publikacje

Wróć do listy

Dienoraščio fragmentai

Rekord stanowi fragmenty dziennika pisarki. Jest to najprawdopodobniej zapis pojedynczych zdarzeń z których autorka później układała wpisy do swoich wspomnień. Zeszyt zawiera również notatki z licznymi skreśleniami i wstawkami, m.in. pierwsze szkice wierszy. Niektóre z wpisów są datowane. Skrajne daty to: 18.07.1941-18.02.1945.

publikacje

Wróć do listy

Wiersze i tłumaczenia z fragmentów dziennika [Eilėraščiai ir vertimai su dienoraščio intarpais]

Rekord stanowi zbiór zapisków pisarki . W ich zakres wchodzą wiersze ze skreśleniami i luźne notatki. Do zeszytu dołączone zostały również maszynopisy – tłumaczenia na język rosyjski. Nigdzie jednak nie ma informacji o tym, czy sama autorka jest twórczynią owych tłumaczeń. Interesującym fragmentem zapisków są zbiory piosenek: każda z nich posiada tytuł: Daina apie... [Piosenka o...]. Część z nich posiada swoją kopię maszynową.

publikacje

Wróć do listy

Grabowska do Haliny Martin, 2.07.1973

Autorka podziękowała Halinie Martin za list, a na jej konto wpłynęło 50 dolarów. Na tej podstawie wywnioskowała, że jej list także dotarł do adresatki. Napisała również do swojej córki, by przysłała 4000 złotych Pani Rossman, listy z Polski przychodziły jednak z opóźnieniem. Autorka listu pragnęła sprowadzić do Szwajcarii swoje dwie córki. Starsza czekała wówczas na paszport, młodsza mogła nie otrzymać dokumentu, ponieważ za granicą przebywały już jej matka i siostra, polskie władze mogły w takiej sytuacji odmówić.

publikacje

Wróć do listy

Israel

Dziennik Haliny Martin z podróży do Izraela, w którym opisywała swoje wrażenia i spostrzeżenia. Na wstępie opisała przebieg lotu z lotniska w Londynie. W trakcie pobytu w Izraelu spotkała wielu turystów ze Skandynawii i Niemiec. Do Niemców miała szczególnie krytyczny stosunek, podkreślała, że byli hałaśliwi i wszędzie się panoszyli. Nie podobało jej się, że w sklepach i muzeach była zagadywana w języku niemieckim. Zauważyła wielu uzbrojonych żołnierzy na ulicach, była jednak zdegustowana ich niechlujnym wyglądem. Martin opisała ulice, budynki i otaczającą ją przyrodę.

publikacje

Wróć do listy

Panorama z okien „chaussona”

Autorka opisuje przejażdżkę nowym, francuskim autobusem ulicami Warszawy. Przykładem wielu Warszawiaków postanowiła zwiedzić miasto, podziwiając widoki z okien pojazdu typu „chausson”. W związku z tym udaje się na plac Starynkiewicza, z którego to rozpoczyna się okrężna trasa przejazdu. Kobieta entuzjastyczne opisuje udogodnienia i luksusy pojazdu (m.in. duże okna). Zwraca jednak uwagę na brak poręczy, utrudniający podróż stojącym pasażerom. Zgodnie ze wspomnieniem autobus jedzie kolejno Alejami Jerozolimskimi, ulicą Żelazną, placem Kazimierza, ulicami: Zielną, Próżną oraz Królewską.

publikacje

Wróć do listy

Mieszkam na Mokotowie - 1948 r.

Wspomnienia autorki dotyczące Mokotowa z przełomu lat 40. i 50. XX w. zostały ujęte w zbiór krótkich opowiadań. Zapis rozpoczyna się od przedstawienia domu Lucyny Penciakowej, zlokalizowanego przy alei Niepodległości 138, wraz z jego bliższymi i dalszymi okolicami. Autorka po raz pierwszy zobaczyła Mokotów w 1941 r. podczas odwiedzin u swojej koleżanki z Wolnej Wszechnicy Polskiej. Znajoma - Maria - była żoną Feliksa B., znanego redaktora prohitlerowskiego pisma.

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia z zesłania na Sybir w latach 1944–1956

Stefania Olejnik została aresztowana 22 grudnia 1944 r. Mieszkała wtedy z rodziną we Lwowie. W tekście opisane jest aresztowanie jej i męża wraz z innymi ośmioma osobami z AK. NKWD przyszło rano do ich mieszkania. Zabrali jej męża i zrobili zasadzkę na innych. Każdego, kto przychodził do ich domu, aresztowali. W ręce Sowietów wpadła też sąsiadka, która korzystając z nieuwagi pilnującego, wymknęła się. Gdy ten pobiegł za nią, inni zatrzymani skorzystali z okazji i uciekli. Autorka nie mogła uczynić podobnie, ponieważ miała małe dziecko. Sąsiadka została schwytana.

publikacje

Wróć do listy

Żanna Kormanowa do NN, 8.05.1965

List Żanny Kormanowej w sprawie jej wyjazdu do Paryża. Nazwisko adresata nie jest znane.

Autorka przeprasza za spóźnioną odpowiedź, ale 1.04.1965 r. uległa wypadkowi i przez cały miesiąc trwała kuracja jego skutków.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Racheli Kahan

Dokument z roku 1945, obejmuje wydarzenia z okresu 1939-1944. Relację otwierają informacje dotyczące początku okupacji. Latem 1939 roku autorka przebywała w Krakowie, a stamtąd – po wybuchu wojny – postanowiła przedostać się do swojej siostry zamieszkałej w Kołomyi. Rachela zapisuje, że wówczas miejsce to było zajęte przez Rosjan. Po przybyciu Niemców kobieta wraz z rodziną znalazła się pod opieką chrześcijańskich znajomych siostry, którzy zgodzili się udzielić im schronienia.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik z lat 1939–1944

Dziennik ma charakter osobistych zapisków codziennych. Szczegółowo rejestruje nastroje, czynności, zajęcia, podróże itp. Znajdują się tu opisy wakacyjnych podróży do Zaleszczyków, Horodnicy, nad Dniestr (wyjazd obozowy Robotniczego Instytutu Oświaty i Kultury im. Żeromskiego); wrażenia ze zwiedzania Podola, Czerwonogrodu; opis wrażeń i doznań spowodowany wybuchem II wojny światowej; relacja z powrotu do kraju przez Lwów, Lublin, Dęblin, Pilawę, do Warszawy; opis nalotów; wrażania i szczegółowe opisy działań (dzień po dniu) i życia w czasie wojny w stolicy, a następnie w Wielgolasie.

Strony