publikacje

Wróć do listy

Dziennik Anny Andryczówny

„Chcę, żeby to, co piszę, było moje własne, żeby oddawało to, co myślę, żeby zawierało wszystko to, co ważne – nie tylko z punktu widzenia historii, ale i dla mnie samej” (k. 1v). W dzienniku od początku obecne są zwroty bezpośrednie do ukochanego Józefa, który wyruszył na front – dziennik był pisany z myślą o Hlebowiczu i do jego rąk miał trafić (Józef Hlebowicz, mieszkający w Warszawie – według zapisu autorki na k. 1r).

publikacje

Wróć do listy

Zapiski pamiętnikarskie

Dziennik w formie listu, adresowany do męża, Kazimierza Czarnockiego (diarystka nie widziała się z nim od czterech lat), prowadzony podczas pobytu w Teheranie. Bezpośrednie zwroty do męża nie są konsekwentne, niekiedy autorka pisze do męża w drugiej o sobie, a niekiedy wypowiada się o nim w osobie trzeciej. Zapiski mają charakter intymny – autorka pisze o swoich przemyśleniach na temat wojny, zmagania się z przeciwnościami, odwołuje się także do wspomnień (m.in.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z życia artystycznego w Ravensbrück

Teczka z materiałami Jadwigi Szałan-Kopijowskiej składa się z dokumentów, w tym autobiograficznych, dotyczących pobytu w obozie Ravensbrück. Są to m.in. wspomnienia związane z obozowym życiem artystycznym, tekst poświęcony wizycie w obozie w okresie powojennym, a także inne dokumenty związane z obozem, jak np. podpisany przez „Ravensbrüczanki” list z 26 września 1961 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Miry Marii Dzik z września i października 1939

Wspomnienia rozpoczynają się od wyjazdu autorki z Warszawy (5 września 1939 r.). Wspomnienia podporządkowane układowi chronologicznemu dotyczą przejazdu przez polskie miasta (Zamość, Szczebrzeszyn) i pobytu w Tarnopolu, gdzie 17 września weszły wojska rosyjskie. W październiku Dzikowie zdecydowali się na opuszczenie Tarnopola i wyjazd do Lwowa. Autorka opisuje m.in. poszukiwanie mieszkania, spotkanie z bratem i jego żoną, przygotowania do nielegalnego opuszczenia miasta, trudności aprowizacyjne, życie codzienne, warunki pracy.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik Ewy Kołaczkowskiej

Dziennik pisarki, o dużych walorach literackich. Pierwsza notatka z 20 stycznia 1940 r. Z notatek wynika, że zapiski wojenne były pierwszym diariuszowaniem autorki (albo podjętym na nowo po długiej przerwie). Zachowany maszynopis powstał po wojnie, najpewniej w okresie, kiedy Kołaczkowska porządkowała osobiste papiery (wtedy też powstało wspomnienie o Jerzy Ostrowskim). Autorka motywuje się do regularnego pisania w niekomfortowych warunkach. Traktuje też to codzienne niemal diariuszowanie jako luksus – widzi w tym swoją uprzywilejowaną pozycję.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o Jerzym Ostrowskim

Jerzy Ostrowski – pisarz, uczestnik pierwszej wojny światowej (w armii rosyjskiej), następnie należał do Polskiej Organizacji Wojskowej i służył w wojsku polskim. Urodzony 9 stycznia 1897 r. w Chodlu. W latach 1930–1931 pracował w Ministerstwie Oświaty jako radca, został z tego stanowiska usunięty. W latach 1931–1932 wizytował szkoły średnie w Kuratorium Wileńskiego Okręgu Szkolnego. W 1932 r. założył w Wilnie czasopismo „Ster”, był też stałym współpracownikiem „Muchy” pod redakcją Władysława Buchnera. W listopadzie 1939 r.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik pielęgniarki. Wspomnienia z lat 1939/56

Pamiętnik rozpoczyna się od wspomnień z rodzinnego Lwowa – Rybicka relacjonuje swoje pierwsze kontakty z medycyną i życie tuż przed wybuchem wojny. Wspomina m.in. kurs pielęgniarski PCK, na którym poznała przyszłego narzeczonego Maksa. Opis okresu wojennego we Lwowie poświęcony jest przede wszystkim pięciu braciom autorki, ich działalności w Armii Krajowej i okolicznościom śmierci trzech z nich. Rybicka opisuje również swoją działalność w konspiracji, w charakterze pielęgniarki. Pamiętnik może być interesującym uzupełnieniem wiedzy o okupowanym Lwowie – ukazuje codzienne życie Polaków.

publikacje

Wróć do listy

Ku wolności

Cykl Ku wolności zawiera opowiadania, będące częścią wspomnień autorki z obozu w Ravensbrück. Pięcioczęściowy cykl, z narracją pierwszoosobową, opisuje szczegółowo m.in.: pochód w marszu śmierci, wyzwolenie i kolejne etapy powojennej tułaczki. W kwietniu 1945 r., w czasie ucieczki przed zbliżającym się frontem alianckim, przymusowo wyprowadzono niemal wszystkich więźniów z Ravensbrück. Po sześciu dniach wędrówki grupa kobiet, w której znajdowała się narratorka, została cudem odbita przez wojska amerykańskie i odzyskała wolność.

publikacje

Wróć do listy

Cykl „Ludzie i uczucia”

Cykl „Ludzie i uczucia” jest częścią wspomnień Hanny Znatowicz z niewoli w obozie w Ravensbrück, stanowiący niejako uzupełnienie wcześniejszych utworów z tego okresu. Powstał w odpowiedzi na pytanie o to, czy w obozie istnieli „ludzcy” Niemcy. Na cykl składają się trzy opowiadania. Schwester Augusta i Adler przybliżają postaci pielęgniarki obozowej oraz esesmana. Pośród całej rzeszy pracujących w obozie byli oni jedynymi – zdaniem narratorki – którzy zasługiwali na miano ludzi.

publikacje

Wróć do listy

Nalot

Jedno z opowiadań składających się na wspomnienia Hanny Znatowicz z pobytu w obozie w Ravensbrück. Akcja rozgrywa się podczas jednego z wielu nalotów alianckich i ukazuje nastroje – zarówno Niemców, jak i więźniarek – pod koniec wojny. Pierwszoosobowy narrator przedstawia również obawy i nadzieje związane z kolejnymi atakami aliantów, chwile jedności i momenty rozłamu wśród więźniarek. Pojawia się tam m.in.

Strony