publikacje

Wróć do listy

Moja wojna. Wspomnienia

Hanna Leszkiewicz przyjechała z Polski do Paryża z rodzicami w lutym 1940 r. (z Bukaresztu przez Jugosławię i Włochy), tuż przed zajęciem miasta przez Niemców (nie wyjaśniła powodów ucieczki z kraju). Rodzina Leszkiewiczów zamieszkała w dzielnicy Montparnasse. Autorka rozpoczęła naukę w liceum im. Cypriana Norwida, jej ojciec otrzymał pracę w fabryce produkującej części dla wojska.

publikacje

Wróć do listy

Dzieje rodziny Szyjków

Autorka opisuje losy wojenne swojej rodziny. Była najmłodsza z ośmiorga rodzeństwa. Jej brat Jan (ur. 1914 r.) był oficerem Wojska Polskiego, od 1934 r. służył w kawalerii w Wilnie. W 1939 r. brał udział w kampanii wrześniowej. Podczas okupacji sowieckiej został aresztowany 6 października1940 r. w Grajewie, wcześniej ukrywał się i prawdopodobnie działał w jakiejś organizacji. Po kilku tygodniach przetrzymywania w areszcie ślad po nim zaginął. W lipcu 1941 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia 1937–1953

Autorka w 1937 r. wyszła za mąż za Czesława Jakowickiego i zamieszkali w powiatowym mieście Bielsk Podlaski, woj. białostockie. Jej mąż był lekarzem weterynarii, ona ukończyła trzy lata studiów humanistycznych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W 1938 r. urodziła im się córka. W marcu 1939 r. mąż, jako porucznik, został zmobilizowany. Po interwencji starosty wrócił w lipcu do domu. Gdy wybuchła wojna, pojechał motocyklem na poszukiwania swojej jednostki. Helena przeniosła się do przyjaciół na wieś. Niedługo potem weszli Niemcy i przejęli dworek na swój sztab.

publikacje

Wróć do listy

Stanisław Kucza-Kuczyński

W dokumencie autorka pisze o działalności konspiracyjnej swojego męża, Stanisława Kuczy-Kuczyńskiego, który urodził się 17 stycznia 1912 r. w Rżewie i studiował prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W 1939 r. wyruszył jako ochotnik z oddziałem wojskowym Jerzego Dąbrowskiego. Jak relacjonuje autorka, gdy Armia Czerwona wkroczyła na terytorium Polski, przyszedł rozkaz, żeby spalić wszystkie dokumenty, zostawić broń i przechodzić na stronę litewską. W konsekwencji tego zarządzenia Dąbrowski rozwiązał swój pułk.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Anny Morawskiej

Autorka opowiada o swojej działalności w AK w woj. nowogródzkim. Przysięgę złożyła w 1943 r. razem z siostrą Moniką Zarembą (pseud. „Mewa”) i jej mężem Janem Zarembą (pseud. „Zem”). Obrała pseudonim „Nika”. Komendantem placówki w Paszkiewiczach był ich wuj, Edward Kisiel. Mieszkali wtedy w Lidzie, ale ze względu na umieszczenie szwagra na liście zakładników musieli uciekać do Paszkiewicz. Wkrótce Niemcy spalili ich dom. Rozpoczęła się działalność: szycie mundurów, bielizny, wyszywanie orzełków na furażerki i czapki, roznoszenie prasy po okolicach.

publikacje

Wróć do listy

Dzienniczek Teniusi pisany przez jej Mamusię

Dziennik Marii z Korybut-Daszkiewiczów pisany był pierwotnie dla jej córki Teresy, zaś kolejne części, tj. od 1917 r. (z dziennym datowaniem) – dla wszystkich dzieci. Na pierwszych kartach autorka określa motywację swojego diariuszowania – chce pisać o dzieciństwie i dorastaniu córki, ale pragnie również, by Teresa dzięki tym zapiskom poznała swoich rodziców. Jest również przekonana, że Teresa jako dorosła kobieta będzie przeżywać to samo, czego doświadczała jej matka.

publikacje

Wróć do listy

Fragmenty dziennika Wandy Leopold z lat 60.

Zapiski diariuszowo-pamiętnikarskie (datowane, notatki łączące bieżący rejestr z retrospekcją). Niewiele miejsca poświęca autorka codziennej egzystencji. Zamiast tego zwraca się ku wspomnieniom wojennym, a także rozmyślaniom na temat wartości literatury, która – jak twierdzi – nie jest traktowana w Polsce „intelektualnie” (k. 6). Zresztą notatki związane z codziennymi zajęciami opatruje pogłębionymi obserwacjami, przez co te fragmenty nabierają charakteru eseistycznego.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik z powstania warszawskiego

W pierwszym wpisie autorka wspomina, że wcześniej podejmowała już próby prowadzenia dziennych zapisków, ale zabrakło jej wytrwałości. O swojej motywacji pisze: „Więc dzisiaj, kiedy już starość nadeszła, chcę rzecz tę naprawić i spróbuję spisywać zdarzenia i fakty, które mię najbardziej uderzyły lub wzruszyły, choć czuję dobrze, że reaguję teraz o wiele słabiej i obojętniej na rzeczy, które dawniej mię porywały” (k. 3r). W 1935 r. wpisała do dziennika tylko jedną notatkę. Kolejny wpis pochodzi z 1 stycznia 1936 r., w którym wspomina o wydarzeniach z poprzednich miesięcy, m.in.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z działalności Ligi Kobiet Pogotowia wojennego od r. 1914 do 1918 r.

Gdy wybuchła pierwsza wojna światowa, Anna Grodecka przebywała w Krynicy. Stamtąd przedostała się do Krakowa z zamiarem powrotu do domu w Warszawie. Było to jednak ryzykowne ze względu na tłumy wracających ludzi do stolicy, zatem autorka zdecydowała się zamieszkać tymczasowo w Zakopanem. Tu – za namową kobiety mieszkającej w tym samym pensjonacie – zajęła się szyciem bielizny dla żołnierzy. Ostatecznie Grodeckiej udało się wrócić do Warszawy – była tam, gdy w 1915 r. do miasta wkroczyły oddziały niemieckie.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Teresy Wiktorii Daszkiewicz

Pamiętnik opatrzony jest datą dzienną – 11/23 października 1863 r. (w Orli) i jest to moment, w którym Daszkiewiczowa rozpoczęła spisywanie wspomnień, adresowanych do dzieci: syna Dymitra i córki Teresy. W krótkiej części poprzedzającej właściwą część wspomnień autorka pisze o motywach, które skłoniły ją do spisywania wspomnień: „Lecz ażeby tradycje rodowe wiernie przechowywać i nie zejść nigdy z drogi wiekami utorowanej, należy znać wspomnienia swojego rodu. Dlatego też skreślę Wam pokrótce to, com zdołała ze starych papierów lub tradycji ustnej się dowiedzieć” (k. 3v–4r).

Strony