Nitsch, Roman

Polski lekarz, bakteriolog i serolog, urodził sie 5 września 1873 roku w Podchybiu koło Wadowic w rodzinie agronoma Józefa i Marii Seigler von Eberswald. Stryjecznym bratem Romana był Kazimierz Nitsch, znany polonista i językoznawca .Roman Nitsch ukończył szkołę powszechną w Wadowicach i Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Następnie studiował medycynę i został mianowany bezpłatnym elewem w klinice lekarskiej UJ. Po uzyskaniu doktoratu wszech nauk lekarskich w 1899 roku objął asystenturę przy katedrze higieny UJ, W tym czasie brał udział w ekspedycji J. Lindleya w okolice Baku, gdzie miała powstać inwestycja wodociągowa (zaowocowało to późniejszymi pracami o higienie społecznej w nowoczesnych miastach). Nitsch zajął się też badaniami nad wścieklizną i w 1907 roku habilitował się na UJ z bakteriologii. Przez rok pracował naukowo w Paryżu, Bernie, Zurychu, Monachium, Brukseli i Berlinie. Po powrocie wykładał higienę jako docent na UJ, został też miejskim bakteriologiem. W czasie I wojny światowej był przez krótki czas kierownikiem wojskowej pracowni bakteriologicznej i zakładu szczepień przeciwko wściekliźnie byłej twierdzy Kraków. W 1919 roku został profesorem UW, w Warszawie zorganizował swoją pracownię i Akademię Stomatologiczną na której wykładał bakteriologię. Od 1921 roku był członkiem Akademii Nauk Lekarskich w Warszawie, a od 1930 także Polskiej Akademii Umiejętności. W 1937 roku wybrano go prezesem Komitetu Instytutu Radowego. W ciągu swojej działalności naukowej angażował się też społecznie, jako kurator Żydowskiego Stowarzyszenia Medyków występował przeciwko antyżydowskim rozruchom. Do najważniejszych osiągnięć naukowych Nitscha należą prace poświęcone zarazkom wścieklizny i szczepieniom na tę chorobę. W czasie  II wojny światowej ukrył przed Niemcami  rad z Instytutu, pracował jako zwykły lekarz i organizował tajne wykłady z bakteriologii. W życiu prywatny dwukrotnie żonaty z Marią Kraskowską, a po jej śmierci z jej kuzynką Ludwiką Kraskowską, znaną rzeźbiarką i profesorką ASP w Warszawie. Zmarł 29 marca 1943 roku w Warszawie i został pochowany ma Cmentarzu Powązkowskim. Był odznaczony Orderem Polonia Restituta.

Źródło: iPSB, PSB t. XXIII