publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia. „Zadawanie śmierci cywilnej”. Rok 1953 [T. 2]

Drugi tom wspomnień Stefanii Gołaszewskiej otwiera wpis dotyczący pierwszego dnia po powrocie z więzienia do domu. Opieką otoczyła ją siostra Janina. Autorka próbowała leczyć szereg różnych dolegliwości – hemoroidy, anemię, nerwicę, bóle stawów, przewód pokarmowy. Dowiedziała się, że jej siostrzeniec Jurek był szykanowany przez kolegów należących do Związku Młodzieży Polskiej i musiał zmienić szkołę. Opisuje trudności związane z pracą nauczycielską w czasach ideologicznego i politycznego zniewolenia. Nie potrafiła zrezygnować ze swojej pracy, która była dla niej powołaniem. Spotykała się ze znajomymi, którzy byli dla niej życzliwi i chcieli jej pomagać. Odwiedzali ją uczennice z Liceum Pedagogicznego, które nie uwierzyły w zasadność oskarżeń postawionych Gołaszewskiej. Opowiedziały o wiecu zorganizowanym w szkole po jej aresztowaniu, na którym przemawiała dyrektorka i nazwała Gołaszewską „zamaskowanym wrogiem”. Autorka uważa, że jej przełożona była konformistką i karierowiczką. Podobne zgromadzenie odbyło się również w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej, wtedy w jej obronie stanęła tylko jedna osoba. Gołaszewska pisze o strachu przed utratą domu. Okazało się bowiem, że straciła prawo do mieszkania przydzielonego w 1945 r. Adwokat odmówił prowadzenia jej sprawy, tłumacząc, że „weszła w okres zadawania śmierci cywilnej”. Z Wydziału Oświaty otrzymała pismo o wszczętym przeciwko niej postępowaniu dyscyplinarnym; w swoich wspomnieniach umieściła treść urzędowej korespondencji. Przypomniała ludzi, którzy zgodzili się zostać jej świadkami, i relacjonowała przebieg spraw, zeznania i przesłuchania. Decyzją Komisji Dyscyplinarnej przyznano jej (niską) emeryturę. Cały ten proces przeżyła jako upokorzenie i wstydziła się przed ludźmi. Czuła, że między nią a światem powstała bariera i Gołaszewska nie miała siły, żeby wrócić do normalnego życia.

Autor/Autorka: 
Wariant tytułu: 
Powojenne wspomnienia
Organizacja/Partia: 
Miejsce powstania: 
Łódź
Opis fizyczny: 
93 k. ; 30 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych; mikrofilm oraz skany w Polonie dostępne na komputerach w Bibliotece Narodowej.
Data powstania: 
1976
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
10449 III t. 2, mf. 94379
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
trauma, dyskryminacja, utrata pracy, więźniarki w powojennej Polsce, reperkusje po uwięzieniu
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1953
Nośnik informacji: 
mikrofilm
strona www
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia
Tytuł ujednolicony dla pamiętnika: