publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Jadwigi Matejko-Kołodziej

Autorka opisuje pobyt na zesłaniu. Na początku maja 1940 r. znalazła się kołchozie w obwodzie kustanajskim (dziesiejszy Kazachstan), rejon Pieszkówka. Od razu wszystkich zagoniono do ciężkiej pracy w polu. Kołchoz składał się z pięciu brygad. Cztery z nich uprawiały tylko zboże, a teren piątej znajdował się nad potokiem i tam sadzono kapustę i arbuzy. W tej brygadzie pracowały Jadwiga oraz Maryla Sobczuk i Janka Urbaniak. Dziewczęta pracowały na traktorze po 12, a nawet po 24 godziny na dobę. Po przepracowaniu jednego sezonu autorka zaczęła symulować ból w lewym boku, by więcej nie wrócić na traktor. Żeby się utrzymać, zaczęła haftować chusteczki-kliny na głowę, ręczniki, prześcieradła itp. Ale zarabiała bardzo mało, więc nauczyła się wróżyć – to zajęcie przynosiło jej lepsze dochody. Później, gdy jedynego fryzjera (Karelczyka) zabrano do wojska, zaczęła strzyc najpierw chłopców, potem również mężczyzn. Jej siostra zachorowała i zmarła po miesięcznym pobycie w szpitalu. Została sama z matką. Wiosną 1942 r. dostała pracę w Rejonowym Oddziale Finansowym, najpierw jako sekretarka, potem jako księgowa. Wtedy było nieco lepiej, miały co jeść.

Autorka pisze o nadużyciach, które miały miejsce w polskiej delegaturze w Kustanaju, którą utworzono po podpisaniu układu Sikorski–Majski. Uważała, że do władzy dobrali się ludzie, którym nie chciało się pracować. Sami korzystali z darów amerykańskich i obdzielali nimi swoich znajomych, faworyzując, jej zdaniem, Żydów, a pozostałym dawali minimalne ilości jedzenia, a z ubrań tylko skarpety i buty, choć były także ciepłe kurtki, koce. Dopiero po interwencji u kierownika udało się uzyskać więcej. Okazało się, że jedzenia wystarczy i Polacy nie muszą głodować. Działtowicki, który był sekretarzem delegatury, tłumaczył, że nie dostawały większych przydziałów, bo te należą się Kościuszkowcom.

Organizacja/Partia: 
Miejsce powstania: 
Warszawa
Opis fizyczny: 
4 s. luź. ; 30 cm
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
1998
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
AWII/795
Tytuł kolekcji: 
Archiwum Wschodnie
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
życie codzienne na zesłaniu, praca na zesłaniu, działalność ZPP
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1939 do 1945
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
pamiętnik/wspomnienia