publikacje

Wróć do listy

b.t. [Liebe Stefa! Ich bin…]

Kolekcja kartek i listów pomiędzy Antoniną Sokolicz i jej siostrzenicą, Stefanią Lazarowicz, pisanych podczas pobytu Antoniny na Pawiaku w 1942 r. Korespondencja prowadzona jest w większości po niemiecku, częściowo tłumaczona na jęz. polski.

publikacje

Wróć do listy

Ostatnie miesiące Antoniny Sokolicz

Autorka opisuje losy Antoniny Sokolicz od momentu aresztowania 28.04.1942 r. do jej śmierci w Auschwitz w grudniu 1942 r. Z tekstu dowiadujemy się, że Sokolicz prowadziła dziennik, w którym zapisywała swoje myśli prawie codziennie. Właśnie z tych zapisków (z września 1939 r.) wiemy, że przerażała ją myśl o przypadkowej śmierci, że wolałaby umrzeć w walce o lepszy, sprawiedliwszy ustrój społeczny. Autorka opisuje, jak Gestapo przyszło po Sokolicz do jej mieszkania. Początkowo udało jej się zmylić ich, jednak po kilku godzinach wrócili i zabrali ją.

publikacje

Wróć do listy

b.t. [Do Komitetu uczczenia pamięci Antoniny Sokolicz]

Autorka pisze o swej krewnej, Antoninie Sokolicz. Mieszkała z nią i jej mężem Ludwikiem Merklem (po wysiedleniu ich przez Niemców z Bydgoszczy) oraz ze swoją siostrą Jadwigą w Warszawie przy ul. Krasińskiego 10 [Żoliborz]. Okres okupacji był dla nich wszystkich bardzo trudny – najpierw choroba i śmierć matki Ludwika w 1940 r., a 3 miesiące później śmierć Ludwika  (w 1941 r.), którą Antonina przeżyła bardzo boleśnie. Nie przerwała mimo to swej działalności społecznej i politycznej.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Heleny Lewińskiej

W pierwszej części relacji Helena Lewińska opisuje przemarsz kilku tysięcy Żydów wysiedlonych najprawdopodobniej z Wawra i Anina. W czasie podróży pociągiem ze Świdra do Warszawy widziała w okolicach Falenicy ciała zastrzelonych. W drugiej części przywołuje opowieść koleżanki, która z okien mieszkania na Muranowie zobaczyła kilka samobójstw popełnionych w czasie likwidacji getta, m.in. matkę z dwójką dzieci, która wyskoczyła z czwartego piętra „prosto w ogień”.

publikacje

Wróć do listy

Genowefa Wójcik do Heleny Marek, 1955–

Kolekcja kartek z życzeniami pisanych z okazji świąt, m.in. Dnia Kobiet, 22 Lipca (z okazji dziesięcio i dwudziestolecia Polski Ludowej), 1 Maja, Nowego Roku. Autorka zdradzała talent plastyczny i zamiłowanie do pisania okolicznościowych wierszy. Wszystkie kartki były bardzo starannie wykonane i estetycznie ozdobione, niektóre, szczególnie te z lat 1955-1958, ręcznie.

publikacje

Wróć do listy

b.t.

 

Są to dwie kartki pocztowe napisane przez Dobrosławę i Pawła Janikowskich.

- Kartka ze Złotych Piasków w Bułgarii, dn. 4.09.1970 r.

Autorzy wyrażają smutek i współczucie z powodu śmierci męża Heleny, Lucjana. Piszą, że spotkają się 21.09 w Warszawie.

- Kartka z Warszawy, grudzień 1970 r.

Dobrzańscy składają Helenie życzenia świąteczne i noworoczne.

publikacje

Wróć do listy

Fragmenty dziennika Marii Faleńskiej

We Fragmentach dziennika autorka opisała wieczór spędzony z Aleksandrem Krausharem i wrażenia po obejrzeniu obrazu Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem. Wspomniała także o występie Heleny Modrzejewskiej. Ostatni zapis (1896 r.), sporządzony po śmierci autorki, jest autorstwa Felicjana Faleńskiego, jej męża.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Bronisławy Krakauer

13 marca 1943 r. Bronisława Krakauer trafiła do obozu pracy w Płaszowie. 6 sierpnia 1944 r. w grupie 7,5 tys. więźniarek została przewieziona do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Opisała warunki życia w obozie. 10 września 1944 r. wywieziono ją do obozu pracy Stutthof. 23 września 1944 r. autorka znalazła się w obozie pracy w okolicach Królewca. Więźniarki dostały płaszcze, swetry, sukienki, bieliznę, pończochy, skarpety, drewniaki i chusty. Spały w porządnych barakach, miały własne łóżka i koce. Pracowały przy karczowaniu lasu i budowie drogi dla wojska. 21 stycznia 1945 r.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Anny Schoenfeld

W pierwszej części relacji Anna Schoenfeld opisuje przesiedlenia z getta w Drohobycza do obozu w Płaszowie. Zakwaterowano po tysiąc osób w jednym baraku. Trzypiętrowe prycze pomieściły zaledwie część więźniarek. Autorka przypomina warunki życia i pracy w obozie, wymienia nazwiska strażników, komendanta i innych osób. W drugiej części wspomina o akcji likwidacyjnej, która odbyła się 14 maja 1944 r. Nocna zmiana więźniów i więźniarek nie poszła do pracy, a w niedzielę rano baraki, w których przebywały dzieci poniżej dziesiątego roku życia (Kinderheim) zostały otoczone.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Ali Dychtward

Relacja Ali Dychtward została podzielona na trzynaście części, w początkowych fragmentach pojawia się dużo dat i szczegółów. W pierwszej części (Wysiedlenie Warszawy) pod datą 22 lipca 1942 r. autorka opisała akcję likwidacyjną w getcie warszawskim: łapanki, spanikowanych ludzi, zwłoki leżące na ulicach. Dokumenty zaświadczające o pracy nie chroniły wszystkich zatrudnionych przed deportacją i eksterminacją. Odnotowała, że z ok. sześciuset tysięcy pracowników do szopów wróciło kilkadziesiąt tysięcy. Kolejne warsztaty były zamykane.

Strony