publikacje

Wróć do listy

Szkoła mojego życia

Wspomnienia dotyczą pracy nauczycielskiej Elżbiety Schönthaler. Autorka opisała okoliczności, w jakich została nauczycielką, swoją pracę z młodzieżą w czasach okupacji oraz powojenne życie szkoły, m.in.: warunki pracy, napotykane trudności, prowadzone lekcje i zajęcia pozalekcyjne (harcerstwo, czyny społeczne). Schönthaler relacjonowała również różne wydarzenia, które szczególnie utkwiły jej w pamięci: dzień, w którym ogłoszono koniec wojny, konferencję Związku Nauczycielstwa Polskiego w Kielcach. Opisała również okoliczności wyrzucenia jej z pracy w 1950 r.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia pedagoga z pracy w latach 1946 do dziś

Stefania Stipal we wspomnieniach opisała swoją aktywność zawodową i pracę w harcerstwie, koncentrując się przede wszystkim na latach powojennych spędzonych w Sopocie, gdzie osiadła na stałe w 1946 r. Krótkie wzmianki dotyczą jednak również okresu wojennego, przedwojennego oraz rocznego pobytu w Przemyślu przed przeprowadzką na Wybrzeże. Autorka opisała ścieżkę swojego rozwoju zawodowego jako pedagożki: miejsca pracy, pełnione funkcje i stanowiska oraz liczne działania poświęcone harcerstwu (inicjatywy i działalność na rzecz rozwoju ruchu – kursy, szkolenia itp.).

publikacje

Wróć do listy

Relacja nauczycielki

Wspomnienia Antoniny Hobler głównie na temat jej działalności podczas II wojny światowej. Jako członkini ZWZ-AK brała udział w akcji przerzutów żołnierzy do Czechosłowacji i na Węgry, opiekowała się rannymi, przewoziła korespondencję i depozyty. W 1944 r. wraz z całą rodziną została wywieziona do obozu koncentracyjnego Burgweide (obecnie Sołtysowice we Wrocławiu), a następnie wywieziona na przymusowe roboty do Gross Neudorf (obecnie Nowa Wieś Wielka, woj. dolnośląskie). Po zakończeniu wojny wraz z mężem organizowała pierwszą polską szkołę w pobliskim Jaworze.

publikacje

Wróć do listy

Uczestniczka tajnego nauczania – Maria Niedojadło

Maria Niedojadło opowiedziała Antoninie Hobler swój życiorys, skrótowo wymieniając najważniejsze fakty i zdarzenia z lat przedwojennych, czasu wojny i okresu powojennego. Niedojadło maturę zdała w Drohobyczu, gdzie ukończyła seminarium nauczycielskie i w 1935 r. zaczęła pracować jako nauczycielka. W czasie wojny organizowała tajne nauczanie na terenie ówczesnego województwa wileńskiego w miejscowościach Sławczysiątka i Stupieńki. Była członkinią AK. Po wojnie mieszkała i pracowała m.in.: w Gołąbkach (obecnie wieś w woj. wielkopolskim, pow. gnieźnieński), Młynach (obecnie wieś w woj.

publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia. „Zadawanie śmierci cywilnej”. Rok 1953 [T. 2]

Drugi tom wspomnień Stefanii Gołaszewskiej otwiera wpis dotyczący pierwszego dnia po powrocie z więzienia do domu. Opieką otoczyła ją siostra Janina. Autorka próbowała leczyć szereg różnych dolegliwości – hemoroidy, anemię, nerwicę, bóle stawów, przewód pokarmowy. Dowiedziała się, że jej siostrzeniec Jurek był szykanowany przez kolegów należących do Związku Młodzieży Polskiej i musiał zmienić szkołę. Opisuje trudności związane z pracą nauczycielską w czasach ideologicznego i politycznego zniewolenia. Nie potrafiła zrezygnować ze swojej pracy, która była dla niej powołaniem.

publikacje

Wróć do listy

Szkoła Plastyczna im. Antoniego Kenara w Zakopanem

Motywy spisania wspomnień Halina Kenarowa wyjaśnia w zakończeniu – w roku 1957 podupadła na zdrowiu i jako formę kuracji przystąpiła do spisania swojej relacji z działalności szkoły w pierwszych 10 latach jej istnienia.

publikacje

Wróć do listy

Z dziejów szkoły powszechnej w Zakopanem

Praca ma charakter naukowo-wspomnieniowy. Pierwsze dwa rozdziały, w całości historyczne, przedstawiają rys dziejów szkolnictwa w Galicji i na Podhalu w XVIII–XX wieku. Powraca w monografii refleksja na temat złej sytuacji zawodowej nauczycieli kiedyś i dobrej – dzięki Polsce Ludowej – w okresie, kiedy wspomnienia powstawały.

publikacje

Wróć do listy

Dwa rozdziały wspomnień

„Zakopane 1914–15” („Mój domek, wrzesień 1967” – moment pisania). Fragment wspomnień dotyczący pobytu Andrzeja i Olgi Małkowskich w Zakopanem na początku pierwszej wojny światowej. Wybuch wojny zastał Małkowskich w obozie na Hurkotnem. Po otrzymaniu wiadomości o rozpoczęciu działań wojennych oboje wrócili do Zakopanego, gdzie ściągnęły tłumy uciekinierów, chcących wydostać się przez Tatry z Galicji.

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia z pracy w szkolnictwie

Wspomnienia Józefy Klimsiak dotyczą jej życia zawodowego, tzn. pracy pedagogicznej. Dokument jest opatrzony krótką przedmową autorstwa jej krewnego, Andrzeja Ligęzy, zawierającą charakterystykę Józefy Klimsiak oraz informację, że wspomnienia zostały spisane z rękopisu (fragmenty rękopisu, w postaci kopii kserograficznej, załączone są w aneksie).

publikacje

Wróć do listy

Moje wspomnienia z ostatnich lat nauki w Oszmianie

Jadwiga Paszkiewicz opowiada o tajnym nauczaniu w czasie okupacji w Oszmianie. We wrześniu 1939 r. była w trzeciej klasie gimnazjum. Gdy wkroczyły wojska radzieckie, dyrektor Antoni Łokuciewski powiedział do uczniów, że choć nie ma już państwa polskiego, to uczyć się trzeba. Wkrótce został aresztowany, losy uczniów były różne. W czerwcu 1941 r. Oszmiana znalazła się pod okupacją niemiecką.

Strony