publikacje

Wróć do listy

Relacja Mali Połońskiej

Mala Połońska opuściła białostockie getto i wyjechała do Wołkowyska. Przebywała u swojej ciotki, a dzień po święcie Jom Kippur jej krewna została aresztowana. Autorka wróciła do Białegostoku, do matki. Nie mogła przedostać się do getta, zdobyła rosyjski paszport i wyruszyła do Warszawy. Została zatrzymana, podczas przesłuchań na gestapo nie przyznała się do żydowskiego pochodzenia. W transporcie trzydziestu pięciu kobiet trafiła do obozu pracy. Więźniarki latem pracowały w polu, zimą w lesie. Zaprzyjaźniła się z Polką. W związku ze zbliżającym się frontem wschodnim kobiety ewakuowano.

publikacje

Wróć do listy

Do mojej najdroższej rodziny. Pamiętniki z lat 1943–44

Odpis listu (właściwie nieregularnego dziennika) pisanego przez Janinę Pac-Pomarnacką do rodziny (najpewniej do siostry Zofii i jej dwóch córek, Janiny i Krystyny), zawierający opis okoliczności zsyłki do Kazachstanu (do tego momentu autorka wraca w notatce z 11 czerwca 1944 r., opisując przejazd przez wileńską ulicę Świętej Anny) i warunków życia w tamtejszym kołchozie. Oryginał miał zostać dostarczony do rodziny Pac-Pomarnackiej przez pielęgniarkę i kucharkę z Wołkowyska, pracujące w szpitalu, do którego trafiła autorka w kwietniu 1944 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z deportacji mojej rodziny do ZSRR

Maria Marczuk urodziła się 3 kwietnia 1926 r. w Wołkowysku jako najmłodsze dziecko w rodzinie państwa Sietko-Sierkiewiczów. Ojciec był palaczem w parowozowni PKP. W domu było czworo dzieci. Gdy wybuchła II wojna światowa, autorka miała trzynaście lat. Po wkroczeniu armii radzieckiej do Polski zaczęły się aresztowania i deportacje na Syberię. Autorka pamięta zatrzymanie przez NKWD dwóch chłopców ze szkoły, harcerzy polskich, Zygmunta Dowgierta i Polkowskiego. Wywieziono ich później w głąb ZSRR. Rodzinę Sietko-Sierkiewiczów z początku omijały nieszczęścia. Starsze rodzeństwo było poza domem.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Hanki (Nechamy) Szpiler

Hanka Szpiler po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej wyjechała wraz z rodziną z Białegostoku do Różany. Opisuje prześladowania ludności żydowskiej, powstanie getta w Różanie i jego likwidację oraz przesiedlenia Żydów do obozu przejściowego w Wołkowysku, a także trudne warunki życia w obozie. Podczas likwidacji obozu w grudniu 1942 r. uciekła i uniknęła wywiezienia do Treblinki. Potem ukrywała się po tzw. aryjskiej stronie.