publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia „Malwy” z powodzi na Dolnym Śląsku w 1997 r.

 Autorka występująca pod pseudonimem „Malwa” opisała swoje przeżycia z tzw. powodzi tysiąclecia i zalanie domu. W 1997 r. mieszkała z rodziną (mężem, dwoma synami i córką) w podwrocławskiej wsi. Wspólnie z mężem prowadziła firmę we Wrocławiu, w domu na wsi dodatkowo mieli pracownię. Autorka opisała codzienność przed kataklizmem: wyjazd dzieci na wakacje, podróż służbową męża. Podczas ewakuacji wioski ze zdziwieniem obserwowała niemrawe przygotowania mieszkańców, nie rozumiała ich bierności.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia „Budzisławy” z powodzi na Dolnym Śląsku w 1997 r.

Wspomnienia mieszkanki Wrocławia nadesłane na konkurs na temat powodzi z 1997 r. zgłoszone w kategorii Wspomnienia uczestnika powodzi. Autorka kryjąca się pod pseudonimem „Budzisława” opisała swoje przeżycia z tzw. powodzi tysiąclecia w lipcu 1997 r., która nawiedziła m.in. południową i zachodnią Polskę. Autorka, bezpośrednia uczestniczka wydarzeń, ukazała tragizm sytuacji – powoli nadchodzącą katastrofę, brak przygotowania większości wrocławian, atak żywiołu.

publikacje

Wróć do listy

W pamięci dziecka

Wspomnienia Hanny Jarodzkiej obejmujące okres sprzed okupacji aż do czasów powojennych. Jako dziecko mieszkała z rodzicami w Koninie; szczęśliwe dzieciństwo przerwał wybuch II wojny światowej. Okupację spędziła na wsi. Po wojnie rodzina osiadła we Wrocławiu. Autorka wspomina losy rodziny na tle wydarzeń historycznych: wojny, zjednoczenia Niemiec, stanu wojennego. Autorka zachowała dystans wobec przedstawianych wydarzeń, starając się oddać przeszłość dokładnie tak, jak ją zapamiętała.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Stefanii Rząsy

Wspomnienia Stefanii Rząsy przedstawiają w skrócie jej losy: lata wojny, przesiedlenie na tzw. Ziemie Zachodnie i okres powojenny – naukę, rozwój zawodowy, pracę, życie rodzinne. W czasie wojny była łączniczką AK – dostarczała żywność do getta żydowskiego w rodzinnej Bóbrce. Wspomina także o prześladowaiach polskiej ludności przez ukraińskich nacjonalistów. Najwięcej uwagi autorka poświęciła swoim doświadczeniom powojennym, ukazując m.in. ścieżkę edukacji i awansu zawodowego. Po zakończeniu wojny zamieszkała z rodzicami w Miliczu na tzw. Ziemiach Odzyskanych, kontynuowała edukację.

publikacje

Wróć do listy

Relacja nauczycielki

Wspomnienia Antoniny Hobler głównie na temat jej działalności podczas II wojny światowej. Jako członkini ZWZ-AK brała udział w akcji przerzutów żołnierzy do Czechosłowacji i na Węgry, opiekowała się rannymi, przewoziła korespondencję i depozyty. W 1944 r. wraz z całą rodziną została wywieziona do obozu koncentracyjnego Burgweide (obecnie Sołtysowice we Wrocławiu), a następnie wywieziona na przymusowe roboty do Gross Neudorf (obecnie Nowa Wieś Wielka, woj. dolnośląskie). Po zakończeniu wojny wraz z mężem organizowała pierwszą polską szkołę w pobliskim Jaworze.

publikacje

Wróć do listy

Spotkania z Marią Pelczarską

Janina Wysoczńska-Klawińsz poznała Marię Pelczarską na zesłaniu, podczas krótkiego pobytu w miejscowości Bolszaja Murta na Syberii. Autorka opisała m.in. okoliczności, w jakich trafiła na zesłanie, warunki obozowej egzystencji i zwięźle sportretowała osobę Maryli Pelczarskiej, która – obok Stefanii Borkowskiej, Anieli Dziewulskiej oraz Grażyny Sokołowskiej-Lipińskiej – została wymieniona jako aktywna działaczka i współorganizatorka edukacji w łagrze. Klawińsz, pomimo krótkiej znajomości (została przeniesiona do innego obozu), wspominała Pelczarską niezwykle ciepło – wiele jej zawdzięczała.

publikacje

Wróć do listy

Uczestniczka tajnego nauczania – Maria Niedojadło

Maria Niedojadło opowiedziała Antoninie Hobler swój życiorys, skrótowo wymieniając najważniejsze fakty i zdarzenia z lat przedwojennych, czasu wojny i okresu powojennego. Niedojadło maturę zdała w Drohobyczu, gdzie ukończyła seminarium nauczycielskie i w 1935 r. zaczęła pracować jako nauczycielka. W czasie wojny organizowała tajne nauczanie na terenie ówczesnego województwa wileńskiego w miejscowościach Sławczysiątka i Stupieńki. Była członkinią AK. Po wojnie mieszkała i pracowała m.in.: w Gołąbkach (obecnie wieś w woj. wielkopolskim, pow. gnieźnieński), Młynach (obecnie wieś w woj.

publikacje

Wróć do listy

Polityczna więźniarka Brzezinki – Alicja Juszczak

Warszawianka Alicja Juszczak opowiedziała Antoninie Hobler swoje życie, zawężając opowieść do najważniejszych faktów i zdarzeń, głównie z okresu II wojny światowej. Bohaterka wspominała okupację (m.in. bombardowanie Warszawy) i to, jak z łapanki trafiła do przymusowej pracy w fabryce we Wrocławiu, a stamtąd do Auschwitz-Birkenau w charakterze więźniarki politycznej.

publikacje

Wróć do listy

Więźniarka Stutthofu – Cecylia Krzesińska

Relacja Cecylii Krzesińskiej dotyczy przede wszystkim jej przeżyć z II wojny światowej. Bohaterka opisała okupację Wilna, życie w getcie, dokąd trafiła wraz z matką i siostrą Dorą z dzieckiem. Ojciec po wybuchu wojny przedostał się do ZSRR. Po likwidacji getta znalazła się najpierw w obozie na Łotwie (Keiserwald), a w następnie Stutthofie (nr obozowy 48935) i podobozu w Krzemieniewie, gdzie przebywała w sumie półtora roku. Podczas likwidacji getta została rozdzielona z rodziną –matka, siostra i siostrzenica zginęły w Majdanku. Ojciec Krzemińskiej odnalazł się po wojnie.

publikacje

Wróć do listy

Udział kobiet-Polek w walkach o wolność podczas II wojny światowej

Pogadanka wygłoszona dla młodzieży Szkoły Podstawowej nr 84 im. Ruchu Obrońców Pokoju we Wrocławiu przy ul. Górnickiego 20, w której Janina Kita omówiła udział kobiet w walkach o wolną ojczyznę podczas II wojny światowej. Autorka ukazała wielowymiarowy charakter zaangażowania Polek i różne formy podejmowanej walki, nie ograniczając się tylko do żołnierek – wspomniała o nauczycielkach, łączniczkach, sanitariuszkach, spadochroniarkach i wielu innych kobietach aktywnie walczących z okupantem o wolną ojczyznę. Opisała także udział kobiet w Ludowym Wojsku Polskim i na innych frontach.

Strony