publikacje

Wróć do listy

List Arnsztajnowej do Antoniego Madeja, 6 i 7 listopada 1934

List otwierają kwestie zdrowotne, Arnsztajnowa obiecuje wysłać pismo do lekarza Edmund Biernackiego (1866–1911), do którego wkrótce Madej ma się udać. Dzieli się refleksją, że doskonale rozumie, że w obecnych okolicznościach zatęsknił za zawodem nauczyciela. Wyraża wątpliwość, czy poradzi sobie materialnie; nie zna się bowiem na zasadach przyznawania emerytury i czasie oczekiwania na nią. Na zarobki literackie – jak wnosi – nie ma co liczyć, ale odradza mu powrót do nauczania, podkreśla przy tym jego talent poetycki i dziennikarski.

publikacje

Wróć do listy

Pamiętnik Władysławy Knosałowej

Tekst Knosałowej to urywki wspomnień z różnych okresów jej życia. Najwięcej miejsca autorka poświęca pracy w szkolnictwie. Zaczyna od swojego dzieciństwa. Opowiada, że w młodości często przechodziła przez „zieloną granicę”, by przenosić paczki książek, gazet i ilustracji, mimo że ojciec ostrzegał ją przed niemieckimi strażnikami. Ten także dostarczał dzieciom wiele lektur, w tym między innymi „Pielgrzyma” czy „Gazetę Grudziądzką”. Uczył ich różnych wierszy. Matka Knosałowej kochała śpiewać.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnieniowe zapiski Wandy Siwińskiej, z. 3

Zeszyt oficjalnie stanowi trzecią część wspomnień Wandy Siwińskiej, jednak opisane w nim zdarzenia dotyczą sytuacji mających miejsce jeszcze przed tymi, które zostały odnotowane w zeszycie drugim (Siwińska np. wielokrotnie nadmienia, że marzy o pracy w warszawskiej szkole, chociaż pracę w stolicy opisała już w poprzedniej części wspomnień). Autorka w zeszycie trzecim scharakteryzowała jeden rok pracy w szkole w Ząbkach. Samą miejscowość przedstawia jako bardzo niebezpieczną (wspomina o licznych kradzieżach i niedawnym zabójstwie kasjera na poczcie).

publikacje

Wróć do listy

Artykuły publicystyczne o sprawach szkolnych z 1905 i 1906 roku

Zbiór publicystyki Marceliny Kulikowskiej, feministki, poetki i autorki artykułów prasowych, nauczycielki. Pierwszy tekst, Do Polaków w Galicji, z datą 16 lutego 1905 r., opisuje sytuację zaboru rosyjskiego. Jest skierowany do obywateli Galicji, którzy nie zdają sobie sprawy z codzienności mieszkańców Warszawy. Kulikowska wzywa do protestowania przeciwko służalczej postawie wobec Rosjan, Galicjanie mają protestować, żeby pokazać solidarność z Polakami z zaboru rosyjskiego. Publicystka pisze również o sprawie robotniczej, którą pragnie połączyć ze sprawą narodową.

publikacje

Wróć do listy

O instytucjach kulturalnych w Galicji; Uniwersytet Chłopski Polski

Publikacja składa się z kilku powiązanych ze sobą tekstów. Pierwszą część tworzy szkic referatu Marceliny Kulikowskiej wygłoszonego na wiecu w sprawie oświaty w marcu 1907 r. W artykule autorka mówi o założonym w 1898 r. Uniwersytecie Ludowym w Galicji. Pisze o demokratyzacji nauki, o inspirowaniu się szkolnictwem duńskim (i edukacją według teorii Mikołaja Grundtviga), o popularnych w Anglii i Stanach Zjednoczonych wykładach otwartych.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 29.08.1904–12.06.1905

Piąta część dziennika prowadzonego przez Marcelinę Kulikowską, obejmująca okres od sierpnia 1904 do czerwca 1905 r., podobnie jak poprzednie zawiera zbiór notatek o charakterze osobistym oraz brudnopisy przygotowywanych przez nią tekstów. Według diarystki największą krzywdą, jaka ją dotknęła, jest brak zdrowia, ponieważ fizyczne cierpienie odbija się na zdrowiu psychicznym i koncentracji przy pracy.

publikacje

Wróć do listy

Dziennik: 26.09.1903–9.07.1904

Czwarta część dziennika Marceliny Kulikowskiej obejmuje okres niecałego roku, od września 1903 do lipca 1904 r. Charakter notatek nie uległ zmianie. Refleksje dotyczące własnego życia i obserwacji świata przeplatają się z brudnopisami utworów literackich, artykułów czy notatkami na planowane przez Kulikowską wykłady. Autorka zauważa w tej części ciekawą zależność:  gdy pisze sama dla siebie i swojej przyjemności, to wszystko pochodzi z jej serca i przepełnione jest pasją, ciężko jednak znaleźć jej ten żar w pisaniu na zamówienie.

publikacje

Wróć do listy

Życiorys Joanny Weigelt

Rękopis Joanny Weigelt opisuje lata 1901–1974 i wspomnienia autorki z jej aktywności poznańskiej nauczycielki, harcerki i społeczniczki. Nieznane są przyczyny sporządzenia przez autorkę życiorysu – prawdopodobnie mogło mieć to związek z uzyskaną przez nią w 1974 r. Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego.

publikacje

Wróć do listy

Urywki pamiętnika 16 I 1878 – 6 VII 1878

Fragmenty dziennika Marii Bartusówny z okresu od stycznia do lipca 1878 r. podzielić można na trzy, nierówne pod względem objętości części, poświęcone trzem głównym tematom. W części pierwszej poetka wspomina nieszczęśliwą miłość do nienazwanego z imienia mężczyzny (skądinąd wiemy dziś, że chodzi o Mieczysława Wąsowicza, wydawcę pisma krytyczno-społecznego „Jutrzenka”, gdzie Bartusówna publikowała), który złamał jej serce, wyjechawszy na studia zagraniczne, w trakcie których poznał „niezbyt ładną Niemkę” i postanowił się ożenić.

publikacje

Wróć do listy

Powrót do Lwowa

Zbiór luźnych informacji na temat Anny Jastrzębskiej, Lwowa i życia we Lwowie po II wojnie światowej. Autorka – uczennica Magda Kwiecińska – wymienia m.in. dni wolne w ówczesnym radzieckim Lwowie, Polaków pochowanych na Cmentarzu Łyczakowskim, wspomina o sytuacji ludności polskiej i zwięźle charakteryzuje obowiązujący Jastrzębską system edukacji. Zarówno treść, jak forma zapisu mają charakter nieuporządkowanych faktograficznych zapisków natury ogólnej. Praktycznie brak wątków osobistych.

Strony