Baird, Tadeusz

Polski kompozytor współczesny i pedagog, urodził się 26 lipca 1928 roku w Grodzisku Mazowieckim, w rodzinie Edwarda i Marii z domu Popow. Rozmiłowani w muzyce rodzice stworzyli Tadeuszowi doskonałe warunki do rozwoju talentu muzycznego. Od szóstego roku życia pobierał lekcje gry na fortepianie, jako siedmiolatek próbował kompozycji. W czasie II wojny światowej uczestniczył w muzycznym życiu okupowanej Warszawy, grając na tajnych koncertach i dokonując pierwszych prób kompozycji. Koniec wojny spędził w Niemczech, w obozie koncentracyjnym Neuengamme w Galdbeck, gdzie trafił za próbę ucieczki z robót przymusowych. Młody muzyk przypłacił pobyt w obozie zachorowaniem na gruźlicę kości i długotrwały leczeniem po wyzwoleniu z obozu. Powrócił do Warszawy w 1946 roku i rok później wstąpił do Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (obecnie Uniwersytet Muzyczny im. F. Chopina). Studiował także muzykologię na UW. Stworzył z innymi kompozytorami (K. Serockim i J. Krenzem) "Grupę 49" idącą pod prąd obowiązującej w krajach Bloku Wschodniego estetyce socrealistycznej. Był jednym z inicjatorów przełomu w polskiej muzyce, unowocześniając technikę komponowania, wprowadzając np. dodekafonię. Baird działał aktywnie w Związku Kompozytorów Polskich, był jednym z pomysłodawców i organizatorów Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Od 1974 roku wykładał w PWSM, uzyskał tam tytuł profesora i objął katedrę kompozycji. W 1976 roku został przewodniczącym polskiej sekcji International Society for Contemporary Music (ISMC/SIMC). a od 1979 członkiem Akademie der Künste w Berlinie. Kompozytor stworzył liczne utwory koncertowe, m. in.  nagrodzone na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO: Cztery eseje na orkiestrę i Wariacje bez tematu na orkiestrę symfoniczną i wiele innych, także kameralistykę. Baird napisał też muzykę do kilkunastu filmów (w tym do Lotnej, Ogniomistrza Kalenia czy Pasażerki) i wielu przedstawień teatru TV. Był laureatem licznych nagród w Polsce i za granicą oraz odznaczeń państwowych. Został także uhonorowany poprzez nadanie jego imienia Konkursowi Młodych Kompozytorów. Kompozytor zmarł nagle 2 września 1981 roku w Warszawie, został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Źródło: culture.pl; E. Dziębowska, (red.)Encyklopedia muzyczna PWM, Kraków, 1979