publikacje

Wróć do listy

Fragmenty wspomnień i zapisy pamiętnikarskie

Wspomnienia Anny Pawlikowskiej zostały zebrane pod wspólnym tytułem Fragmenty wspomnień i zapisy pamiętnikarskie. Składają się na nie: maszynopis Cud. Karta ze wspomnień kurierki oraz dwa zeszyty formatu A5, w których znajdują się notatki autorki na temat sztuki ludowej, sytuacji w szpitalach oraz dyspozycje majątkowe na wypadek śmierci. Uzupełnieniem zeszytu poświęconego sztuce ludowej jest luźna karta formatu A4.

publikacje

Wróć do listy

Uczestniczka tajnego nauczania – Maria Niedojadło

Maria Niedojadło opowiedziała Antoninie Hobler swój życiorys, skrótowo wymieniając najważniejsze fakty i zdarzenia z lat przedwojennych, czasu wojny i okresu powojennego. Niedojadło maturę zdała w Drohobyczu, gdzie ukończyła seminarium nauczycielskie i w 1935 r. zaczęła pracować jako nauczycielka. W czasie wojny organizowała tajne nauczanie na terenie ówczesnego województwa wileńskiego w miejscowościach Sławczysiątka i Stupieńki. Była członkinią AK. Po wojnie mieszkała i pracowała m.in.: w Gołąbkach (obecnie wieś w woj. wielkopolskim, pow. gnieźnieński), Młynach (obecnie wieś w woj.

publikacje

Wróć do listy

Stopnie Duchowne [do Tronu Łaski Jezusa Chrystusa …]

Jest to próba kategoryzacji i pewnego porządkowania i podziału na stopnie zaangażowania w dążeniu do uzyskania (jak to określa autorka) łaski wiary.

Praca podzielona na rozdziały i podrozdziały, a każdy rozdział reprezentuje kolejny stopień.

Podrozdziały naprzemiennie występują jako: „Chrystus” i „Dusza”. W kilku miejscach, kilkakrotnie w każdym rozdziale pojawia się podrozdział noszący tytuł „odpowiedź Chrystusa” gdzie Autorka wciela się w postać udzielając odpowiedzi.

Księga zawiera również modlitwy.

 

publikacje

Wróć do listy

Dzieje rodziny Szyjków

Autorka opisuje losy wojenne swojej rodziny. Była najmłodsza z ośmiorga rodzeństwa. Jej brat Jan (ur. 1914 r.) był oficerem Wojska Polskiego, od 1934 r. służył w kawalerii w Wilnie. W 1939 r. brał udział w kampanii wrześniowej. Podczas okupacji sowieckiej został aresztowany 6 października1940 r. w Grajewie, wcześniej ukrywał się i prawdopodobnie działał w jakiejś organizacji. Po kilku tygodniach przetrzymywania w areszcie ślad po nim zaginął. W lipcu 1941 r.

publikacje

Wróć do listy

Migawki pracy konspiracyjnej

Irena Kucza-Kuczyńska przedstawia trzy epizody z czasów okupacji na Wileńszczyźnie. Pierwszy fragment opisuje wyprawę autorki do Balingródka nad Wilią, do tamtejszego księdza, by dowiedzieć się czegoś o losach jej męża. Zdarzyło się to przed Bożym Narodzeniem 1943 r. Wcześniej jej mąż, Stanisław Kucza-Kuczyński, pracował w konspiracji. W 1940 r. był więziony w Oszmianie i Starej Wilejce, a potem w ZSRR. Po interwencji generała Sikorskiego został w końcu maja 1942 r. zrzucony na teren Wileńszczyzny ze specjalną misją wykonywaną w porozumieniu z generałem.

publikacje

Wróć do listy

Stanisław Kucza-Kuczyński

W dokumencie autorka pisze o działalności konspiracyjnej swojego męża, Stanisława Kuczy-Kuczyńskiego, który urodził się 17 stycznia 1912 r. w Rżewie i studiował prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W 1939 r. wyruszył jako ochotnik z oddziałem wojskowym Jerzego Dąbrowskiego. Jak relacjonuje autorka, gdy Armia Czerwona wkroczyła na terytorium Polski, przyszedł rozkaz, żeby spalić wszystkie dokumenty, zostawić broń i przechodzić na stronę litewską. W konsekwencji tego zarządzenia Dąbrowski rozwiązał swój pułk.

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia z ostatnich lat nauki w Oszmianie

Jadwiga Paszkiewicz opowiada o tajnym nauczaniu w czasie okupacji w Oszmianie. We wrześniu 1939 r. była w trzeciej klasie gimnazjum. Gdy wkroczyły wojska radzieckie, dyrektor Antoni Łokuciewski powiedział do uczniów, że choć nie ma już państwa polskiego, to uczyć się trzeba. Wkrótce został aresztowany, losy uczniów były różne. W czerwcu 1941 r. Oszmiana znalazła się pod okupacją niemiecką.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ireny Wojtarek

Rodzina autorki mieszkała w Świle, gm. Plissa, pow. Głębokie, woj. Wileńskie. W domu było pięcioro dzieci. Irena była najstarsza, urodziła się w 1928 r. Jej matka zmarła w 1937 r., ojciec ożenił się ponownie i miał jeszcze jednego syna (ur. 1940 r.). W dniu 22 czerwca 1941 r. NKWD aresztowało ojca autorki. Jednym z enkawudzistów był Żyd, o nazwisku Jawkin. Mężczyzna ten utkwił w pamięci Wojtarek, ponieważ zabrał z ich domu polskie książki, które następnie zostały spalone. Ojca wraz z innymi aresztowanymi zabrano do więzienia w Plissie, a następnie do miejscowości Berezwecza.

publikacje

Wróć do listy

Stachanowka z Kazachstanu

W dokumencie autorka opisuje powojenne losy swojej rolniczej rodziny pochodzącej z terenów współczesnej Litwy. Jak wspomina, po zajęciu ziemi przez Sowietów nałożono na jej gospodarstwo kontyngent, ale nie ingerowano w sposób uprawy roli. Rodzina przetrwała okupację niemiecką bez większych strat, choć podczas działań wojennych spłonęła ich stodoła i część zabudowań gospodarczych. Zgodnie z relacją autorki, gdy w 1944 r. na Wileńszczyznę ponownie wkroczyła Armia Czerwona, początkowo rządy sprawowali Litwini, a później Sowieci, o wiele bardziej rygorystyczni; zwłaszcza w stosunku do tzw.

publikacje

Wróć do listy

Notatki biograficzne Krystyny Łomackiej-Ciszkowskiej

Krystyna Łomacka-Ciszkowska opowiada o swoich perypetiach związanych z szykanami władzy ludowej ze względu na działalność przedwojenną i konspiracyjną ojca. Autorka nie wdaje się w szczegóły jego pracy, wiadomo jednak, że ukończył prawo. Czasem grywał na organach w kościele św. Jakuba w Wilnie. Pierwsze lata życia spędziła na Wileńszczyźnie. Mieszkali w Wilnie w służbowym mieszkaniu. Wakacje spędzali w na ich działce w Kolonii Magistrackiej. Początek wojny autorka pamięta niedokładnie, jedynie ostrzeliwanie Wilna i dłuższe lub krótsze nieobecności ojca.

Strony