publikacje

Wróć do listy

Listy Celiny Mickiewiczowej do Heleny z Szymanowskich Malewskiej, 1832–1853

Zbiór prywatnych listów Celiny Mickiewiczowej do siostry, Heleny Malewskiej. Treści podejmowane w korespondencji mają charakter osobisty, dotyczą codziennych zajęć, relacji z mężem, Adamem, oczekiwania na dziecko oraz pojmowania obowiązków i roli matki. W marcu 1835 r. Celina była w ciąży z pierwszą córką, Marią (Adam miał nadzieję, że urodzi się dziewczynka). Cieszyła się, że będzie sama karmić nowo narodzone dziecko. Do listu z 18 września 1835 r. – napisanym po narodzinach Marii – załączyła pukiel włosów córeczki.

publikacje

Wróć do listy

94

Relacja dotyczy pobytu autorki w obozie koncentracyjnym na Majdanku. Miesiąc po tym, jak trafiła na Majdanek, Maria Szary zachorowała na tyfus plamisty i trafiła do obozowego szpitala (rewiru), kierowanego przez dr Stefanię Perzanowską. (Autorka wspomina, że lekarka wyznała jej, iż ta przypomina jej córkę Zosię). Dalsza część wspomnienia dotyczy choroby autorki (pojawiają się wzmianki o snach podczas wysokiej gorączki) i funkcjonowania tamtejszego rewiru.

publikacje

Wróć do listy

Szpitale w kobiecych obozach koncentracyjnych

Tekst odczytu wygłoszonego przez Stefanię Perzanowską, poświęcony organizacji i funkcjonowaniu szpitali w obozach koncentracyjnych, w których przebywała autorka. W pierwszej części Perzanowska opisuje początek funkcjonowania szpitala oraz samo staranie o jego utworzenie. Mimo że władze zgodziły się na otwarcie szpitala, nie okazywały zainteresowania, w jakich warunkach działał. Po pewnym czasie dzięki staraniom Perzanowskiej, która tą jednostką kierowała, udało się uzyskać osobny blok, nazywany od tamtej pory rewirem.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik z powstania warszawskiego

W pierwszym wpisie autorka wspomina, że wcześniej podejmowała już próby prowadzenia dziennych zapisków, ale zabrakło jej wytrwałości. O swojej motywacji pisze: „Więc dzisiaj, kiedy już starość nadeszła, chcę rzecz tę naprawić i spróbuję spisywać zdarzenia i fakty, które mię najbardziej uderzyły lub wzruszyły, choć czuję dobrze, że reaguję teraz o wiele słabiej i obojętniej na rzeczy, które dawniej mię porywały” (k. 3r). W 1935 r. wpisała do dziennika tylko jedną notatkę. Kolejny wpis pochodzi z 1 stycznia 1936 r., w którym wspomina o wydarzeniach z poprzednich miesięcy, m.in.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Seweryny Broniszówny, 1953-1957

Kontynuacja korespondencji z aktorką Seweryną Broniszówną. Obydwie panie kontynuują dyskusję na temat dominacji ideologii w teatrze, np. w kontekście opowiadania Broniszówny oraz tego, jakie role otrzymuje. Solska pisze: „Kochana, te matki pozytywne niech Pani przystraja w jakąś ludzką wadę – ożyją” (28.02.1953). Poza tym Solska często odnosi się do sytuacji wojennych, ponieważ poznaje nowe szczegóły odnośnie wydarzeń, które doprowadziły do zlikwidowania poprzez AK wnuka Jaśka w czasie powstania warszawskiego.

publikacje

Wróć do listy

Listy Ireny Solskiej do Tadeusza Białkowskiego

Listy do kolegi Tadeusza Białkowskiego (1888-1961), aktora teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, pochodzą z ostatnich lat życia artystki i zostały napisane w Schronisku Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie k. Warszawy. Ich treść odnosi się więc w większości do atomosfery panującej w Schronisku, m.in.: „Do mumijek przyzwyczajam – fantastyczna rozmaitość niedołęstwa ludzkiego” (9.12.1953), „W tym skolimowskim DOMU – tak mnie przerażała atmosfera złości, niechęci, że trzykrotnie stąd uciekałam [...] z tego braku życzliwości – niechęci – z nienawiści... trzeba uciec...

publikacje

Wróć do listy

List Wandy Mojżysz do Archiwum Wschodniego

Wanda Mojżysz opowiada o swoich doświadczeniach zesłania do Kazachstanu, gdzie znalazła się w 1940 r. razem z matką i jedenastoletnią siostrą. Wspomina, jak w 1943 r. w miejscowości Szubar-Kudak, gdzie wówczas mieszkały, panowała epidemia tyfusu. Jej matka zachorowała i trzeba ją było odwieźć do szpitala. Obie z siostrą poszły wtedy na służbę do rosyjskiej rodziny. Po miesiącu matka wróciła do domu, ale niedługo znowu zachorowała. Wtedy i siostra zapadła na tyfus. Czternastoletnia wówczas Wanda musiała zaopiekować się obiema.

publikacje

Wróć do listy

Relacja Gertrudy Matuszewskiej

Relacja dotyczy okoliczności internowania polskich więźniów w obozie Ostaszków–Kalinin. Autorka i jej mąż zostali aresztowani przez NKWD w listopadzie 1944 r. Osadzono ich w tymczasowym więzieniu w Suwałkach, gdzie czekali na innych więźniów z okolicznych miejscowości. Następnie przewieziono ich do więzienia w Białymstoku. Tam do wcześniejszej grupy aresztowanych dołączyły kolejne transporty więźniów i dopiero wówczas wszystkich załadowano do wagonów towarowych i wywieziono do łagru Ostaszków–Kalinin.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do W.Z. Stepniewskiego

List do „Sławka” Wiesława Zenona Stepniewskiego, konstruktora lotniczego, prawdopodobnie kolegi Martinowej ze studiów. Mężczyzna mieszkał w Stanach Zjednoczonych, pracował dla NASA i Boeinga. Autorka listu nawiązuje do jego sytuacji rodzinnej – żona Stępniewskiego Luiza cierpiała na chorobę Alzheimera, mężczyzna musiał poświęcać jej wiele uwagi, co nie pozostawało bez wpływu na jego pracę. Miał problemy, gdy musiał wyjechać m.in. na zagraniczną konferencję, ponieważ nie miał z kim zostawić żony.

publikacje

Wróć do listy

Halina Martin do Marii Wężykowej, 9.09.1975

Odpowiedź na list Marii Ważykowej z dnia 25 sierpnia 1975 r. [list znajduje się w tej samej teczce]. Autorka wyraziła zadowolenie z tego listu. Pisała o nieprzyjemnych perypetiach Marii z protezą. Z powodu protestów związków zawodowych od dwóch tygodni fabryka nie przyjmowała żadnych prywatnych zamówień. Zatrudnieni domagali się pracy, a fabryka wyrzucała gotowe protezy. Tłum pacjentów czekał na nie, lekarze nie mogli nic poradzić. Ta sytuacja pokrzyżowała również jej działalność, ponieważ jej podopieczni zostali bez pomocy.

Strony