Stipal we wspomnieniach opisała swoją aktywność zawodową i pracę w harcerstwie, koncentrując się przede wszystkim na latach powojennych spędzonych w Sopocie, gdzie osiadła na stałe w 1946 r. Krótkie wzmianki dotyczą jednak również okresu wojennego, przedwojennego oraz rocznego pobytu w Przemyślu przed przeprowadzką na Wybrzeże. Autorka opisała ścieżkę swojego rozwoju zawodowego jako pedagożki: miejsca pracy, pełnione funkcje i stanowiska oraz liczne działania poświęcone harcerstwu (inicjatywy i działalność na rzecz rozwoju ruchu – kursy, szkolenia itp.).