publikacje

Wróć do listy

Relacja Poli Boruchowicz

Relacja bez daty, dotyczy wydarzeń z 1942 roku.

Tekst dotyczy wybranych wydarzeń z roku 1942. Nie zawiera informacji biograficznych, nie opisuje całego okresu okupacji.

W pierwszej części relacji Autorka skupiła się na opisaniu akcji wysiedleńczej w getcie kowieńskim. Niewiele miejsca poświęciła samej dzielnicy żydowskiej, ani panującym w niej warunkom. Zrelacjonowała akcję wymierzoną w ludność żydowską, spędzenie w punkt zborny, przeszukania domów, strzelaniny i przemoc.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Sary Berman

Relacja z datą dzienną 13 lipca 1945 roku.

Tekst obejmuje wydarzenia z okresu od 1941 do 1945 roku.

Autorka rozpoczęła od informacji o getcie w Kownie. Opisała panujące w nim warunki skupiając się na głodzie, chorobach i strachu. Skoncentrowała się przede wszystkich na schyłkowym okresie jego funkcjonowania – roku 1944.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Simy Szachnowicz

Relacja spisana w 1945 roku, obejmuje wydarzenia z okresu od 1941 do 1944.

Autorka skoncentrowała się na opisie wydarzeń, których była świadkiem, lub o których słyszała. W relacji znajduje się dużo informacji dotyczących getta w Kownie, do którego Autorka została wysiedlona z Janowa Litewskiego.

Opisała odbywające się w dzielnicy żydowskiej akcje, wymierzone w przesiedloną w jej obręb ludność. Omówiła także pobieżnie pogarszające sie warunki mieszkaniowe i aprowizacyjne. Dość szczegółowo przedstawiła dokonanie podziału getta na tak zwane getto małe i getto duże.

publikacje

Wróć do listy

Próba życiorysu

Tekst jest formą pośrednią między dziennikiem a pamiętnikiem. Autorka zapowiada pisanie pamiętnika i wspomnień, jednak każdy wpis poprzedza datą dzienną; pojawiają się także komentarze do bieżących wydarzeń. Zofia Muśnicka-Surwiłłowa ma świadomość ograniczeń związanych z pisaniem wspomnień. Już na wstępie zaznacza, że: „Nie ma szczerości absolutnej, jest tylko szczerość danej chwili. Bardzo jest trudno wypowiedzieć siebie”. Mimo to próbuje opowiedzieć swoją historię. Czyni to w momencie, gdy jest na urlopie zdrowotnym i wyjeżdża do Zakopanego.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Lei Akerman

Lea Akerman opisuje utworzenie getta w Kownie i powołanie Judenratu – jego przewodniczącym został dr Elkis, a zastępcą adwokat Gurfinkiel. Ojciec autorki był członkiem Judenratu. Akerman przypomina, że 20 sierpnia 1941 r. getto zostało zamknięte i warunki życia uległy pogorszeniu, Żydów wywożono do obozów pracy przymusowej, a ich mienie rekwirowano. 27 listopada 1941 r. na jednym z placów przeprowadzono selekcję. Część ludności żydowskiej trafiła do małego, a część do dużego getta. Policja żydowska i Judenrat pomogła ukryć ok. 2 tys. Żydów.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Raji Rajbman

Relacja z datą dzienną: 28-30 maja 1945. Obejmuje wydarzenia z okresu 1941-1945.

Relację otwierają informacje dotyczące utworzenia getta w Kownie. Autorka opisała proces tworzenia Judenratu, zanotowała też przemyślenia na temat organizacji. Pobieżnie opisała warunki panujące w getcie. Nieco więcej miejsca poświęciła przebiegowi kolejnych akcji likwidacyjnych, w tym akcji z marca 1943 roku, w wyniku której wymordowano znajdujące się w getcie dzieci.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Tauby Werbliner

Relacja dotyczy lat 1941-1944. Powstała najprawdopodobniej w roku 1945 bądź 1946, brak jednak na dokumencie zapisku potwierdzającego datę. W nagłówku zapis o współautorstwie osoby, która nie chciała podać swoich danych (nie wiadomo też jakiej była płci, choć treść wskazuje na osobę poznaną w jednym z obozów pracy, która dzieliła część przeżyć Autorki).

publikacje

Wróć do listy

Relacja Racheli Silkiji

Relacja opatrzona datą 21 III 1945, obejmuje lata 1944-1945.

Tekst otwierają informacje dotyczące likwidacji getta w Kownie latem 1944 roku. Autorka opisała pobieżnie akcję oraz transporty wychodzące z Kowna do Sztutowa (obóz Stutthof). Więcej miejsca poświęciła selekcji, jakiej poddawani byli więźniowie po przyjeździe. Obszernie zrelacjonowała wygląd obozu, nadzorców oraz stosowane w nim praktyki. Skoncentrowała się też na warunkach panujących w obozie, pracy, warunkach mieszkaniowych, żywieniu więźniów i zachowaniu strażników.