publikacje

Wróć do listy

Trzy siostry

Autorka opisuje losy rodziny Domańskich w czasie II wojny światowej. Ojciec był przez ostatnie lata przed wojną sołtysem i komendantem „Strzelca”. Po wkroczeniu Rosjan w 1939 r. został zatrudniony w miejscowej gminie jako sekretarz, bo znał język ukraiński. Początkowo było w miarę spokojnie, ale NKWD stopniowo aresztowało i wywoziło Polaków. Sytuacja pogorszyła się w lutym 1940 r. Wieczorem 11 lutego znajomy Ukrainiec powiadomił ich, że są na liście do wywózki. Mieli czas, żeby się przygotować i spakować potrzebne rzeczy. Nad ranem przyszło kilku uzbrojonych enkawudzistów i zabrali rodzinę, ale na stacji nie zostali wyczytani do wywózki, wrócili więc do domu. Ojciec nadal pełnił swoje obowiązki. Po kilku tygodniach (29 marca 1940 r.) został jednak aresztowany, wywieziony i wszelki słuch o nim zaginął. Po dwóch tygodniach od aresztowania ojca zabrano także resztę rodziny. Matka Anna z trzema córkami została wywieziona do Szumanajki (obwód semipałatyński; obecnie Kazachstan). Tam otrzymała przydział do pracy w sowchozie zajmującym się hodowlą trzody chlewnej. Zamieszkały u państwa Kopyło, starszych, bezdzietnych ludzi. Panowała tam bieda, matka często chorowała. Aurelia, jako najstarsza z sióstr, została świniopasem. Po jakimś czasie razem z dwoma innymi polskimi rodzinami kupili ziemiankę. Aurelia cały czas pracowała w sowchozie. Kilkanaście miesięcy później została skierowana na kurs traktorzystów, po ukończeniu którego wykonywała samodzielnie wszystkie prace polowe. Po dwóch latach na traktorze wysłano ja na półroczny kurs samochodowy. Wróciła w dniu zakończenia wojny (9 maja 1945 r.). Jeszcze kilka tygodni pracowała jako kierowca kierownika sowchozu Kirkin. Przez cały czas pobytu na zesłaniu Aurelia była głównym żywicielem i zaopatrzeniowcem rodziny – matka była bardzo wątłego zdrowia, a siostry sporo od niej młodsze. Do Polski mogły wrócić dopiero na wiosnę 1946 r.

Autor/Autorka: 
Organizacja/Partia: 
Miejsce powstania: 
s.l.
Opis fizyczny: 
s. 56–60 luź.; fot.; 30 cm.
Postać: 
luźne kartki
Technika zapisu: 
maszynopis
Język: 
Polski
Miejsce przechowywania: 
Dostępność: 
tak
Data powstania: 
1989
Stan zachowania: 
dobry
Sygnatura: 
AWII/1852
Tytuł kolekcji: 
Archiwum Wschodnie
Uwagi: 
Tekst ze zbioru relacji, zebranego przez dr Andrzeja Krawczyka, zatytułowanego „Kołobrzescy Sybiracy” (powstał w dwóch egzemplarzach). Nadesłany przez Bronisława Zgoła (Zgołę) z Kołobrzegu na konkurs „Wschodnie piętno najnowszej historii Polski”, ogłoszonym w 1989 r.
Słowo kluczowe 1: 
Słowo kluczowe 2: 
Słowo kluczowe 3: 
Główne tematy: 
okupacja na Kresach Wschodnich, wywózka do Kazachstanu, warunki życia w czasie zesłania
Nazwa geograficzna - słowo kluczowe: 
Zakres chronologiczny: 
Od 1939 do 1946
Nośnik informacji: 
papier
Gatunek: 
relacja