Zamoyska, Maria

Filantropka, działaczka patriotyczna, pedagog. Kształciła się w domu oraz w prywatnej szkole dla panien w Paryżu prowadzonej przez Madame Boutet de Monvel. Obdarzona nieprzeciętnym talentem muzycznym, oddawała się nauce śpiewu oraz komponowaniu. Wychowana w tradycji patriotycznej i poświęcenia dla innych skupiła się przede wszystkim na działalności narodowo-niepodległościowej i prospołecznej. Pomagała matce w różnych akcjach charytatywnych i oświatowych. Była m. in. współtwórczynią fundacji Zakłady Kórnickie. Nigdy nie założyła własnej rodziny. W 1881 r. po przyjeździe do Kórnika wraz z matką i bratem Władysławem zajęła się tworzeniem Szkoły Domowej Pracy Kobiet, w której przez wiele lat uczyła. Od 1889 r. przebywała w nabytych przez brata dobrach zakopiańskich (rząd pruski wygnał rodzinę Zamoyskich z Kórnika). Do Kuźnic przeniesiono także Szkołę Domowej Pracy Kobiet, gdzie Maria kontynuowała pracę pedagoga. W 1908 r., będąc w Paryżu, założyła Biuro Opieki nad Polskimi Robotnikami we Francji, które mieściło się w domu paryskim Władysława i Jadwigi przy quai d'Orleans 6. Odegrało ono szczególną rolę w okresie I wojny światowej, gdy faktycznie stało się nieformalnym konsulatem polskim w Paryżu.