Janina Turkowska

Wspomnienie pośmiertne o Janinie Turkowskiej, wieloletniej działaczce ruchu rewolucyjnego.

Urodziła się w rodzinie o silnych tradycjach robotniczych – ociec, Konstanty Sypuła, od 1902 r. członek SDKPiL, potem KPP i WKP/b/, działacz Związku Zawodowego Budowlanych, poseł na sejm w latach 1928-1930; matka, Franciszka Sypułowa, również całe życie związana z ruchem rewolucyjnym (członek SDKPiL, KPP, WKP/b/, KC MOPR). Janina, jako 18-letnia dziewczyna rozpoczęła pracę w warszawskiej fabryce koronek firmy Landau. Od 1922 r. w Związku Młodzieży Komunistycznej (członek egzekutywy i Komitetu Dzielnicowego „Ochota”. Latem 1925 r., już w KPP, pełniła funkcję technika w Centralnym Wydziale Wojskowym KPP. W tym czasie wyszła za mąż za działacza KPP, Leona Turkowskiego. W 1927 r. tej samej nocy aresztowano jej męża, ojca i brata. Matka odsiadywała wyrok na Serbii.

Zagrożona aresztowaniem, Janina wyjechała w 1929 r. do ZSRR, tam kształciła się w szkole wojskowej w Moskwie, a potem na Komunistycznym Uniwersytecie Mniejszości Narodowych Zachodu. W międzyczasie została współpracownikiem redakcji „Z pola walki”. W 1936 r. skierowana do pracy w Krasnogwardziejskim Rejonowym Komitecie partii bolszewickiej. W 1937 r. giną jej mąż, ojciec i matka. W latach 1938-1951 żyła w Mordwińskiej Autonomicznej Republice Radzieckiej (Powołże). W latach 1951-1955 pracowała w jednej z fabryk ZSRR. W 1955 wróciła z córką do kraju i podjęła pracę w ówczesnym Wydziale Historii Partii przy KC PZPR. W 1957 r. przeszła na rentę, ale nadal pracowała społecznie w bibliotece związkowej. Zmarła po długiej chorobie.