publikacje

Wróć do listy

Relacja z rejonu Tarnopola Stanisławy Kowalewskiej

Wspomnienia Stanisławy Kowalewskiej są krótkim zapisem doświadczeń z 1945 r., kiedy została przymusowo przesiedlona z Horodnicy (obecnie Ukraina), gdzie wraz z mężem prowadziła gospodarstwo rolne, na Dolny Śląsk. Najwięcej miejsca autorka poświęciła okolicznościom poprzedzającym wysiedlenie: rabunkowi, poczuciu zagrożenia i zamordowaniu Polaka, o czym usłyszała.

publikacje

Wróć do listy

Urodziłam się na Polesiu

Wspomnienia Stefanii Karpińskiej dotyczą przymusowego wysiedlania ludności polskiej z Kresów Wschodnich po II wojnie światowej. Autorka opisała swoje przeżycia z tego okresu, m.in.: nastroje panujące wśród mieszkańców w związku z ogłoszoną akcją repatriacyjną, oczekiwanie na wyjazd, wydarzenia i warunki panujące podczas miesięcznej podróży na zachód, okoliczności dotarcia do Malborka. Wspomnienia ukazują także pierwsze dni egzystencji w nowym miejscu zamieszkania oraz ówczesnych mieszkańców Malborka – napływową i miejscową ludność.

publikacje

Wróć do listy

Droga na Zachód

Wspomnienia ukazują okoliczności i przebieg przymusowego przesiedlenia Julii Ostrowskiej w 1945 r., z rodzinnej miejscowości autorki na zachód. W lapidarnym opisie przedstawia ona, jak zdana tylko na siebie, z małym dzieckiem, po długiej podróży ostatecznie osiedliła się na Dolnym Śląsku, przez pewien czas mieszkając w nowym domu z jego niemieckimi mieszkańcami („musieliśmy się dzielić biedą”).

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Jadwigi Podleskiej

Wspomnienia Jadwigi Podleskiej rozpoczyna opis sytuacji ludności polskiej na Kresach Wschodnich w przededniu przymusowych przesiedleń – napięć na tle etnicznym, zbrodni. Autorka nawiązuje również do osobistej historii i przeżyć: wspomina pozostawiony rodzinny majątek w Czernielowie Mazowieckim (obecnie Soborne na Ukrainie), procedury ewakuacyjne, podróż na Ziemie Zachodnie, przybycie do nowego miejsca i kolejne etapy na drodze do stabilizacji własnego życia: Kłodzko, Gliwice.

publikacje

Wróć do listy

Osadnictwo polskie po roku 1945 na Ziemiach Zachodnich i Północnych – wspomnienia Heleny Stosio

Wspomnienia Heleny Stosio dotyczą czasów po II wojnie światowej, kiedy jako mała dziewczynka wraz z rodziną została przymusowo wysiedlona z Drohobycza i skierowana na tzw. Ziemie Odzyskane. Autorka opisuje okres poprzedzający wyjazd, m.in.: przygotowania, nastroje wśród ludności polskiej, oczekiwanie na transport i samą podróż w nieznane – warunki, egzystencję. Autorka przywołuje również obrazy ukazujące życie po przyjeździe do Wałbrzycha, np. relacje z niemieckimi właścicielami nowego domu autorki.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 27.03.1908–25.07.1908 (tom 61)

Dziennik prowadzony od 27.03.1908 do 25.07.1908, opatrzony przez autorkę numerem 61.

Tom obejmuje okres spędzony przez Kieniewiczową w Rzymie, drogę powrotną przez Genuę, Monte Carlo, Szwajcarię i Warszawę na Polesie, okres po powrocie z podróży zagranicznej spędzony w Bryniowie, a także - wyjazd do majątku rodziny autorki, Wolicy, na początku lipca.

publikacje

Wróć do listy

Dąbrowa

Krystyna Telichowska opisuje okoliczności wyjazdu na Ziemie Zachodnie w 1945 r. oraz okres go poprzedzający. Do decyzji o wyjeździe przyczyniły się m.in. losy poszczególnych członków rodziny Telichowskiej, z których wielu zostało zamordowanych (w tym ojciec autorki) podczas II wojny światowej. Autorka wspomina przygotowania do wyjazdu: pakowanie, zabrany częściowo dobytek, nastroje panujące wśród wyjeżdżających i podróż transportem na zachód do Myślenic, gdzie ostatecznie osiadła cała rodzina.

publikacje

Wróć do listy

Nasz drogi Lwów

Autorka podzieliła swoje wspomnienia na dwie części: krótszą, dotycząca życia we Lwowie do 1951 r. i dłuższą, zasadniczą – obejmującą zesłanie na Syberii w latach 1951–1955. Tyszko wspomina szczęśliwe dzieciństwo we Lwowie, rodzinny dom na Łyczakowie, wojnę i życie we Lwowie po wojnie – wspólnie z rodzicami i starszą siostrą. Drugi rozdział wspomnień rozpoczyna się od dokładnego opisu dnia, w którym rodzina autorki została aresztowana i wywieziona na Wschód – zaskoczenia, emocji, pakowania i pożegnań z ukraińskimi sąsiadami.

publikacje

Wróć do listy

Repatrianci – relacja Krystyny Zawadzkiej

Wspomnienia dotyczą przymusowego wysiedlenia rodziny autorki ze Stanisławowa (obecnie Iwano-Frankiwsk na Ukrainie) na tzw. Ziemie Odzyskane po II wojnie światowej. Zawadzka przedstawia okoliczności, w jakich odbyło się opuszczenie rodzinnych stron, emocje z tym związane i represje ze strony ukraińskich mieszkańców wobec Polaków, którzy jeszcze nie wyjechali. Opisuje również warunki transportu przesiedleńców, drogę na Śląsk i pierwsze wrażenia po przyjeździe.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Racheli Kahan

Relacja bez daty. Dotyczy wydarzeń z okresu pomiędzy 1939 a 1944 rokiem. Tekst otwierają informacje na temat pobytu autorki w Krakowie latem 1939 roku. Po wybuchu wojny, postanowiła przedostać się do siostry, do Kołomyi, zajętej przez Rosjan. Po wejściu Niemców znalazła się pod opieką chrześcijańskich znajomych siostry, którzy zgodzili się udzielić jej i jej rodzinie schronienia. Kobieta odnotowała, że chciała dostać się do męża (przebywającego w Będzinie), lecz bała się przekroczenia granicy, co było zakazane.

Strony