publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 1974–1975

Siódmy tom dzienników Wandy Nadzinowej poświęcony jest przede wszystkim sprawom osobistym – jej codziennej egzystencji i kontaktom z synem. Regularnie w dzienniku powraca temat Jacka, syna autorki, z którym Wanda stara się naprawić nadszarpnięte w poprzednich miesiącach kontakty, licząc, że zdoła jeszcze zmienić nastawienie syna do życia, świata, a przede wszystkim – do jej własnej osoby: „Muszę wybrać jakieś rozsądne postępowanie w stosunku do Jacka. On może mnie i kocha, ale zupełnie nie liczy się ze mną jako z człowiekiem. Jestem dla niego kimś, na kim wyładowuje swoje humory, swoje bzdurne wymyślone problemy, od kogo bierze, co i kiedy mu trzeba. A ja mam tylko jego, nikt nie chce nawet ust do mnie otworzyć” (k. 25r). Pomimo wyrzutów pod adresem syna formułuje także wiele przychylnych mu i napominających go uwag. Przywołując przykład zmarłego ojca, stara się przekonać go, że wyrzekanie się wszystkiego w imię dostania takiej lub innej pracy nie tylko przynosi szczęście, ale wręcz wiąże człowieka w zależności od ludzi, którzy zapewnili mu sukces: „Czy przykład ojca, który wyrzekł się wszystkiego – nazwiska, kwalifikacji – bo dyplom uniwersytecki miał na nazwisko Guman, dochodów po żydowskiej rodzinie, miało tylko ten skutek, że żydzi się go wyrzekli, a Polacy wykończyli i zaszczuli na śmierć” (k. 71v).

Ciężkim przeżyciem jest sprzedaż ziemi i domku w Podkowie, z którą przez lata Nadzinowa zżyła się i gdzie lubiła uciekać od zgiełku Warszawy: „[…] sprzedałam Podkowę – moje ukochane drzewa, ten kawałek własnej ziemi, który zawsze chciałam mieć i zawsze matka to rozumiała. Mogłam położyć się na własnej ziemi i spojrzeć w niebo ograniczone koronami drzew, które wyhodowałam. Ile wyrzeczeń, ile marzeń, ile przeżyć...” (k. 15r). W innym z kolei miejscu pisze: „Bardzo kochałam to miejsce i nigdy nie wyrzekłabym się go, i to w czasie, gdy wszyscy garną się do tych działek, gdyby nie to sąsiedztwo dzikie i złośliwe. Bałam się tych ludzi” (k. 50r). Okazjonalnie w dzienniku znaleźć można krytyczne komentarze dotyczące zarówno ustroju socjalistycznego, jak i kondycji polskiej inteligencji i artystów, którym zarzuca autorka snobizm i afiszowanie się swoim majątkiem: „Takie paradoksy mogą istnieć w naszym tylko ustroju, gdzie ludzie snobują się, iż »im się dobrze powodzi«, bo to ma dowodzić, iż są cenieni przez władze etc. etc. Wszędzie na świecie przy wyższym standardzie życia nikomu nie przychodzi do głowy afiszować się takimi głupstwami [...]” (k. 11r). Od czasu do czasu pojawiają się wspomnienia, przede wszystkim te dotyczące II wojny światowej: „Wczoraj była 35. rocznica bitwy pod Kockiem. Boże, ile wspomnień z tego okresu – Jeleniec. Wszyscy o mnie zapomnieli, a ja pamiętam każdy dzień i oni zawsze to dla siebie wykorzystywali, gdy im to było potrzebne” (k. 13v). Dziennik kończy się smutną konstatacją na temat syna: „Trudno pogodzić się z tym, że życie psychiczne Jacka nie jest normalne. Obawiam się, bo Staś ciągle mówił o chorobach psychicznych w jego rodzinie, no i sam przeżywał okres bardzo poważnych zaburzeń. U Jacka wiąże się to jakoś z kobietami. Ale dlaczego zawsze chodzi o mężatki albo osoby już poważnie zaangażowane, jak Kubicka z Weissem? […] Bardzo mi ciężko. Nie wiem, co robić, aby nie pogorszyć jego stanu. Jeszcze w dodatku ma mieć dzisiaj tę rozmowę w Żegludze. Bardzo źle się to wszystko składa. Ale u nas tak zawsze” (k. 96r).

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
96 k. ; 21 cm.
Postać: 
zeszyt
Technika zapisu: 
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
Od 1974 do 1975
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
III 10233
Uwagi: 
Dziennik prowadzony czarnym i niebieskim długopisem, okazjonalnie ołówkiem. W dzienniku znajdują się doklejone wycinki prasowe.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Osoba, której dotyczy treść: 
Główne tematy: 
relacje z synem, starzenie się, problemy finansowe, wspomnienia, ustrój socjalistyczny, opinie polityczne, diarystyka kobiecia
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1939 do 1975
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
dziennik/diariusz/zapiski osobiste