publikacje

Wróć do listy

Na placówce nauczycielskiej

Dziennik Zbigniewy Zembatówny rozpoczyna się od zapisku opatrzonego datą 19 kwietnia 1921 r., kiedy autorka przyjechała do wsi Chobie na Dolnym Śląsku i rozpoczęła pracę nauczycielki. Okładkę jej zeszytu ozdabia widok Łazienek Królewskich, a na pierwszych stronach znalazły się inwokacja z Pana Tadeusza (bez słowa: „Litwo”) oraz wiersz Wyznanie wiary dziecięcia polskiego Władysława Bełzy.

publikacje

Wróć do listy

Nasza Ulica

Praca nadesłana na konkurs tygodnika „Stolica” pt. "Warszawa moich wspomnień”. Autorka rozpoczyna swoją relację od opisu wiaduktu przy ulicy Towarowej. Porównuje go do mostu łączącego dwa światy: bogatych domków, willi i pięknych kamienic z ulic Filtrowej i Koszykowej oraz biednych budynków przy ulicy Towarowej („aż po Wolę i Powązki”). Pisząca twierdzi, że charakter okolicy zmienił się na korzyść dzięki migracji ludności z tych dzielnic stolicy, w których okupant w roku 1940 r. utworzył getto. Wśród nowych mieszkańców znalazła się także ona.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia rodzinne 1920–1945

Wspomnienia Anny Więckowskiej, która pochodziła ze szlacheckiej rodziny represjonowanej z powodu działań antycarskich: udział w spisku braci Dalewskich, powstaniu styczniowym i rewolucji bolszewickiej. W wyniku tych wydarzeń pokolenie dziadków i rodziców wyemigrowało w głąb Rosji w poszukiwaniu pracy. Teczka zawiera wiersz dziadka Franciszka Cywińskiego (1828–1890), biogramy członków rodziny (w linii żeńskiej i męskiej) oraz dzieje rodu mniej więcej od połowy XIX w. do czasów po II wojnie światowej.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia Marii Świackiej z Donimirskich

Autorka opisuje swoją działalność oświatową. Tekst ma charakter sprawozdawczy – Świacka przedstawia fakty, nie dzieli się jednak żadnymi osobistymi wspomnieniami. Była córką Edwarda Donimirskiego (powstańca 1863 r., ziemianina z zaboru pruskiego) i Heleny z Wolańskich. W domu autorki od dzieciństwa panował duch patriotyczny, a ona sama już w młodości brała udział w tajnej pracy oświatowej (prowadziła tajne komplety nauki religii, języka polskiego i historii, brała udział w organizacji polskich przedstawień). Wyszła za mąż i przeniosła się do majątku Bielica (pow.

publikacje

Wróć do listy

Moje przeżycia podczas powstania

Janina Nawrocka opisuje swój lęk przed niepewną przyszłością w czasach II wojny światowej. Nazywa hitlerowców „szatanem świata”; martwi ją wybuch powstania warszawskiego. W dalszej części tekstu autorka zapisuje pytanie skierowane do powstańców: „Szaleńcy! Coście zrobili?!”. W jej zapiskach pojawiają się emocjonalne relacje dotyczące bombardowań i walk toczonych na ulicach miasta. Autorka wraz z rodzicami zostaje umieszczona w obozie przejściowym w Pruszkowie, później - wywieziona w okolice Łowicza. W zakończeniu wspomnień Nawrocka odnotowuje śmierć matki i ojca.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia z powstania warszawskiego w 1944 r.

Autorka rozpoczyna swój dziennik od krótkiej informacji, że jej zapiski powstają podczas powstania warszawskiego. Odnotowuje ogólne zamieszanie, jakie panuje w mieście. Jej styl jest zdystansowany i pozbawiony emocjonalności: „Wracając idę najspokojniej ulicą Marszałkowską, nagle słychać strzały, kładę się na ziemi, koło mnie jedna z kobiet przewraca się i po chwili widzę ją leżącą w kałuży krwi. Na ogół jednak cisza”.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienie o rodzinie Suligowskich. Album fotografii rodzinnych

Pamiętnik zawiera wspomnienia dotyczące rodziny w linii żeńskiej. Autorka przywołuje osoby do czwartego pokolenia wstecz i zdarzenia dotyczące czasów od połowy XIX w. do drugiej połowy XX w. Z zebranych informacji wyłania się obraz rodziny drobnoszlacheckiej, której członkinie i członkowie zasilali później szeregi inteligencji, a także wizerunek rodu, który jest przywiązana do tradycji patriotycznych i idei pozytywistycznych. Maria Walewska tłumaczy się z rosyjskiego munduru dziadka pracującego w intendenturze, który pozostał jednak – jak twierdzi – dobrym Polakiem.

publikacje

Wróć do listy

Korespondencja 1956-1966

Na zbiór korespondencji Aleksandry Zagórskiej składają się dwadzieścia trzy listy pochodzące głównie z lat 1956-1966. W listach autorka odnosi się do spraw bieżących: stanu zdrowia, kręgu znajomych i wydarzeń politycznych. Autorka bardzo obszernie wspomina Józefa Piłsudskiego. Dużo miejsca poświęca opisom swojego gorszego samopoczucia psychicznego i pojawiającym się myślom samobójczym. W jednym z listów przypomina też syna Jerzego (jako czternastolatek zginął podczas obrony Lwowa w 1918 r.), który pojawił się jej we śnie.

publikacje

Wróć do listy

Podwiązanka

Mały kalendarzyk Polskiego Czerwonego Krzyża dla uchodźców na rok 1941. Zawiera różne cytaty czy fragmenty wierszy, np. Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida, Romana Dmowskiego, Galla Anonima. Są one nadpisywane na teksty znajdujące się w środku. Ponadto kalendarzyk zawiera rozważania religijne, zapiski własne dotyczące miejsc, krajobrazu, pogody, słówka angielskie, zapiski francuskie.

publikacje

Wróć do listy

List Myrthy Noel do Stefana Krzywoszewskiego

Myrtha Noel w swoim liście pisanym w Krakowie do Stefana Krzywoszewskiego prosi adresata o szczerą ocenę jej twórczości literackiej. Od opinii redaktora tygodnika „Świat" uzależnia swoją dalszą karierę artystyczną: „Niech Pan wypali szczerą prawdę. Boję się popaść w grafomanię. Wolałabym wtedy szyć kapelusze, np. jak mi to uprzejmie doradzał pan Znamięcki". W końcowej partii listu wspomina, iż pojedzie do Lwowa jako „reklamowana przez Sapiehę i hr. Antoniego Wodzickiego […] aby poznać krzykaczy polskich w czasie Sejmu”.

Strony