publikacje

Wróć do listy

Wspomnienia o Senderze

Wspomnienie dotyczy wydarzeń z 1942 roku.

Autorka pracuje jako wychowawczyni w domu dziecka. Z jej narracji po pewnym czasie staje się jasne, że przed wojną sama była wychowanką domu dziecka. Jej wspomnienia krążą wokół postaci jednego chłopca – Sendera Awnera. Lancberg rozpoczyna od informacji, że Sendera znała jeszcze sprzed wojny, z domu dziecka właśnie. Był cichym, spokojnym i wrażliwym chłopcem. Lancberg charakteryzuje zarówno wygląd chłopca, jak i jego osobowość. Wspomina ona również brata Sendera – Szmula. Opisuje ich niezwykłą więź. Wspomina, że po śmierci rodziców chłopcy istotnie zachowują się, jakby byli centrum swojego świata.

W dalszej części pojawia się informacja o chorobie chłopca przypadającej na moment utworzenia getta w Łodzi. W tym miejscu poświęca ona dużo uwagi opisom swoich uczuć, lęków. Nie są one jednak związane z samym faktem utworzenia zamkniętej dzielnicy żydowskiej, lecz właśnie ze złym i niepokojącym stanem zdrowia chłopca.

Lancberg w tym momencie całą swoją uwagę i narrację skupia wokół zdrowia chłopaka. Można odnieść wrażenie, że jedyne jej lęki nie są lękami o charakterze egzystencjalnym, czy niepewności w związku z trwającą wojną, lecz strach o życie i zdrowie chłopca.

Autorka znacznie bardziej, niż inni wychowawcy i wychowawczynie jest zaangażowana w opiekę nad dzieckiem. W pewnym momencie, jego stan się pogarsza i zachodzi potrzeba hospitalizacji. Lancberg opisuje to, jako jedno z najstraszniejszych wspomnień z tamtego okresu. Po kilku dniach, okazuje się, że w getcie jest prowadzona akcja likwidacyjna i w pierwszej kolejności deportowane są osoby, które znajdują się w szpitalu. Tak się niestety przydarzyło, że Sender został wywieziony w pierwszej kolejności. Pozostawił po sobie dwa listy – dla Lancberg i dla swojego brata. W liście do Autorki pisze, że dziękuje jej za cały ten czas i za to, że o niego dbała. Kończy zdaniem „była mi pani jak matka”.

Autor/Autorka: 
Miejsce powstania: 
Łódź
Opis fizyczny: 
5 k. ; 30 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
rękopis
Język: 
Polski
Dostępność: 
dostępny do celów badawczych
Data powstania: 
1948
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
301/3291
Tytuł kolekcji: 
Relacje Żydów Ocalałych z Zagłady
Uwagi: 
Dostarczyła Janina Masłowska. Relacja posiada dwa stemple: Żydowskiej komisji historycznej i Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Data dzienna: 
6 sty 1948
Główne tematy: 
dom dziecka, Zagłada, śmierć dziecka
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
1942
Nośnik informacji: 
papier
mikrofilm
nośnik elektroniczny
Gatunek: 
relacja