Wspomnienia z lat 1861–1863 Antoniny Machczyńskiej otwiera kilkustronicowe sprawozdanie z ostatnich chwil życia Adama Jerzego Czartoryskiego, zatytułowane Zwycięstwo w ostatniej walce. O dawnym prezesie Rządu Narodowego Machczyńska mówi z nabożnym szacunkiem – w jej oczach to „człowiek wszechstronnie niezwykłej miary” i jedno „z ogniw łańcucha dziejowego, na którym zaznaczono stulecie narodu”.

Przygotowywana w 1860 r. przez Antoninę Machczyńską praca poświęcona polskiej historii spotkała się – jak odnotowuje diarystka – z pewnym powątpiewaniem Adama Jerzego Czartoryskiego, który stwierdził: „Nie wiem… nie widziałem jeszcze nigdy historii pisanej przez kobietę… Praca niesłychana, ale próbuj” (k. 4r).  Dziennik ten był dla diarystki formą motywowania się do pracy, do samodoskonalenia, do rozwijania się w zawodzie nauczycielki.