List Marii Gumińskiej do Archiwum Wschodniego

Korespondencja Marii Gumińskiej z Archiwum Wschodnim. Autorka opisuje losy swojego ojca, Jerzego Gołębskiego, który jako oficer Wojska Polskiego został wywieziony na Syberię. Powołując się na informację w „Tygodniku Powszechnym”, zawiadamia, że jej ojciec był jednym z tych, którzy nie dotarli do gen. Andersa.

Po raz pierwszy Gołębski został aresztowany we wrześniu 1939 r. Uciekł z transportu do Starobielska. Ukrywał się we Lwowie i Czortkowie, gdzie przebywała jego rodzina, wyrzucona z majątku ziemskiego. Tam został ponownie aresztowany i brutalnie przesłuchany w tamtejszym więzieniu. Zimą 1940 r. wywieziono go do łagru koło Archangielska. Stamtąd usiłował dostać się do tworzącej się armii gen. Andersa. Zmarł w transporcie wiozącym polskich oficerów na południe. Przyjaciele zataili jego śmierć, aby jego ciało nie zostało wyrzucone przez okno wagonu przez sowieckich konwojentów. Ojca autorki pochowano na cmentarzu wojskowym przy punkcie zbornym Kitab, na granicy irańskiej. Miejscowość nazywała się Szachryzbad i znajdowała się koło Samarkandy. Także autorka i cała jej rodzina znajdowała się na liście osób przeznaczonych  do deportacji na Syberię. Jej matka ukrywała się pod zmienionym nazwiskiem, aby uniknąć tego losu. Autorka była wtedy małym dzieckiem i nie pamięta ani szczegółów wydarzeń, ani samego ojca. Podaje adres jego przyjaciela, Zdzisława Sroczyńskiego, obecnego przy jego śmierci. Autorka opisuje za relacją Sroczyńskiego spotkanie przyjaciół w polskim szpitalu wojskowym. Już wtedy jej ojciec był ciężko chory, choć nie zdawał sobie sprawy z powagi sytuacji. Jego stan pogorszył się podczas ewakuacji korpusu na południe Rosji.

W kolejnych listach autorka kontynuuje temat. Przesyła kilkanaście zdjęć ojca, ankietę oraz kserokopie kilku dokumentów dotyczących go. Informuje, że dośle jeszcze wspomnienia autorstwa swojego i matki. Opóźnia się z tym, gdyż jest osobą bardzo zajętą, zaangażowaną w wielu inicjatywach społecznych i politycznych. Ponadto obie z matką należą do Związku Sybiraków. W ostatnim liście autorka wspomina też Eugeniusza Świątkowskiego, czortkowianina, który zna historię tego miasta. Podaje za nim tytuły publikacji, w których można znaleźć informacje o tym, co się działo w Czortkowie po wkroczeniu Sowietów. W teczce znajduje się również list Zdzisława Sroczyńskiego do Zofii Gołębskiej w którym autor wyjaśnia okoliczności śmierci jej męża.