b.t. [W marcu 1940 roku…]

Autorka opisuje działalność  dawnych członków KPPW w czasie okupacji niemieckiej.

W marcu 1940 r. na Żoliborzu powstała grupa, składająca się z dawnych członków KPPW (m.in. Józef Balcerzak, Edward Bonisławski, August Bukowiecki, Kazimierz Grodecki, Józef Matysiak, Antonina Sokolicz-Merkel). Przyjęli oni nazwę „Stowarzyszeni Przyjaciół Związku Radzieckiego”, wierzyli, że gwarantem odzyskania przez Polskę niepodległości jest Związek Radziecki. Zebrania grupy odbywały się początkowo w domu Ireny Szczypiorskiej. W krótkim czasie powstawały koła o charakterze samokształceniowo-informacyjnym. Działacze Stowarzyszenia agitowali na rzecz Związku Radzieckiego – rozklejali naklejki, emitowali audycje radiowe, organizowali lekcje jęz. rosyjskiego, wydawali pismo „Do zwycięstwa”. W drugiej połowie 1940 r. kilku towarzyszy z grupy żoliborskiej zostało aresztowanych, co zahamowało prace (przestało wychodzić pismo „Do zwycięstwa”). Wkrótce jednak nawiązano kontakt z grupą „Sierp i Młot” i większość członków Stowarzyszenia Przyjaciół Związku Radzieckiego przeszła do tej organizacji. W wyniku współpracy zaczęło wychodzić pismo „Sierp i Młot”. Na przełomie 1940 i 1941 r. spotkali się delegaci organizacji o podobnej orientacji i utworzono Związek Walki Wyzwoleńczej. Atak Niemiec na ZSRR spowodował różne reakcje w łonie organizacji –z jednej strony strach przed ekspansją Niemiec, z drugiej zaś oczekiwanie na powitanie Armii Czerwonej. Niektórzy działacze zaczęli organizować pomoc dla jeńców radzieckich, przebywających w obozach pod Warszawę – paczki dostarczane do obozów, ukrywanie zbiegów, a także uporządkowanie grobów poległych żołnierzy Armii Czerwonej.

Oddzielny rozdział autorka poświęca tow. Kazimierzowi Grodeckiemu, który od 1918 r. był aktywnym działaczem ruchu rewolucyjnego, a w czasie okupacji od razu przystąpił do organizowania grup robotniczych opartych na sojuszu ze Związkiem Radzieckim (Stowarzyszenie Przyjaciół Związku Radzieckiego, Związek Walki Wyzwoleńczej). Szczególnie zasłużył się przy tworzeniu PPR. Współpracował z Marcelim Nowotko, Pawłem Finderem, Edwardem Bonisławskim, Franciszkiem Wawrzyniakiem. W wyniku zdrady Wawrzyniaka (sekretarza PPR na Warszawę) został aresztowany i powieszony w dniu 16.10.1942 r.

Szczypiorska podaje też listę innych działaczy, którzy zginęli w walce: m.in. Józef Balcerzak,Edward Bonisławski, August Bukowiecki, Adela, Józef i Krystyna Matysiakowie, Antonina Sokolicz-Merkel.